Odpady komunalne, woj. lubelskie

Zgodnie z ustawą o odpadach - definicja odpadów komunalnych jest następująca : odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
Tak więc źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są :
- gospodarstwa domowe,
- obiekty infrastruktury takie jak : handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne,
targowiska.

Ilość powstających odpadów pozostaje w silnej zależności z poziomem konsumpcji indywidualnej, modelem konsumpcji i świadomości ekologicznej społeczeństwa. Istotnie zmienia się także skład odpadów. Coraz większy udział mają tworzywa sztuczne ( opakowania ). Wiąże się to z rosnącą konsumpcją oraz stosowaniem przez producentów opakowań jednorazowego użytku, często nie podlegających biodegradacji. Przy braku skutecznego systemu gromadzenia i wykorzystywania surowców wtórnych ilość odpadów komunalnych w najbliższych latach może gwałtownie wzrastać.

Aktualny stan gospodarki odpadami komunalnymi na terenie wojwództwa lubelskiego ciągle jest niezadowalający. Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych podobnie jak w latach ubiegłych pozostaje deponowanie ich na składowiskach. spośród 40 miast województwa lubelskiego, 35 posiada własne składowiska odpadów komunalnych. Miasta, które nie posiadają własnych wysypisk odpadów komunalnych ( Dęblin, Nałęczów, Piaski, Świdnik i Zwierzyniec) korzystają z najbliżej położonych obiektów.
Wedługanych będących w dyspozycji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Lublinie na terenie województwa lubelskiego znajdują się 132 składowiska. Zajmują one łączną powierzchnię ok. 260 ha, a całkowita ich pojemność wynosi ok. 14 mln m . Do końca 2002 r. na tych składowiskach nagromadzonych zostało ok. 3 475 tys. Mg odpadów.
W 2002 roku ( według danych uzyskanych na podstawie ankiet od zarządzających składowiskami odpadów komunalnych ) na składowiskach zdeponowano 334 884 Mg odpadów komunalnych stałych, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi ok. 152 kg odpadów na rok.
Zły stan techniczny, nieprawidłowa eksploatacja składowisk stanowi potencjalne zagrożenie dla wód powierzchniowych i podziemnych. Jedynie 26 % składowisk województwa lubelskiego ma pełną legalizację, a aż 42 % nie posiada wymaganych decyzji administracyjnych legalizujących ich stan prawny. Większość obiektów nie posiada odpowiedniej ekranizacji podłoża- 66 składowisk ma sztuczne zabezpieczenie w postaci geomembrany lub folii. Tylko 66 składowisk posiada drenaż i możliwość odprowadzania odcieków, piezometry 56 obiektów. Na nielicznych przeprowadzane są systematyczne badania monitoringowe.
Nadal, podobnie jak w poprzednich latach, w większości gmin nie został rozwiązany problem segregacji odpadów i nie wdrożono systemu zarządzania odpadami komunalnymi. Według informacji przekazywanych przez zarządzających składowiskami, segregacja- jeśli nawet jest prowadzona- obejmuje zwykle stłuczkę szklaną, złom, tworzywa sztuczne, makulaturę. Sporadycznie są przypadki zorganizowanej zbiórki odpadów niebezpiecznych, występujących w strumieniu odpadów komunalnych, takich jak : lampy fluorescencyjne, baterie i akumulatory. Odpady te powinny, z uwagi na zagrożenie jakie stwarzają dla środowiska, zostać zagospodarowane zgodnie z wymogami przyjętymi dla odpadów niebezpiecznych. Selektywna zbiórka odpadów prowadzona jest na 36 składowiskach, odzysk surowców wtórnych na 45 składowiskach, a tylko na 14 prowadzi się odzysk odpadów niebezpiecznych.

Zagrożenia dla środowiska występują praktycznie we wszystkich fazach gospodarki odpadami, począwszy od ich powstawania i gromadzenia, poprzez wykorzystanie i unieszkodliwianie, na ostatecznym składowaniu kończąc. Zagadnienia gospodarki odpadami zaliczyć należy do spraw priorytetowych, co znalazło odzwierciedlneie w aktualnie obowiązującym prawie związanym z zagadnieniami ochrony środowiska.
Należy podejmować zdeydoane działania zmierzające do wyeliminowania niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska oraz zdecydowanego rozwoju systemów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Celowym jest również tworzenie struktur organizacyjnych przez łączenie się gmin w związki do realizacji wspólnych celów związanych z prawidłową gospodarką odpadami. Niezbędnym jest stworzenie mechanizmów ekonomicznych, które wpłyną na opłacalność stosowania surowców z odzysku.
W celu zmniejszenia ilości wytworzonych odpadów istnieje potrzeba dążenia do stosowania niskoodpadowych czystszych technologi produkcji, w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerobionych surowców. Jednocześnie celowa jest kontynuacja badań nad nowymi technologiami w zakresie odzysku / unieszkodliwiania odpadów.