Nauka o języku

KULTURA JĘZYKA- przez ten termin rozumie się zwykle stopień znajomości środków językowych i sprawności operowania nimi przez ludzi posługujących się danym językiem. Z drugiej strony kultura językowa to różne zabiegi słuzoce temu, by sposoby naszego uzywania języka były coraz doskonalsze (np. porady językoznawców, szkolne ćwiczenia z języka polskiego i języków obcych).
STEREOTYP JĘZYKOWY- to utrwalone w języku przekonania na temat cech jakichś obiektów (osób, sytuacji itd.). Stereotypy zawierają silny pierwiastek emocjonalny są w dużym stopniu niezależnie od doświadczenia i stosunkowo odporne na zmiany.
DDZIEJE JĘZYKA POLSKIEGO:
A) okres staropolski od X do przełomu XV i XVI w.
B) Okres średnio polski od XVI, XVII do lat 70 XVII
C) Okres nowopolski od lat 70 XVII w do końca II wojny światowej
D) Wspołczesna polszczyzna po roku 1935
DAWNE PROCESY FONETYCZNE:
A) Przegłos- przejście jednej samogłoski w drugą (e>o, >a)
Jeżeli e lub znajdowało się po spółgłosce miękkiej a przed społgłoską przedniojęzykowozębowo-twarda (t, d, n, s, a, r, ł) uległa zamienia w o lub a. Proces ten zaszedł tylko w kształtującym się języku polskim między IX-Xi w dlatego nazywamy go przegłosem polskim, np.
mieście> miasto, cieście> ciasto, kwiecie> kwiat
Wokalizacja jerów- przejście półsamogłoski w samogłoskę.
Slady obecności jerów:
-e ruchome
- wzdłużone zastępcze
- miękkoć wspołgłosek poprzedzające jerry miękkie
B)zanik jerów (ъ, ь)np.
1)Len- lnu
Sen – snu e ruchome
Pies - psa
Śladem wokalizacji jerów jest e ruchome
2) wzdłużenie zastępcze: lodъ - lodu i lód –lodu
C)zanik iloczasu- W języku staropolskim występowały samogłoski długi i krótkie . To zróżnicowanie co do czasu wymawiania spółgłosek zanikł.
TREŚC WYRAZU to suma charakterystycznych cech przedmiotu nazywanego tym wyrazem.
Liryk najubozsza treść, elegi bogatsza treść, elegia o chłopcu polskim
ZAKRES WYRAZU to ogół przedmiotów nazywanych tym wyrazem.
WYRAŻENIA : pięta Achillesa, koń trojański.
ZWROTY: smolić cholewki, kupić kota w worku
FRAZY: kropla drąży skałę, każdy kij ma dwa końce
NESTOR najstarszy z pośród wojowników greckich
NESTOR najstarszy, najzacniejszy spośród jakiegoś grona
ZABYTKI DZIEJÓW JĘZYKA POLSKIEGO:
IX: zapisy nazw

XV: pierwsze druki modlitw codziennych, żywoty świętych, modlitwy codzienne
XIV: psalmy floreliańskie, kazania świętokrzyskie
XIII: Bogurodzica,