XX-lecie miedzywojenne - ogólna charakterystyka epoki.

Dwudziestolecie międzywojenne to okres między pierwszą a drugą wojną światową - jeden z najkrótszych okresów literackich w dziejach literatury, okres bardzo zróżnicowany.

Poezja:
Literatura polska ma - co zrozumiałe - w tym czasie zupełnie odmienny charakter niż literatura Europy Zachodniej. W pierwszej fazie, zaraz po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., dominuje euforia z powodu powrotu wolnej Polski - II Rzeczypospolitej. W tym też okresie kształtują się najważniejsze grupy poetyckie dwudziestolecia: Skamandryci, futuryści, awangarda. Można zaobserwować akcenty katastroficzne - przede wszystkim w twórczości żagarystów.

Skamandryci
Przedstawiciele: Julian Tuwim, Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski, Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń. Grupa Skamander (od nazwy rzeki opływającej Troję) skupiała się wokół pisma "Pro arte et studio". Wprowadzili do poezji konkretność obrazowania, opiewali optymistyczną radość życia, preferowali tematykę dnia codziennego, zwracając się do prostego człowieka, wprowadzali do poezji język potoczny, stawali w opozycji do awangardowych grup poetyckich.

Futuryści
Kierunek ten na zachodzie Europy rozwinął się przed pierwszą wojną światową, natomiast w Polsce okres głównych wystąpień futurystów przypada na lata 1919-1921. Głównymi przedstawicielami tego nurtu w Polsce są: Bruno Jasieński, Stanisław Młodożeniec, Anatol Stern, Adam Ważyk, T. Czyżewski. Futurystów cechował agresywny bunt przeciwko wszelkiej tradycji oraz fascynacja światem współczesnej techniki i cywilizacji.

Awangarda krakowska
Głównymi przedstawicielami awangardy byli: Julian Przyboś, Adam Ważyk, Jan Brzękowski. Poeci Awangardy krakowskiej skupiali się wokół czasopisma "Zwrotnica", które ukazywało się w Krakowie. Teoretykiem grupy był Tadeusz Peiper. Jego hasło to "miasto, masa, maszyna".

Żagaryści
Grupa poetycka "Żagary" działała w Wilnie w latach 1931-34, wydawała czasopisma "Żagary" i "Piony". Założenia programowe grupy: nawiązania do katastrofizmu, dekadentyzmu, poczucie zagrożenia. Twórcy grupy (A. Rymkiewicz, J. Zagórski, Cz. Miłosz, J. Putrament) powracają do romantyzmu i symbolizmu.

Proza:
Proza moralnego niepokoju ma dość szeroki zasięg: obejmuje zarówno powieści Nałkowskiej, jak i twórczość Gombrowicza czy Schulza. J. Iwaszkiewicz podejmuje tematykę przemijania i śmierci, zaś spod pióra M. Dąbrowskiej (epopeja "Noce i dnie") i S. Żeromskiego ("Przedwiośnie") wychodzą duże formy powieściowe.

Psychologizm:
Nurt w prozie i dramaturgii XX-wiecznej obejmujący utwory, w których na plan pierwszy wysuwa się drobiazgowa analiza życia wewnętrznego postaci i psychologicznych uwarunkowań jej działań i losów. W Polsce psychologizm zamanifestował się m.in. w twórczości Z. Nałkowskiej, M. Kuncewiczowej ("Cudzoziemka"), J. Iwaszkiewicza ("Brzezina", "Panny z Wilka").

Katastrofizm:
W Polsce idee katastroficzne znalazły wyraz w koncepcjach estetyczno-filozoficznych i twórczości literackiej S.I. Witkiewicza, w utworach R. Jaworskiego, w wizjonersko-symbolistycznej poezji po 1930 r., zwłaszcza twórczości poetów z grupy Żagary, w liryce m.in. J. Czechowicza, M. Jastruna. Do katastrofizmu nawiązywali pisarze debiutujący w okresie okupacji hitlerowskiej - K. K. Baczyński, T. Gajcy, T. Borowski.

Dramat
Polski dramat dwudziestolecia międzywojennego najsilniej objawił się osiągnięciami S. I. Witkiewicza ("Szewcy") i W. Gombrowicza ("Ślub", "Operetka").Bardziej klasyczne tendencje prezentuje twórczość S. Żeromskiego. W okresie dwudziestolecia międzywojennego powstaje jego dramat "Uciekła mi przepióreczka", podejmujący charakterystyczną dla Żeromskiego problematykę wyboru między szczęściem osobistym a poczuciem społecznych i moralnych powinności. Najbardziej znane jego utwory to m.in. "Żeglarz", "Most" i "Fortepian".