Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci, genialny malarz włoski, inżynier, uczony, jeden z wielkich przedstawicieli nauki i sztuki okresu Odrodzenia, urodził się 15 kwietnia 1452 roku w niewielkim mieście Vinci. W 1469 roku ojciec Leonarda przeniósł się do Florencji. Tu chłopiec rozpoczął naukę rysunku, malarstwa i rzeźby. Uczył się także zasad matematyki, perspektywy, anatomii i astronomii. Te studia stały się podstawą jego wielokierunkowej działalności.

Do historii kultury imię Leonarda da Vinci przeszło dzięki genialnemu mistrzostwu sztuki malarskiej. Jego obrazy po dziś dzień stanowią ozdobę muzeów i galerii.

Leonardo da Vinci był także znakomitym uczonym. Zajmował się matematyką, mechaniką, którą nazywał " rajem" nauk matematycznych, fizyką, astronomią, geologią, botaniką oraz anatomią i fizjologią człowieka i zwierząt. W mechanice hołdował zasadzie badań eksperymentalnych. Tą drogą na przykład usiłował wyznaczyć współczynnik tarcia, określić opór różnych materiałów, wyjaśnić spadanie ciał i tory pocisków. Charakter nowatorski miały jego próby konstrukcyjne zmierzające do zbudowania aparatów latających, oparte na obserwacjach lotu ptaków. Wśród zachowanych szkiców Leonarda da Vinci znajdują się również rysunki spadochronu i helikoptera Badania dotyczące wyznaczania środków ciężkości figur płaskich i brył, które podejmował Leonardo da Vinci, podjęli po nim dopiero uczeni szesnastego wieku.

W twórczości jako inżyniera i uczonego poczesne miejsce zajmują projekty wielkich konstrukcji hydrotechnicznych, które w jego czasach nie zostały jednak zrealizowane..Prace w tym zakresie pozwalały mu wszakże prawidłowo opisać zachowanie się cieczy w naczyniach połączonych. Leonardo da Vinci był bliski odkrycia prawa, które nosi obecnie imię fizyka i matematyka francuskiego ( prawo Pascala ).

W zakresie fizyki Leonardo da Vinci najwięcej uwagi poświęcał zagadnieniom optyki. Między innymi usiłował na drodze doświadczalnej określić siłę światła w zależności od odległości jego źródła. Leonardo był tu bliski sformułowania falowej natury światła. Widział analogię między rozchodzeniem się fal na wodzie a falami głosowymi i światła.
Zainteresowania Leonarda da Vinci nie wyczerpują tylko zagadnień z dziedziny fizyki.
Uczony zastanawiał się także nad kosmologią. Idee Leonarda w tej dziedzinie mają charakter postępowy i nowatorski.
Interesował się ponadto historią Ziemi. Odważnie, jak na owe czasy, zaprzeczał głoszonym wówczas "prawdom" o stworzeniu świata przez siły nadprzyrodzone.
Pięćset lecie tego wielkiego malarza i uczonego uczcił cały cywilizowany świat
Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła rok 1952 Rokiem Leonarda da Vinci.
Opis "Ostatniej Wieczerzy"
Ostatnia Wieczerza Leonardo da Vinci jest jednym z najsłynniejszych obrazów świata. Malowidło znajduje się na ścianie refektarza klasztoru przy kościele Santa Maria della Grazie w Mediolanie.

Kościół i klasztor zostały wzniesione w stylu gotyckim w XV wieku według projektu Solarii. W czasach panowania Lodovica Sforzy był przebudowany przez Bramantego, który zaprojektował miedzy innymi kopule kościoła.

Obraz zawdzięcza swoja sławę miedzy innymi tragicznym losom, które prześladowały go od początku istnienia. Leonardo da Vinci malował go na niedostatecznie wyschniętej ścianie, używając w dodatku farb olejnych, co spowodowało, że już po pięciu latach obraz zaczął znikać. Kwaterujący tu dwieście lat później żołnierze napoleońscy używali ściany z malowidłem jako tarczy strzelniczej, potem zaś brutalnie wykuto w ścianie otwór drzwiowy, wreszcie w czasie drugiej wojny światowej bomba zniszczyła budynek, na szczęście nie uszkadzając ściany.

Leonardo malował "Ostatnia wieczerze" w latach od 1494 do 1498. Artysta przedstawił moment, w którym Chrystus oznajmia swym uczniom, że jeden z nich go wyda. Oczywiście chodziło o Judasza. Malując obraz Leonardo przez dwa lata szukał na ulicach Mediolanu modeli twarzy do postaci apostołów. Wreszcie - kiedy dzieło było prawie gotowe - pozostała nie namalowana jeszcze twarz Judasza, na co zaczęli narzekać mnisi z pobliskiego klasztoru. Leonardo odparł szybko ich ataki odpowiadając, że nie może dokończyć dzieła, ponieważ bez skutku szuka tak zlej twarzy i jeśli jej nie znajdzie, to posłuży się twarzą ich przeora.
Na koniec Leonardo da Vinci namalował na obrazie dwie podobne postacie: Jezusa i Tomasza. Te zagadkowa decyzje podjął pod wpływem historii, która mówi, że Jezus miał brata bliźniaka.

Jezus miął co najmniej dwie siostry i czterech braci: Józefa, Szymona, Jacka (Jakuba) i Judasza. Nie ma wśród nich Tomasza wymienianego przez czterech ewangelistów, który tradycji chrześcijańskiej przynosi wielki ambaras. Tomasz niewątpliwie nie jest imieniem, lecz przezwiskiem i po hebrajsku znaczy "bliźniak". Sprawa komplikuje się, jeżeli dodać, że w pewnych przekładach Ewangelii Jana Tomasz jest opisany jako "Tomasz Bliźniak". Prowadzi to do kolejnego nieporozumienia, ponieważ Bliźniak znaczy "bliźniak", czyli w kontekście biblijnym "Bliźniak Bliźniak". W nowszych przekładach spotykamy zapis: "Tomasz, nazywany Bliźniakiem".

Kim był, więc "Tomasz"? Wyjaśnienie znajdziemy w apokryficznej Ewangelii Tomasza, napisanej prawdopodobnie pod koniec I wieku. Tomasz jest tam przedstawiony jako "Judasz Tomasz", co możemy przetłumaczyć jako Judasz Bliźniak. W innym dokumencie, Aktach Tomasza, problem bardziej się precyzuje. Jest tam opisane takie zdarzenie: Pewnego razu Jezus ukazał się młodemu człowiekowi, który uznał, że "zobaczył apostoła Judasza Tomasza". Na co Jezus powiedział: "Nie jestem Judaszem, który jest bliźniakiem, tylko jestem jego bratem".

Na "Ostatniej Wieczerzy" widoczne są dwie podobne postacie: Jezusa siedzącego w centrum i Judasza (druga osoba od prawej strony obrazu). Temat Jezusowego bliźniaka był przedstawiony w kilku dziełach Leonardo da Vinci oraz był podejmowany przez francuskiego malarza Nikolas Poussin i współczesnego powieściopisarza Michela Tournier. Ponadto w arcyciekawym kościele we francuskiej miejscowości Rennes-le-Chteau były proboszcz Brenger Saunire zamówił dekorację, która po obu stronach ołtarza głównego przedstawia Marię i Józefa: każde z nich trzyma na rękach maleńkiego Jezusa.