Hamletyzm wyraża stan psychiki nadwrażliwego człowieka, rozdartego wewnętrznymi rozterkami, zwątpieniami, poszukującej tożsamości. Hamletyzm jest też postawą człowieka niezdecydowanego, wahającego się. Jest to też niezdolność do podejmowania decyzji i wprowadzania ich w czyn. Podobnie zachowującego się jak szekspirowski Hamlet.
Duńskiego księcia Hamleta gnębiła zagadkowa śmierć ojca. Pewnej nocy bohaterowi ukazuje się duch ojca, który wyjawia mu, iż został zamordowany przez brata Klaudiusza i żonę Gertrudę czyli matkę Hamleta. Duch domaga się zemsty. Hamlet dąży do poznania prawdy, ale dopadają go coraz większe wątpliwości, jego wiara w sens życia zostaje zachwiana. Oddala się od umiłowanej Ofelii. Udaje obłąkanego. Przy pomocy wędrownej trupy aktorskiej chce odkryć zabójcę; dopisuje wiersze do sztuki Morderstwo Gonzagi, którą aktorzy odgrywają na jego prośbę.
Hamlet jest podatny na rozmaite interpretacje, z jednej strony stanowi głęboką analizę psychiki wybitnej jednostki, a z drugiej przyczynek do rozważań o istocie władzy, o żądzy jej posiadania.
Hamletyzm jest bliską filozofii romantycznej i wpłynęła silnie na kształt literatury XIX w.