Podział komórki musi odbywać się w taki sposób, aby jądra komórek potomnych miały dokładnie taką samą zawartość, jak jądro komórki macierzystej. Na podział komórki składają się dwa procesy: podział jądra, czyli kariokineza, i podział cytoplazmy, czyli cytokineza. Istnieją trzy typy podziału jądra: amitoza, mitoza i mejoza.
Amitoza
Podział bezpośredni – w środkowej części jądra pojawia się przewężenie, które rozbudowuje się i dzieli jądro na dwie części. W czasie amitozy nie ujawniają się chromosomy i wrzeciono podziałowe.
W interfazie następuje podwojenie ilości DNA i dopiero wtedy możliwe jest rozpoczęcie podziału:
Mitoza
Dotyczy podziału komórek somatycznych, czyli budujących organizm.
- Profaza: to okres formowania się chromosomów z substancji chromatynowej. Zanika otoczka jądrowa i jąderko i tworzy się wrzeciono kariokinetyczne zbudowane z mikrotubul.
- Metafaza: chromosomy układają się w płaszczyźnie równikowej komórki, będąc przyczepione do nici wrzeciona kariokinetycznego i dzielą się na dwie chromatydy.
- Anafaza: chromatydy są odciągane ku biegunom komórki przez kurczenie nici wrzeciona, stając się chromosomami potomnymi. Powstaje nowa włóknista struktura zbudowana z mikrotubul, wrzeciono cytokinetyczne, które odgrywa istotną role w podziale cytoplazmy.
- Telofaza: chromosomy potomne osiągają bieguny i zaczyna się proces tworzenia nowych jąder z błoną jądrową i jąderkami. Z jednej komórki macierzystej powstają dwie potomne, identyczne z komórką macierzystą.
Mejoza
Zachodzi w gametach. Prowadzi do zmniejszenia liczby chromosomów o połowę.
- Profaza I: z chromatyny powstają chromosomy homologiczne, które układają się w pary i tworzą biwalenty. Następnie chromosomy dzielą się podłużnie na dwie chromatydy, w wyniku czego powstają złożone z 4 chromatyd tetrady. Następnie zachodzi crossing-over czyli wymiana odcinków chromatyd i zanikają jąderka i błona jądrowa, powstaje wrzeciono kariokinetyczne.
- Metafaza I: tetrady układają się w płaszczyźnie równikowej.
- Anafaza I: włókienka wrzeciona odciągają ku biegunom całe chromosomy złożone z dwóch chromatyd. Następuje redukcja chromosomów.
- Telofaza I: Wokół dwóch zespołów chromosomów odtwarza się błona jądrowa, a jąderko nie. Powstają dwie komórki o zredukowanym garniturze chromosomowym.
Komórki przechodzą w drugą część mejozy, która ma taki przebieg jak podział mitotyczny.