Rycerstwo - kanon rycerski w okresie wypraw krzyżowych.

Rycerstwo w średniowieczu, była to warstwa wojowników głównie wasali stanowiąca elitę społeczeństwa feudalnego. Za wynagrodzenie, głównie ziemię lub majątek przyjmowało na siebie obowiązek pomocy, przyjaźni, służenia radą oraz służby wojskowej w wyprawach podejmowanych przez seniora. Podstawą przyczyną wyodrębnienia się rycerstwa był wzrost od VIII w. n. e. znaczenia ciężkozbrojnej jazdy w zachodniej Europie. Wyposażenie rycerza i przygotowanie do rzemiosła wojennego wymagały stałych, znacznych środków materialnych. Wejście w stosunki zależności feudalnej zapewniło rycerstwu uzyskanie ziemi (benificjum). Na przełomie X i XI wieku rycerstwo tworzyło odrębną grupę z własną etyką, stylem życia, zwyczajami, np. pasowanie na rycerza czy turnieje, techniką wojenną i literaturą m.in. tzw. romanse rycerskie. W XII w. n.e. w kręgu kultury dworskiej głównie francuskiej, ukształtował się wzorzec idealnego rycerza, który wsławiany był w epice rycerskiej m.in. \"Pieśń o Rolandzie\" wzór mężnego oddanego do śmierci i szanującego świętości Rolanda, który umierając schował swój święty miecz, zdjął rękawicę i wyciągną rękę do nieba na znak całkowitego oddania Bogu. Hiszpańskie opowieści o Cydzie, czy w niemieckiej \"Pieśń o Nibelungach\". Rycerz miał szukać sławy i bronić swojego honoru, stawać w obronie wiary, sprawiedliwości, pokoju, w opiece nad słabymi i służbie swej damie. Wojna miała być sprawdzianem umiejętności i cnót rycerskich, zaś wierność złożonym przyrzeczeniom i służba damom powinny kierować ich działaniem. W XIII w. n. e. dokonał się proces stopniowego zamknięcia się rycerstwa co doprowadziło do nadania rycerstwu charakteru dziedzicznego. Towarzyszyła mu formalizacja obyczajowości rycerskiej i obrona wyłączności przywilejów. Przemiany polityczne i wprowadzenie wojsk zaciężnych doprowadziły XIII-XIV w. n.e. do przekształcenia się rycerstwa w szlachtę.
Zakony rycerskie były związkami rycerzy i innych osób, które przyjęły regułę zakonną uprzednio zaakceptowaną przez papieża lub synod kościelny. Zadanie zakonów było stawanie w obronie chrześcijaństwa przed wrogami zewnętrznymi, heretykami, fałszywymi prorokami i poganami. Epoką, która stworzyła zakony rycerskie był okres krucjat, wypraw organizowanych przeciwko poganom. Wyprawy krzyżowe przyniosły: podniesienie autorytet kościoła, wzbogacenie się uczestników wypraw oraz nowe tereny do zasiedlenia.
Najbardziej znanymi zakonami rycerskimi byli templariusze, joannici i krzyżacy. Wiele innych mniejszych zgromadzeń istniało w różnych czasach w całym świecie chrześcijańskim: między innymi można by wymienić chociażby hiszpańskie zakony Santiago, Alcantara i Calatrava, Zakon Kawalerów Mieczowych w Inflantach, angielski zakon Świętego Tomasza z Akry czy wreszcie syryjski zakon świętego Łazarza złożony wyłącznie z rycerzy chorych na trąd. Łącząc zakonne i rycerskie powołanie, zakony rycerskie były rezultatem prób ludzi Kościoła, szczególnie papieży zwrócenia brutalności i agresji Europejskiego rycerstwa w bardziej właściwym kierunku niż wzajemne rzezie i łupienie poddanych. Kościół francuski wytoczył pismo do klery włoskiego w sprawie Pokoju i Rozejmu Bożego (Treuga dei) jako jedną z prób ograniczenia zatargów, przerwania stanu wojny między feudałami, a także miało chronić pielgrzymów oraz kupców. Niektórzy ludzie Kościoła sprzeciwiali się idei zakonów rycerskich. Według nich łączenie dwóch sprzecznych powołań: zakonnego i rycerskiego, było złamaniem prawa kanonicznego, jako że księży obowiązywał zakaz przelewania krwi. Zarzuty te zwolennicy idei zakonów rycerskich odpierali wskazując, że ci członkowie zakonów, którzy parali się wojennym rzemiosłem: rycerze, giermkowie i bracia służebni, pozostawali ludźmi świeckimi (bez święceń kapłańskich). Członkowie zakonów mający święcenia (kapłani) nie zajmowali się walką lecz czynnościami czysto religijnymi.
Inni średniowieczni krytycy zakonów podnosili, że powołanie żołnierskie jest sprzeczne z zakonnym ideałem kontemplacji, odcięcia się od świata. Jednak jedenastowieczny ruch reformy kościelnej występował pod wprost przeciwnym hasłem: przystosowania chrześcijańskich, a szczególnie zakonnych zasad do życia codziennego. Próbą realizacji tego programu było utworzenie zgromadzeń (kolegiat) kanonicznych. XI wiek przyniósł ponowne podkreślenie obowiązku każdego rycerza - chrześcijanina ochrony kobiet, dzieci i wszystkich słabszych od siebie. Wielu ludzi Kościoła wskazywało na bezpośredni związek słów Chrystusa, że \"nie ma większej miłości niż oddać życie za przyjaciół swoich\" z powołaniem doskonałego rycerza chrześcijańskiego, którego głównym celem jest poświęcanie się dla dobra innych.
Powstanie zakonów rycerskich zostało poprzedzone powstaniem w XI wieku wielu luźnych laickich bractw rycerskich. Rycerze ci łączyli się, by ochraniać opactwa. Niektórzy uczeni wierzą, że powstanie takich bractw miało wpływ na narodzenie się idei zakonów rycerskich. Pierwsze prawdziwe zakony rycerskie powstały w Ziemi Świętej na początku XII wieku, szybko stając się filarami obrony łacińskich księstw w Lewancie. Zakony - templariusze i joannici, stworzyły pierwsze profesjonalne armie świata łacińskiego od upadku Cesarstwa Rzymskiego. Rozprzestrzenianie się idei zakonów pokrywa się w miejscu i czasie z rozprzestrzenianiem się idei krucjat. Tak jak kolejne krucjaty miały miejsce w Hiszpanii, na pobrzeżu bałtyckim (Prusy, Inflanty), w południowej Francji czy wreszcie jako element papieskiej walki z cesarstwem niemieckim we Włoszech, tak wszędzie tam tworzono lub przenoszono istniejące zakony rycerskie. Niektóre, zwłaszcza mniejsze, zakony rycerskie zakończyły swoją działalność wraz z ostateczną utratą Ziemi Świętej w 1291 roku. Inne, m.in. szpitalnicy, krzyżacy czy bractwo św. Łazarza, przetrwały do dziś, lecz w całkowicie zmienionej formie.
Można wiele by rzec o powinnościach i sposobach czynienia aby być godnym rycerzem lecz do najważniejszych zasad mówiących o żywocie, służbie, postawie i powinnościach, których prawdziwy rycerz powinien przestrzegać należą:
O żywocie rycerza: człeka wszelakiego szanować; miłość w sercu nosić; prawdę sercem i ustami wyznawać; dobra i prawości przed złem i niesprawiedliwością bronić; słowu danemu wiernym być; zapalczywości nie mieć, gniewu nierozważnym uczynkiem nie wykonywać; zważać na dumę rycerską by pychą nie została splamiona; nigdy, jako żyw, pleców swoich wrogowi nie ukazywać
O służbie rycerza: ducha swego i ciało doskonalić, w wierności powołaniu swemu pozostawić; ciało swe w sprawności trzymać, być zawsze do broni gotowym; majątek swój pomnażać i w należytym porządku trzymać, by godnie w pole wystąpić, gdy zajdzie potrzeba; w miłosierdziu swoim hojnym być, w złej przygodzie uczynkiem i majątkiem wspomagać;
O postawie i powinnościach rycerz: sprzeczek nie miłować; ze skłóconymi pojednać się przed słońca zachodem; rozkazaniu starszego we wszystkim być posłusznym; oczu nie zamykać na grzechy występnych braci, lecz ku ich naprawie podążać; nie być winu ponad miarę oddanym, umysł w trzeźwości trzymać; do przyzwoitości się wdrażać, słów Złego w zwyczaju nie naśladować; oręża pochopnie nie dobywać, w stanie gotowości utrzymywać
Dokładne powinności rycerza określała także reguła rycerska obowiązująca wszystkich rycerzy.
Reguła rycerska
 Stan rycerski zakonem jest, gdzie zakon ów jednaki i powołanie jego jedne źródła w wierze świętej mające.
 W służbie stanu swojego rycerze braćmi są, a braterstwo owe, siłę i dumę rodzące, źródłem czci i honoru rycerskiego się stawać. Jakoż nie ma godniejszego stanu ludzkiego serca i ducha, któryby bardziej powołany był w płodności swojej: zacność rodzić, miłość ojczyzny krzepić i sumienność powołania swego sprawować.
 Bo też wiadomym jest, iż człowiek dumny, honorem się kierujący, szacunku dla siebie potrzebuje i by na ten szacunek zasłużyć w życiu swojem wedle zasad reguły świętej rycerskiej podąża.
 Przeto winien rycerz pamiętać kim jest i zważyć na to co jego stan oznacza, pomnieć, że komu więcej poruczono od tego więcej wymagać będą.
 Pragnąc tedy by czystość ducha i godność, po wsze czasy, w stanie naszym rycerskim pozostawały świętą regułę rycerską niniejszym spisujemy.
 Trzy są rycerza przymioty święte: czystość w miłości i prawdzie; cześć rycerska moc uczynku rodząca; sprawność oręża, ku obronie słabych i przestrodze niesprawiedliwych
Rycerz znający treść tego pisma był prawdziwym oddanym całym sercem służbie człowiekiem cenionym w swoim stanie przez swoich towarzyszy i ludzi. Rycerz, który występował przeciw tym regułom nie godzien był miana prawdziwego rycerza, a niestety wśród średniowiecznych rycerzy nie wszyscy byli tak oddani ojczyźnie i Bogu jak Roland z utworu „Pieśń o Rolandzie”. Potrafili gnębić swoich poddanych, chłopów traktować niemal jak zwierzęta. Było jednak wielu takich jak Roland i właśnie tacy powinni być wszyscy nawet ci „rycerze” żyjący współcześnie.