Skutki rozważań ekonomii politycznej komunikowania na arenie międzynarodowej

Na najwyższym poziomie międzynarodowego systemu uwaga politycznej ekonomii komunikowania skupiła się na rozmaitych wymiarach imperializmu, tzn. na nierówności wymiany między krajami rozwiniętymi i krajami Trzeciego Świata oraz na dominacji międzynarodowych korporacji.
Wobec polityki bloków między Wschodem a Zachodem, między kapita¬lizmem a komunizmem, ruch „krajów niedorozwiniętych”, obejmujący kraje Trzeciego Świata, mające różne interesy i strategie polityczne, uwidoczni konieczność ustanowienia „nowego światowego porządku informacji i komuni¬kowania” (NOMIC) i rozpocznie tym samym debatę prowadzoną w latach 70.
Debata ta opiera się na następujących pojęciach: system komunikowania jest zorganizowany na poziomie międzynaro¬dowym według logiki rozwoju gospodarczego i dlatego kraje najbardziej uprze¬mysłowione dysponują większą ilością środków technologicznych do produkcji i rozpowszechniania informacji na rynkach międzynarodowych. Stąd bierze się jedna z głównych cech międzynarodowych procesów komunikowania: krążenie informacji w jednym kierunku (od rozwiniętej Północy do słabo rozwiniętego Po¬łudnia), dzięki wykorzystaniu wielkich międzynarodowych agencji prasowych ja¬ko instrumentów dominacji ekonomicznej
i kulturowej (neokolonializm).
Polemika ta doprowadziła w 1977 r. do powstania w ramach UNESCO Mię¬dzynarodowej Komisji, której przewodniczył Irlandczyk Sean Mac Bride. Jej ce¬lem miało być badanie międzynarodowego komunikowania. Efekty działania Ko¬misji były widoczne w 1980 r.: zauważono istnienie nierówności w przepływie informacji oraz wykazano konieczność popierania polityki kulturowej i narodo¬wej polityki komunikowania w krajach Trzeciego Świata.
Wspomniany raport rozpętał polemikę między „krajami niedorozwiniętymi” a Stanami Zjednoczonymi: kiedy te pierwsze domagają się niezależności kultu¬rowej, rząd Stanów Zjednoczonych ogłasza wolność przepływu informacji jako jedną z fundamentalnych zasad. Mimo różnic w raporcie Mac Bride'a, przeciwne stanowiska uległy radykalizacji i tym samym wzmocnione zostały teo¬rie o władzy i zależności kulturowej, a także oskarżenia o imperializm kulturo¬wy krajów rozwiniętych.

Czym są środki komunikowania masowego w ekonomii politycznej komunikowania?

Środki komunikowania masowego to system seryjnej produkcji, mający na celu narzucenie określonego modelu społecznego oraz wzbudzenie i zaspokajanie fałszywych potrzeb. Są więc normalnym przemysłem

W jaki sposób media masowe przyczyniają się do utrwalenia podziałów klasowych?

Teoria marksistowska zakłada bezpośredni związek między własnością ekonomiczną środków komunikowania
a rozpowszechnianiem przekazów, które legitymizują wartość społeczeństwa klasowego. W tym znaczeniu panujące grupy społeczne, tzn. te, które mają środki przekazu, tworzenia i rozpowszechniania myśli, wprowadzają system wartości warunkujący zbiorowe zachowanie i percepcję. Wartości te towarzyszą ponadto funkcjom takim, jak społeczny podział pracy czy utrzymanie i legitymizacja władzy. Środki komunikowania to system seryjnej produkcji, mający na celu narzucanie określonego modelu społecznego przez wzbudzanie
i zaspokajanie fałszywych potrzeb. Racjonalizacja techniczna i instrumentalizacja myślenia poprzez język środków masowego komunikowania rozwija się w społeczeństwie jednowymiarowym, w którym jednostka traci zmysł krytyczny.

Jakie są główne kierunki zainteresowania ekonomii politycznej komunikowania?

Ekonomia polityczna komunikowania bada związki między systemami komunikowania a systemami stratyfikacji społecznej i ekonomicznej. Skupia się ona na relacjach między środkami komunikowania i centralną osią stratyfikacji, tzn. strukturą klas.
Początkowo ekonomia polityczna komunikowania skupia się na rozważaniach o nierównowadze przepływu informacji oraz produkcji kultury w krajach rozwiniętych i rozwijających się. Począwszy od lat 70. ten ruch krytyczny poszerza swój cel o przemysły kulturowe w kontekście historycznym, w którym nastąpił już
(w społeczeństwach kapitalistycznych) triumf logiki rynkowej i ekonomii w funkcjonowaniu środków przekazu.
W Europie Zachodniej w drugiej połowie lat 70. wraz z badaniami zjawiska i ekspansji przemysłu rozrywki pojawiła się koncepcja mająca na celu analizę dynamiki ekonomicznej i zastosowanie w przemyśle nowych technologii komunikowania w ramach społeczeństwa informacyjnego.

Od czego zależy wpływ agenda – setting w mediach na kierunki myślenia odbiorców?

Selekcję wiadomości, dokonywaną w mediach informacyjnych, McCombs i Show łączą bezpośrednio
z procesem agenda-setting. Wydawcy gazet i pro¬gramów informacyjnych pełnią funkcję „gate-keeperów” informacji, ponieważ to oni ustalają tzw. „news agenda”, czyli kolejność newsów w konkretnych wydaniach programów informacyjnych. Do nich należy decyzja, co i jak przedstawi dane medium. Skutkiem tego wiedza publicz¬ności o bieżących sprawach społecznych i politycznych w konkretnym przedziale czasowym jest wytworem pracy mediów.

Jakie są główne założenia teorii agenda – setting?

Maxwell McCombs i Donald Show ostatecznie sprecyzowali teorię „porządku dziennego”, a zaprezentowana przez nich hipoteza opiera się na następujących założeniach:
- media wpływają w bardzo poważny sposób na formowanie opinii publicznej
- ukierunkowują one uwagę odbiorców na pewne wydarzenia, ig¬norując inne
- nadawcy medialni promują hierarchiczną listę najważniejszych tema¬tów dnia, które się najlepiej „sprzedają”, takich jak: wypadki, ka¬tastrofy, wojny etc.
- taki stan rzeczy wynika z faktu, że informacji jest bardzo dużo i media nie są w stanic każdej z nich poświęcić takiej samej uwagi, co zmusza do dokonywania selekcji

Media zatem, zdaniem McCombsa i Showa, określają kalendarz wyda¬rzeń i hierarchię tematów. Taka praktyka strukturalizacji informacji ma ogromne znaczenie, szczególnie w okresie kampanii wyborczej.

Co wpływa na proces agenda-setting?

- siła systemu partyjnego- im silniejszy system, tym mniejszy wpływ dziennikarzy i polityków na tworzenie agendy kampanii wyborczej
- opozycja między publicznymi a komercyjnymi mediami
- stopień zaawansowania walki mediów o odbiorcę
- poziom kultury politycznej środków masowego komunikowania

Co to jest campaing agenda?

Campaing agenda polega na określaniu relatywnego udziału mediów i partii politycznych w tworzeniu agendy kampanii wyborczej. Studium porównawcze wyborów powszechnych w Wielkiej Brytanii (1983) i wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych udowadnia, że udział mediów w konstruowaniu campaign agenda jest zależny od kultury politycznej i struktury społeczeństwa.
Media i politycy chcą zdobyć kontrolę nad tworzeniem agendy. Każda kampania wyborcza inicjuje swoiste przetargi między partiami politycznymi. Każda skupia wysiłki na wprowadzeniu do publicznej agendy jak największej ilości informacji o swoich kandydatach i programie wyborczym.
Skuteczność marketingu wyborczego partii podczas trwania kampanii zależy m.in. od tego, ile pseudowydarzeń uda się dołączyć do zestawu faktycznych wiadomości. Z tego zestawu bowiem dziennikarze wybierają tzw. newsy dnia.
Studia nad campaign agendas wykazały, że na proces agenda-setting wpływają:
- siła systemu partyjnego – im silniejszy system, tym mniejszy wpływ dziennikarzy i polityków na tworzenie agendy kampanii wyborczej
- opozycja między publicznymi a komercyjnymi mediami – hierarchię spraw politycznych w mediach komercyjnych ustalają głównie dziennikarze, wpływ partii i ich kandydatów jest niewielki
- stopień zaawansowania walki mediów o odbiorcę – im media bardziej między sobą konkurują o odbiorcę, tym bardziej koncentrują się na publiczności, a mniej uwagi zwracają na jakość tworzonych