Kraje o różnych poziomach

Cechą współczesnego świata jest znaczne zróżnicowanie państw pod względem społecznym i gospodarczym . Na rozwój poszczególnych krajów wpływają między innymi dostępność bogactw naturalnych , sytuacja polityczna oraz względy kulturowe. Duże znaczenie miały też procesy historyczne zachodzące w dziewiętnastym i dwudziestym wieku . Kraje wysoko rozwinięte : * niski lub ujemny współczynnik przyrostu naturalnego , * niska śmiertelność niemowląt , * znaczny udział osób starszych w społeczeństwie , * zbilansowana dieta , swobodny dostęp do zróżnicowanych produktów żywnościowych , * wysoki poziom wykształcenia mieszkańców , bardzo niski poziom analfabetyzmu *wysoki wskaźnik urbanizacji, * problemy związane z intensywnym rozwojem miast (korki samochodowe, zanieczyszczenie atmosfery), * dominacja usług i handlu zagranicznego w strukturze zatrudnienia i tworzenia Produktu Krajowego Brutto , * rozwinięty przemysł wysokiej technologii (high-tech), * malejąca energochłonność produkcji , * wysoka wydajność pracy i znaczna liczba wysoko kwalifikowanych pracowników , * dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna przejawiająca się między innymi gęstą siecią transportową (liczne drogi szybkiego ruchu , lotniska). Kraje średnio rozwinięte : * zahamowanie eksplozji demograficznej , malejący przyrost naturalny , * spadek śmiertelności niemowląt , * malejący przyrost naturalny i wydłużenie średniej długości życia , * niewielka liczba osób niedożywionych , większy dostęp do zróżnicowanej żywności , * rosnący udział osób z wyższym wykształceniem przy utrzymującym się wciąż znacznym poziomie analfabetyzmu , * wzrost poziomu urbanizacji i rozrastanie się slumsów , * przewaga przemysłu w strukturze zatrudnienia i tworzeniu Produktu Krajowego Brutto ,wzrost znaczenia usług * restrukturyzacja przemysłu : rozwój przemysłu przetwórczego i nowoczesnych technologii, * duża konsumpcja energii w przemyśle oraz gospodarstwach domowych , * tania , wysoko wykfalifikowana siła robocza , * rozwój infrastruktury technicznej nie nadążą między innymi za rozwijającą się gospodarką . Kraje słabo rozwinięte : * eksplozja demograficzna , * duża śmiertelność okołoporodowa kobiet i niemowląt , * duży odsetek dzieci i młodzieży , * znaczny udział niedożywionych i głodujących , * duże uzależnienie od pomocy zagranicznej , * niski poziom oświaty , znaczny odsetek analfabetów w społeczeństwie , * bardzo niski wskaźnik urbanizacji , * dominacja rolnictwa w strukturze zatrudniania i tworzenia Produktu Krajowego Brutto ,eksport głównie surowców , * zacofanie technologiczne : w krajach , w których występują złoża surowców mineralnych , rozwinięty przemysł wydobywczy , * niewielkie zużycie energii na jednego mieszkańca , * tania , niewykfalifikowana sial robotnicza, * słabo rozwinięta infrastruktura robotnicza (miedzy innymi brak infrastruktury transportowej poza okolice głównych miast , wykorzystywanie zwierząt jucznych i pociągowych.) Bogata północ i biedne południe . Podział na kraje wysoko , średnio i słabo rozwinięte nie jest jednym , który stosuje się dla uwypuklenia różnic poziomu społeczno-gospodarczego. W latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku wprowadzono określenia bogata Północ i biedne Południe . Do pierwszej grupy zaliczano wówczas Kanadę , Stany Zjednoczone , Australię , Nową Zelandię oraz kraje wraz z Związkiem Socjalistycznym Republik Radzieckich , a do drugiej – miedzy innymi Meksyk Brazylię i Etiopię. Obszary te oddzielono linią Brandta- umowną granice , której nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego kanclerza będącego również członkiem komisji zajmującego się dysproporcjami między krajami bogatymi i biednymi . Przemiany polityczno-gospodarcze , które nastąpiły na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiąty dwudziestego wieku spowodowały jednak ,że podział ten stał się nieaktualny . Okazało się bowiem ,że wśród bogatych państw Północy znalazły się między innymi słabo rozwinięte republiki byłego Związku Radzieckiego(Kazachstan , Uzbekistan , Tadżykistan i Kirgistan), a do biednego południa należałoby zaliczyć dynamicznie rozwijające się kraje Azji Południowo-Wschodniej.