Aby nasz układ oddechowy buł mniej narażony na infekcje, należy przede wszystkim pamiętać o wdychaniu powietrza przez nos. Jest wtedy ono odpowiednio ogrzane, nawilżone odpowiednio ogrzane i oczyszczone z bakterii oraz pyłów. Może nas to uchronić od wielu chorób. Dla układu oddechowego niebezpieczne jest także wyziębienie organizmu. Z tego powodu należ jak najwięcej przebywać na świeżym powietrzu. Wtedy nasz organizm będzie bardziej odporny na zmiany temperatury. Trzeba również ubierać się stosownie do pogody. Warto pamiętać, że choroby układu oddechowego bardzo łatwo przenoszą się na inne osoby. Dlatego nie powinno lekceważyć żadnych oznak infekcji. Należy także ograniczyć kontakty z chorymi. Układ oddechowy a szczególnie płuca trzeba chronić przed szkodliwymi związkami. Między innymi należy unikać przebywania w miejscach, w których jest dużo dymu papierosowego lub pyłów. Przyczyną najczęstszych chorób układu oddechowego są wirusy, które powodują między innymi nieżyt nosa, czyli katar. Często towarzyszy mu: ogólne osłabienie organizmu i ból głowy. Nieżyt nosa łatwo może przekształcić się w przeziębienie, czyli zapalenie górnych dróg oddechowych. Objawia się ono kaszlem, katarem, podwyższoną temperaturą ciała oraz bólem głowy i gardła. Przeziębienie zwykle przechodzi po tygodniu. To łagodna choroba, ale nie wolno jej lekceważyć. Może bowiem osłabić organizm i zwiększyć podatność na groźniejsze choroby. Kiedy pogarsza się samopoczucie, nie należy czekać aż rozwinie się choroba. Trzeba zażyć witaminy. Naszą odporność zwiększa też wypoczynek oraz odpowiednia ilość snu. Chorobą wirusową jest też grypa. Trudno ją wykryć, gdyż początkowo ma takie same objawy jak przeziębienie. Jednak w przeciwieństwie do niego bardzo szybko się rozwija. Pojawiają się wtedy: wysoka gorączka, ból gardła, katar, dreszcze oraz bóle mięśni i stawów. Grypa bardzo osłabia organizm. Może też przyczynić się do chorób wielu narządów, na przykład serca czy mózgu. Dlatego nie należy lekceważyć żadnych objawów tego schorzenia. Niewyleczona grypa może być przyczyną powikłań, takich jak zapalenie płuc, czyli stan zapalny pęcherzyków płucnych. Wówczas chory ma mniejszą pojemność płuc i odczuwa duszność, bóle w klatce piersiowej, ma też wysoką gorączkę. Zapalenie płuc najczęściej wywołują bakterie, mogą się do niego przyczynić także wirusy lub grzyby. Inną chorobą związaną z układem oddechowym jest angina, czyli ostre zapalenie migdałków. Objawy tej choroby to przede wszystkim powiększone migdały i węzły chłonne w okolicy szyi oraz silny ból gardła, utrudniający mowę i połykanie pokarmu. Chorobie tej towarzyszą również gorączka i dreszcze. Anginę powodują najczęściej bakterie, rzadziej wirusy. Można się nią zarazić tylko przez kontakt z osobą chorą, lecz także poprzez zakażoną żywność. Jedną z najgroźniejszych chorób układu oddechowego jest gruźlica. Stopniowo wyniszcza ona organizm. Chory chudnie, ma suchy kaszel, gorączkę, jest stale zmęczony i brakuje mu apetytu. Długotrwały kaszel może uszkodzić pęcherzyki płucne, do płuc przedostaje się wtedy krew. Bakterie, które wywołują tę chorobę, atakują też kości, nerki i układ pokarmowy. Gruźlicą można się zarazić przez długotrwały kontakt z osobą chorą oraz z przedmiotami, na których osiadły bakterie. Występuje ona również u zwierząt, głównie u bydła. Można się nią zarazić poprzez wypicie mleka od chorej krowy. Niektóre choroby układu oddechowego rozwijają się na skutek zanieczyszczeń, takich jak spaliny samochodowe czy pyły. Są one często groźniejsze od chorób wywołanych przez bakterie i wirusy. Mogą osłabić organizm, powodując, że staje się on bardziej podatny na atak drobnoustrojów chorobotwórczych. Coraz więcej ludzi ma alergie, czyli nadwrażliwości organizmu na nieszkodliwe substancje lub obce ciała. Mogą one wywołać katar sienny, może przyczynić się do powstania astmy. Katar sienny jest trudny do zdiagnozowania, gdyż jego objawy są takie same jak przeziębienie. Alergia może przyczynić się także do powstania astmy. Wówczas w oskrzelach chorego trwa stan zapalny spowodowany przeważnie roztoczami, sierścią zwierząt czy zarodnikami grzybów. Oskrzela są skurczone, co znacznie utrudnia oddychanie. Astmie towarzyszą ataki duszności oraz silny kaszel.