"Folwark zwierzęcy", a totalitaryzm.

W swoim utworze - Folwarku Zwierzęcym - autor miał zamiar zdemaskować mit sowieckiego w opowiastce, którą mógłby zrozumieć niemal każdy. Folwark Zwierzęcy to powieść paraboliczna - ukazuje pewne ważne problemy, posługując się prostą fabułą, która jest pretekstem do rozważań na temat totalitaryzmu i jednocześnie wielką przestrogą przed nim. Wpowieści autor wnikliwie analizuje mechanizmy tworzenia systemu totalitarnego. Przedstawia metody dochodzenia do władzy i sposoby jej utrzymania. Ostro krytykuje ustrój komunistyczny. Akcja utworu rozgrywa się na Folwarku Dworskim, którego właścicielem jest pan Jones, i opowiada o społeczności zwierząt. Zwierzęta te symbolizują ludzi o różnych charakterach i postawach na wydarzenia-sytuacje w krajach ustroju komunistycznego. Prawda o czynach wodzów (w utworze Orwella - świń) jest prawdą o autokratach i tyranach, co potwierdziła historia Rosji Radzieckiej i innych państw o systemie totalitarnym.

Po wysłuchaniu przemówienia cieszącego się wielkim autorytetem starego knura - Majora, mdwiącego 0 niesprawiedliwym traktowaniu zwierząt, postanawiają one zorganizować rebelię i przejąć władzę na folwarku. Orwell ukazuje, w jaki sposób zwierzęta ją zdobywają i jednocześnie zadaje pytanie. czy możliwe jest stworzenie państwa o sprawiedliwym ustroju, czy też może idea sprawiedliwości, równości jest tylko fantazją ideologów? Odpowiedź jest jednoznaczna - w każdej idei zbawienia świata, uszczęśliwieni narodu tkwią zalążki totalitaryzmu. Spójrzmy, co się stało w Folwarku Dworskim. Oto stary, doświadczony Major, przeczuwając zbliżającą się śmierć, zbiera zwierzęta, by uświadomić im ich nędzną egzystencję.

Major roztacza przed zwierzętami wizję przyszłego szczęścia i idealnego państwa, które je zapewni.

Ale trzy dni później przywódca rebelii zakończył życie. Sprawami organizacji przewrotu zajęły się świnie, uważane powszechnie za najinteligentniejsze. Przewodziły dwa młode samce Snowball i Napoleon. Nauki głoszone przez starego Majora zostały opracowane w spójny system myślowy, nazwany Animalizmem.

Następnie zwierzęta dokonują rewolucji - kiedy pan Jones upija się i zapomina o nakarmieniu ich, przepędzają ludzi i przejmują władzę w folwarku, który zmienia nazwę z „Dworskiego\" na „Zwierzęcy\". Ogłoszone zostają zasady Animalizmu w Siedmiu Przykazaniach.

Początkowo na folwarku zapanowała idylla. Wszystkie sprawy konsultowano na gromadzących zwierzęta wiecach. Pracowano wedle własnych możliwości i sił.

Jednak po pewnym czasie okazało się, że idea powszechnej sprawiedliwości i równości jest niemożliwa do realizacji. Pogłębiają się różnice między organizatorami życia w folwarku a zwykłymi zwierzętami. Knur Napoleon wybiera dziesięć szczeniąt, które dzięki szczególnemu wychowaniu ispecjalnym względom (lepsze pożywienie) mają stać się ramieniem zbrojnym nowej władzy.

Nadchodzi moment próby odzyskania folwarku przez pana Jonesa. Po odparciu ataku sąsiadujących z Folwarkiem Zwierzęcym gospodarzy zaczęła się pogłębiać różnica pogląddw idążeń między Snowballem a Napoleonem, czego zajęte ciężką pracą zwierzęta nie dostrzegały. Dla Napoleona pretekstem do eliminacji przeciwnika, Snowballa, był zaaprobowany przez wszystkie zwierzęta pomysł budowy spełniającego różnorakie funkcje wiatraka, który został zaprojektowany przez Snowballa. Ten fakt stał się decydujący w ich walce o władzę.

Tracący popularność Napoleon przekupywał swoich przeciwników, aż wreszcie na jednym z wieców, przy poparciu tępych owiec i dziesięciu ogromnych psów w obrożach nab~~anych mosiężnymi kolcami przepędził Snowóalla i oójął rządy. Demokratyczne wiece zostają zlikwidowane, gdyż według rządzących - to „strata czasu\". Od tej pory decyzje dotyczące folwarku podejmuje specjalny komitet świń, którego obrady są tajnie. Squealer, pełniący funkcję pośrednika między Napoleonem a zwierzętami i „rzecznika prasowego\" rządu, demagogicznie tłumaczy poddanym poczynania tyrana.

W Folwarku zwierzęcym rozpoczyna się terror. Wszyscy, którzy żywiąjakiekolwiek wątpliwości co do słuszności drogi wytyczonej przez Napoleona, są karani śmiercią.

I oto państwo, które w swoich założeniach miało óyć wzorem demokracji, odchodzi od deklarowanych ideałów. Stopniowo zaczyna się kult jednostki i propaganda sukcesu. Nadworny poeta Minimus układa nowy hymn, komponuje pieśni na cześć wodza, Napoleona, którego teraz określa się mianem Ojca Wszystkich Zwierząt, jak również Dobroczyńcą Owczarni. Nieumiejętne gospodarowanie folwarkiem usprawiedliwiane jest działalnością wroga ustroju, a kiedy warunki życia zniewolonych, wystraszonych zwierząt stają się coraz trudniejsze, pojawia się kruk Mojżesz iopowiada historię o Raju zwierząt.

Napoleon i jego świta coraz bardziej upodabniają się do krytykowanych wcześniej ludzi. Zmieniane są zasady Folwarku Zwierzęcego; Napoleon oszukuje zwierzęta, które są głodne ismutne. Tłumaczy im, że prawdziwe szczęście polega na ciężkiej pracy przy skromnym życiu. Po kilku latach świnie upodobniły się do ludzi, z którymi zawarły sojusz, przywróciły nazwę dawnej posiadłości (Folwark Dworski), zmieniły flagę.

Jak wspomnieliśmy na wstępie, historia opowiedziana przez Orwella ma znaczenie przenośne. Przedstawione więc tu postacie są niejako typowe lub reprezentatywne dla pewnych grup społecznych. Książka jest wnikliwym studium władzy sposobów jej zdobycia i utrzymania. Obrazuje głęboką prawdę, że w każdej idei zbawienia świata, uszczęśliwienia narodu tkwią zalążki autokratyzmu, a nawet totalitaryzmu.