Prokuratura

Strzeże praworządności oraz nadzoruje ściganie przestępstw.

Tworzą ją prokurator generalny oraz podlegający mu prokuratorzy:
- powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Prokuratury Generalnej, prokurator apelacyjnych, okręgowych oraz rejonowych)
- wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury (Naczelny Prokurator Wojskowy, wojskowych prokurator okręgowych i garnizonowych)
- Instytutu Pamięci Narodowej (Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Biura Lustracyjnego i jego oddziałów).Prokuratura Generalna powołuje na sześcioletnią kadencję prezydenta – spośród kandydatów zgłoszonych przez Krajową Radę Prokuratury i Krajowa Radę Sądownictwa. Można nim zostać tylko raz. Prokurator generalny ma prawo wszcząć postępowanie kasacyjne:
- w trybie kasacji nadzwyczajnym – w wypadku postępowania karnego
- w trybie skargi kasacyjnej - w wypadku postępowania cywilnego.

Struktura prokuratury - organizacja powszechnych jednostek prokuratury odpowiada strukturze sądów powszechnych.
Prokuraturę okręgową tworzy się dla terenu działania co najmniej dwóch prokuratur rejonowych, z których każda funkcjonuje dla jednej lub większej liczby gmin.
Prokuraturze apelacyjnej podlega obszar co najmniej dwóch prokuratur okręgowych Prokuratura jest struktura hierarchiczną. Oznacza to, że prokurator wykonuje wprawdzie niezależnie czynności wynikające z ustaw, lecz musi też wypełniać polecenia przełożonego. Każdą taką ingerencje zwierzchnika włącza się do akt sprawy. Przełożony może zmienić lub uchylić decyzje podległego mu prokuratora. Musi to uczynić w formie pisemnej. Prokurator powinien zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których dowiedział się ze względu na swoje stanowisko. Ta zasada obowiązuje w sytuacjach, gdy składa on zeznania jako świadek, w postępowaniach przygotowawczych lub przed sadem.

Zadania prokuratorów – W postępowaniu sądowych chronią oni interesy stron pokrzywdzonych w wyniku bezprawnego działania danego organu lub wskazanej jednostki. Ich czynności i funkcje szczegółowo zmierzają do upowszechnienia w państwie zasad praworządności. Prokuratorzy mają obowiązek być bezstronni i równo traktować wszystkich obywateli.

Wykonują następujące zadania:
- prowadzenie lub nadzorowanie postępowań przygotowawczych w sprawach karnych,
- sprawowanie funkcji oskarżycieli publicznych w sądach,
- wytaczanie powództw w procesach karnych i cywilnych – jeżeli wymaga tego ochrona praworządności, interesu społecznego , własności lub praw obywateli,
- nadzór nad wykrywaniem postanowień o tymczasowym aresztowaniu oraz innych decyzji dotyczących pozbawienia wolności,
- zaskarżenie niezgodnych z prawem decyzji administracyjnych oraz udział w postepowaniach sądowych dotyczących spraw tego typu,
- koordynowanie ściągania przestępstw,
- współdziałanie z organami państwowymi i organizacjami społecznymi w celu zapobiegania przestępczości oraz naruszeniom prawa. Krajowa Rad Prokuratury – została powołana 31 marca 2010 r. Jej kadencja trwa cztery lata.

W skład Krajowej Rady Prokuratury wchodzi 25 członków: minister sprawiedliwości, prokurator generalny, osoba wyznaczona przez prezydenta, czterech posłów, dwóch senatorów oraz 16 przedstawicieli różnych jednostek organizacyjnych prokuratury.

Rada:
- opiniuje projekty aktów normatywnych dotyczących prokuratury,
- wysłuchuje informacji prokuratura generalnego o działalności prokuratury, wyraża opinie na ten temat,
- wybiera kandydata na stanowisko prokuratora generalnego oraz występuje z wnioskiem do prezydenta o jego odwołanie,
- opiniuje wniosek prezesa Rady Ministrów o odwoływanie prokuratora generalnego przed upływem kadencji w sytuacjach wskazanych w ustawie,
- wnioskuje do sądu dyscyplinarnego o pociągnięcie do odpowiedzialności prokuratora generalnego, wyznacza przedstawiciela do występowania przed sądem,
- rozpatruje i ocenia kandydatury do pełnienia stanowisk prokuratorskich, przedstawia prokuratorowi generalnemu wnioski o powołanie prokuratorów powszechnych i wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz Instytutu Pamięci Narodowej – Głównej komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Policja – podstawowy ważny instytut pilnujący bezpieczeństwa i spokoju na świecie.