Proces karny

Proces karny – jego uczestnicy to miedzy innymi : * organy procesowe – sąd , * strony procesowe – oskarżony , prokurator , oskarżyciel posiłkowy , * przedstawiciele stron- oskarżonego reprezentuje adwokat , czyli obrońca , * osobowe źródła dowodowe – świadkowie , biegli , czyli eksperci powołani w celu wydania fachowej opinii o okolicznościach mających znaczenie dla wyniku sprawy . Rozprawę poprzedza postępowanie przygotowawcze najczęściej śledztwo lub dochodzenie . Inicjuje je prokurator po ujawnieniu przestępstwa albo wpłynięcie odpowiedniego zawiadomienia . Prokuratura i policja rozpoczynają wówczas następujące działania : * ustalenie , czy został popełniony zabroniony i czy stanowi on przestępstwo , * zebranie danych o podejrzanym , przeprowadzanie wywiadu środowiskowego , * wyjaśnienie okoliczności sprawy , w tym wskazanie osób pokrzywdzonych i wymiaru szkody , * zebranie , zabezpieczanie i utrwalenie dla sądu dowodów (na przykład przesłuchanie świadków, zabezpieczanie odcisków palców, sfotografowania miejsca zdarzenia) * wykrycie i ujęcie sprawcy . Sporządza się akt oskarżenia , który następnie prokurator wnosi do sadu wraz z całą dokumentacja postępowania przygotowawczego . Najważniejszą częścią rozprawy w procesie karnym jest przewód sądowy . Obejmuje on : * odczytanie aktu oskarżenia , * przeprowadzenie postepowania dowodowego , * wysłuchanie oskarżonego . Po odczytaniu aktu oskarżenia przewodniczący poucza oskarżonego o prawie złożenia wyjaśnień oraz odmowy ich składania lub odpowiedzi na pytania . Następnie pyta , go czy przyznaje się do zarzucanego mu czynu oraz czy chce złożyć wyjaśnienia . to one są pierwszymi dowodami w tej sprawie . W zależności od zabranych materiałów dowodowych później przesłuchuje się świadków , odczytuje dokumenty , dopuszcza opinii biegłych i tym podobnych . Proces karny kończy się ogłoszeniem wyroku . Sąd poucza też strony o przysługującym im prawie wzniesienia odwołania . Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa , może je złożyć każdy obywatel . Najczęściej czyni to pokrzywdzony lub świadek zdarzenia . Nie ma określonej formy takiego poinformowania . Można tego dokonać : * osobiście , na przykład na posterunku policji , * korespondencyjnie , na przykład w liście do prokuratury ,* telefonicznie , wybierając numer 997 lub 112 . Po przyjęciu ustnego zawiadomienia o przestępstwie oraz przesłuchaniu informatora w charakterze świadka sporządza się protokół , w którym można zamieścić również wniosek o ściganie . Następnie zapada decyzja o : * wszczęciu postępowania , * odmowie wszczęcia śledztwa, * umorzeniu wszczętego wcześniej postepowania . Postanowienie o rozpoczęciu śledztwa wydaje prokuratura , natomiast o odmowie jego wszczęcia lub umorzenia – prokuratura albo policja . Podmiot składający zawiadomienie o przestępstwie (osoba fizyczna , instytucja państwowa , samorządowa lub społeczna) jest pisemnie informowany o tej decyzji . Zawiadamia się o niej również pokrzywdzonego , oraz w razie umorzenia śledztwa – podejrzanego . Jeśli podmiot informujący o wykroczeniu nie zostanie w ciągu sześciu tygodni powiadomiony o podjętym przez policję lub prokuraturę postępowania , może wnieść zażalenie do prokuratora wyższej instancji lun na przykład komendanta policji . Sądy polubowne – w Polsce ochronę prawną zapewniają oprócz sądów tak zwany organy pozasądowe . Najważniejszą role odgrywają tu sądy polubowne . Aby taki sąd rozstrzygnął spór , konieczna jest umowa stron określająca przedmiot sprawy lub stosunek prawny , z którego ona wyniknęła labo może wyniknąć . Typowa sytuację stanowi na przykład zamieszczeni takiego zapisu w statusie spółki handlowej przez wspólników – na wypadek konfliktu między nimi . Postępowanie przed sądem polubownym jest jednoinstancyjne . Liczba sędziów zależy od woli stron . Arbitrem może zostać każdy , kto ma pełną zdolność do czynności prawnych . Nie musi to być obywatel Polski . Podobnie jak w wypadku mediacji funkcji tej nie może sprawować czynny zawodowo sędzia . O uznaniu (stwierdzeniu wykonalności ) wyroku sądu polubownego decyduje sąd powszechny na posiedzeniu niejawnym na wniosek stron . Proces , podstawowe zarządzanie , rozprawianie się z trudną sytuacją ludzi.