Planowanie to proces podejmowania decyzji, obejmujący przewidywanie przyszłego układu warunków i środków działania oraz formułowanie celów działania przy uwzglednieniu cech tego układu. planowanie jako proces ciągły składa się z usystematyzowanych działań j obejmuje następujące części składowe:
1) cele ogólne,
2) środki,
3) zasoby,
4) realizacja,
5) kontrola.
W procesie planowania można wyróżnić następujące etapy:
1. Określenie celów.
2. Ocena sytuacji.
3. Ustalanie procedury, przy czym pod pojęciem procedury w planowaniu rozumie się opis procesu transformacji zasobów w rezultaty, czyli określenie tego, co i kiedy ma być zrobione i kto odpowiada za realizację.
4. Ustalenie harmonogramu pracy.
5. Wyznaczenie odpowiedzialności poprzez określenie w każdym elemencie realizacji planu odpowiedzialnej osoby i jej władzy, kontroli nad planem i zasobami, jak również rezultatów, za osiągnięcie których jest odpowiedzialna.
6. Sprawdzenie wykonalności planu i kosztów jego realizacji. Planowanie można definiować jako określanie pożądanego przyszłego stanu i czasu jego osiągnięcia oraz ustalenie działań niezbędnych do osiągnięcia zamierzeń mających formę planu, które nie mogłyby się urzeczywistnić naturalną koleją rzeczy. Definicje planowania w organizacji na ogół koncentrują się wokół ustanawiania celów i decydowania o właściwym toku działań poprzez ustalanie zadań.
CECHY DOBREGO PLANU
1. Celowość (realność), czyli oparcie się na dobrym rozpoznaniu obiektywnych uwarunkowań funkcjonowania organizacji i uzyskanie pewności, że przy dostępnych środkach i określonych warunkach osiągnięcie celu jest prawdopodobne;
2. Zgodność wewnętrzna (spójność), oznaczająca, że cele nie są ani sprzeczne, ani nie przeszkadzają sobie wzajemnie;
3. Operatywność, czyli odpowiednia czytelność, zrozumiałość i ścisłość, nadająca się do realizacji zgodnej z przewidywanym wykorzystaniem zasobów i tokiem działania;
4. Elastyczność, pozwalająca na realizację zadań planowych -także w zmienionych warunkach przez uwzględnienie w nim możliwości różnych wariantów rozwiązań;
5. Terminowość, czyli określenie terminów wykonania celów pośrednich i celu głównego;
6. Kompletność, czyli uwzględnienie wszystkich działań niezbędnych do realizacji określonego celu;
7. Perspektywiczność, czyli wybieganie w przyszłość w granicach możliwości przewidywania, a jednocześnie zapewnienie zgodności planów krótkookresowych z perspektywicznymi;
8. Konkretność, charakteryzująca się określeniem, w sposób ścisły i możliwie wymierny, celów zawartych w planie.
RODZAJE PLANOWANIA
1. Strategiczny – definiuje się jako ogólny plan zawierający decyzje dotyczące alokacji zasobów, priorytetów i działań niezbędnych do osiągnięcia celów strategicznych; napisane co osiągnąć; 3-5 lat.
2. Taktyczny - plan na podstawie którego realizowane są elementy planu strategicznego; uszczegółowiony w sposoby realizacji; 2-3 lata
3. Operacyjny – skierowany na wykonanie planów taktycznych dla osiągnięcia celów operacyjnych; są najbardziej szczegółowe, opracowywane by wykonywać poszczególne zadania; 1 rok