Etyki idealistyczne obiektywistyczne

1.
Sokrates, Platon. Sokrates- wg niego:
jeśli coś jest wartością- jest nią dla każdego,
poznanie świata wartości bezwzględnych nie jest tak proste jak poznanie wartości użytkowej,
by czynić dobro a unikać zła- należy poznać obiektywne wartości,
wartości aksjologiczne- godność, itp.- czyli cnoty,
tylko rozum może odpowiedzieć na pytanie, co jest dobre a co złe,
wiedza- to naczelna wartość- wg Sokratesa,
Intelektualizm etyczny,
aby być dobrym człowiekiem, należy poznać dobro, a reszta przyjdzie sama. Nikt świadomie i umyślnie nie czyni zła,
tak jak można się nauczyć wiedzy, tak można nauczyć się dobra i cnót (tj. np. godność),
jeżeli człowiek rozumie, że to, co czyni jest złem, to mądry człowiek będzie tego unikał,
Sokrates utożsamiał wiedzę z cnotą.

Platon - uczeń Sokratesa- wg niego:
twierdził, że cnota nie zależy tylko od samego rozumu. Cnota- to ład i harmonia duszy.
dusza ludzka to nie tylko rozum, składa się z 3 części: rozumowej, impulsywnej i......... .
uważał, że ciało przeszkadza człowiekowi poznawać świat takim, jaki on jest,
męstwo- to część impulsywnej części duszy,
sprawiedliwość- wg Platona- łączy wszystkie części duszy i utrzymuje w nich ład,
życie ludzkie będzie jednak niedoskonale, gdy nie będzie w nim radości,
czysta radość- płynie z piękna, wiedzy i harmonijnie ułożonego życia,
prawdziwa rzeczywistość ma charakter idealny,
istnieją dwojakie dobra: idealne i realne,
idealne- mają. większa wartość od realnych. W świecie realnym zło ma przewagę nad dobrem,
piękno duszy jest większe od piękna ciała,
Miłość Platońska- miłość wyzbyta z pożądań cielesnych,
światy- realny i idealny są dla duszy etapami, które dusza musi przejść, by mogła być na zawsze w świecie idealnym,
dobro- to idea najwyższa, wyższa od idei samego istnienia- wg Platona,
dobro- to pierwsza zasada wg której powstał świat i ostatecznym celem, do którego świat dąży

Platon stworzył teorię „idealnego państwa”- teorię państwa najlepszego, skonstruowanego z dobra i
sprawiedliwości.
Cechy idealnego państwa: musi mieć cechy tj. idee- czyli np. ma mieć charakter stały i powszechny, ma się kierować ogólnymi i stałymi zasadami.
1. Platońskie państwo ma mieć charakter uniwersalny.
2. Ma mieć 1 cel, ma być zbudowany jak mechanizm, w którym każdy ma robić swoje.
3. Musi być oparte na wiedzy.
4. Obywatelami państwa mogą być ci, którzy są potrzebni. Ma być państwem stanowym.
Istnieje ścisła analogia między państwem a jednostką. Te 3 stany maj ą analogiczne cechy:
władca-mądrość,
strażnik- męstwo
rzemieślnicy, rolnik- panowanie nad sobą.
5. Państwo jest ascetyczne- państwo idealne wymaga od obywateli wyrzeczenia się dóbr doczesnych.
Każdy (tzn. te 2 górne stany) posiada na swoją własność tylko rzeczy najpotrzebniejsze.

Etyki idealistyczne kreacjonistyczne.

Idealizm odrzuca świat wartości transcendentnych, istniejących niezależnie od człowieka i jego czynów.
Twórcą był Emanuel Kant- wg niego:
istnieje powszechnie uznana moralność,
uznał, że prawodawcą norm etycznych może być rozum praktyczny- kierujący działaniem człowieka,
należy wyeliminować sądy odwołujących się do nakazów społecznych czy pożądań,
rozum nie kieruje ale jest kierowany- to jest więc etyka heteronomiczna,
ze stanowiska rozumu moralna jest tylko dobra wola- jest jedyną konieczną i bezwzględną wartością z punktu widzenia rozumu,
dobra wola- to wola dążąca do spełnienia obowiązku. Nawet jeśli ta wola przyniesie negatywny skutek, to liczy się intencja,
wg Kanta moralne czyny - to te, które wynikają z obowiązku, a co jest obowiązkiem- to wskazuje rozum. Etyka Kanta to etyka rygorystyczna.
rozum nie powinien się kierować naturalnymi potrzebami ludzi, bo one są zmienne,
istota obowiązku- to podporządkowanie się dobru powszechnemu,
etyka Kanta była uniwersalistyczna- nie było w niej miejsca na indywidualizm, nie wskazywała dóbr indywidualnych.
Nakaz Kanta: „Postępuj wg takiej zasady, co do której chciałbyś, aby stała się prawem powszechnym- Kant nazwał ten nakaz-„imperatyw powszechny".
Obowiązkiem woli jedynym i ostatecznym jest podporządkować się apriorycznemu prawu moralnemu, ustanowionemu przez rozum, a więc imperatywowi kategorycznemu,
Aprioryczne prawo- prawo, które wiemy że jest i nie możemy tego stwierdzić doświadczalnie (np. wiemy, że na głowie jest parzysta lub nieparzysta liczba włosów, wiemy to i nie musimy liczyć),
wg Kanta imperatyw kategoryczny pozwała rozwinąć wątpliwości moralne,
imperatyw kategoryczny- jest w nas obecny- jego konsekwencją, są wszelkie prawa moralne,
człowiek jako istota moralna jest rzeczą samą w sobie. Nie wolno człowieka traktować jak rzecz, bo człowiek jest celem samym w sobie.
Ogólna zasada moralna - postępuj tak, by nie używać człowieka i jego człowieczeństwa jako środka do spełnienia celu.
3 postulaty- wolność, nieśmiertelność duszy, istnienie Boga (jest niezbędny jako istnienie sprawiedliwości) Etyka Kanta jest idealistyczna i wzniosła.