Etyki antynaturalistyczne = religijne.

wiara nie eliminuje rozumu ani woli. Człowiek ma prawo rozpoznawać rozumem wartości W etyce chrześcijańskiej stosunek wiary do rozumu ma 2 sposoby: racjonalistyczny- oni uznają, z c poznanie wartości i cały proces działania etycznego oparty jest na rozumie, zaś wiara jest instancją, potwierdzającą słuszność naszych wyborów aksjologicznych, fidelistyczny- fideliści przyjmują, że wiedza o wartościach jest dana w objawieniu i należy ją stamtąd wydobyć, a rozumowo jedynie zinterpretować i objaśnić. Te dwie tendencje w etyce chrześcijańskiej tworzą 2 etyki: racjonalistyczną etykę tomistyczną, fidelistyczną etykę modernistyczną- zwaną też etyką personalistyczno- egzystencjalną. Etyka tomistyczna (św. Tomasz z Akwinu)- twórca Arystoteles. Według Arystotelesa: najwyższym celem człowieka - osiągnięcie doskonałości, rozum stanowi o człowieczeństwie człowieka, więc rozum ma prowadzić do jego doskonałości, człowiek oprócz potrzeb duchowych ma także potrzeby cielesne (np. mieszkanie, zdrowie, rodzina), człowiek winien dążyć do doskonałości i rozum ma być mu przewodnikiem. rozum to jedyny przewodnik w obu sferach życia człowieka (teoretycznym i praktycznym), Cnoty- cnót jest tyle, ile jest czynności właściwych człowiekowi. Cnoty: rozumowe- mądrość, rozsądek, umiejętność praktyczne- sprawiedliwość, hojność, męstwo. Każda cnota jest zdolnością zachowania złotego środka, np.: - hojność- środek między rozrzutnością a skąpstwem. - sama wiedza nic wystarcza do pojęcia, co jest dobrem. Wg Platona- sama wiedza o dobru zmuszała człowieka do czynienia dobra Wg Arystotelesa- wybór między dobrem a złem- to własna, osobista decyzja cnoty praktyczne wskazują, jak być praktycznym dla państwa. człowiek ma zdolność rozróżniania dobra i zła, dobre w państwie jest sprawiedliwość, a sprawiedliwością jest to, co służy ogółowi, państwo powinno troszczyć się o obywateli, powinno chronić prawnie rodzinę i własność prywatną, bo obie są wcześniejsze od państwa. Powinno stwarzać takie warunki, by człowiek mógł zdobywać środki materialne mieć poczucie bezpieczeństwa itp. Najlepszy ustrój państwa- gdzie każdy żyje dobrze (nic dotyczy to niewolników). „demokracja”- słowo jest pochodzenia grec. i oznacza „rządy ludów". Etyka tomistyczna - oparł św. Tomasz z Akwinu swą filozofię na etyce Arystotelesa- wg niego: Bóg- to absolutne i nieskończone dobro- to dawca wszelkich wartości i norm etycznych (są one myślami Boga). Myśli Boże zapisane są w dziele stworzenia (przyrodzie, naturze ludzkiej)- np. miłość rodziców do dzieci i odwrotnie. Te prawa naturalne nie mogą być zmienione przez żadne inst. społ. władza tworząca prawo musi tworząc je zwracać uwagę na zgodność z prawem nat. Etyka tomistyczna jest etyką intelektualistyczną. Tomasz opiera się na ustaleniach Arystotelesa. Wyprowadza istotę państwa z natur ludzkiej. Naturalną potrzebą ludzi jest łączenie się w rodziny i państwa. Państwo ma ułatwiać zaspokajanie potrzeb i rozwój duchowy człowieka. podst. zadanie państwa -to zabezpieczenie pokoju, to jest pożyteczne- co skutecznie prowadzi do celu, wszelka władza pochodzi prosto od Boga, wg Tomasza najlepszą formą państwa jest monarchia (tj. Bóg sprawuje władzę nad światem), ostatecznym celem człowieka- to osiągnięcie zbawienia, więc władza królewska musi podlegać władzy duchowej. Władza królewska jest oparta na prawie naturalnym. Etyki personalistyczno- egzystencjalne (poch.od św. Augustyna). Modernistyczna. Według niego: wola jest przed rozumem, on przystosował do potrzeb chrzęść filozofię platońską, dla niego najistotniejsze było to, że człowiek został obdarzony nieśmiertelną duszą, wg niego dobro trzeba najpierw pokochać, by je czynić, jedynie przez miłość człowiek może osiągnąć szczęście, gdyż to miłość prowadzi prosto do Boga(jako dobra najwyższego), przyroda jest dobra, nic jest przyczyną grzechu, grzech pochodzi od człowieka, przyczyną grzechu jest wolna wola człowieka, Bóg chce, by człowiek służył mu z dobrej woli, nie z konieczności, więc obdarzył człowieka wolną wolą, cierpienie może powodować grzech, ale może prowadzić do doskonalenia się, Bóg stworzył świat na wzór swych idei a człowiek na swój obraz, praca dla świata jest nakazem Boga, a radowanie się życiem jest usprawiedliwione, sprawy świata od Boga odwodzą, ideał- usunięcie się od świata (zakon), historia (proces dziejowy) bierze początek w momentach popełnienia grzechu pierwotnego- odtąd człowiek jest rozdarty, musi wybierać między tym co boskie, a tym co ziemskie władza świecka powinna być podporządkowana władzy duchowej. Etyli personalistyczne. osoby ludzkiej nie da się pojąć w pełni racjonalny sposób, chrześcijańskie etyki personalistyczno- egzystencjonalne (podobnie jak tomistyczne) opierają się na objawieniu (tj. na Starym i Nowym Testamencie). w przeciwieństwie do tomizmu, nie próbują one jednak wydobyć z objawienia jakiegoś zawartego i hierarchicznie uporządkowanego systemu wartości i norm etycznych, waga poszczególnych wartości chrześcijańskich zależy od konkretnych dylematów życiowych osoby ludzkiej oraz systemów społeczno - politycznych i kulturalnych. Przykład etyki pers-egzyst- myśli Jniinanuela Mounier'a: człowiek- to punkt wyjścia jego rozważań- pojęcie to ma dwojakie znaczenie- człowiek to osoba a także ciąg sytuacji składających się, na życie ludzkie, człowiek jako osoba- to ogół możliwości duchowych wcielonych w materialnym ciele, nie da się sformułować definicji człowieka jako osoby ludzkiej, życie ma wymiar praktyczny i duchowy- okoliczności mogą sprzyjać realizacji jednego lub 2-go wymiaru, we współczesnym świecie- dążenia ludzi są ukierunkowane na potrzeby materialne, dobrobyt, alienacja Herkulesa - tu potrzeby i pragnienia duchowe nie mają szans realizacji. Są ludzie, którzy są przywiązani do wartości chrzęścijańskich, zamkniecie się w świecie czysto subiektywnych wartości- alienacja Narcyza. obie te alienacje nic są postawami chrześcijańskimi wobec życia, rewolucja prowadzi do personalizacji świata, stosunki z innymi ludźmi- poprzez to da się przezwyciężyć egoizm, różnice od tomizmu- tomizm przedstawia etykę w czysto chrześcijańskim pojęciu, a personalizm modernizm.............