Prawo w turystyce

Istota prawa espół norm wydanych lub usankcjonowanych przez państwo i
zagwarantowanych przymusem państwowym.
normy wydawane - organ ustanawiający prawo wydaje nową nieistniejącą normę prawną;
normy sankcjonowane - organ ustanawiający prawo potwierdza prawnie normę istniejącą
zwyczajowo (w Polsce takich nie ma, ponieważ opieramy się na prawie stanowionym, tzn. pisanym);
zagwarantowane przymusem państwowym - prawo jest nakazane; są odpowiednie organu~adrninistracyjno-państwowe, które egzekwują przestrzeganie prawa od obywateli różnymi środkami przymusu;
norma prawna - elementarna cząstka prawa; wynikająca z przepisów reguła postępowania wydana lub usankcjonowana przez państwo i zagwarantowana przymusem państwowym; charakteryzuje się trzema cechami:
ma charakter ogólny
Każdy kto znajdzie się w sytuacji opisanej przez normę prawną, ma obowiązek zachowywać się tak jak norma nakazuje, (nie wskazuje adresata)
ma charakter dwustronny
Z każdej jednej normy prawnej wynika dla jednej osoby obowiązek, a dla drugiej prawo, będące korelatem (odpowiednikiem) tego obowiązku
jest zagwarantowana przymusem państwowym
budowa normy prawnej
1) hipoteza - to ta część normy prawnej, która określa sytuację w jakiej znajduje
zastosowanie dana norma prawna;
2) dyspozycja - to ta część normy prawnej, która wskazuje obowiązujący w danej sytuacji
sposób zachowania; informuje co jest zabronione, a co jest nakazane;
3) sankcja - to ta część normy prawnej, która mówi jakie ujemne skutki pociągnie za sobą
niestosowanie się do dyspozycji;
przepis prawny - podstawowa jednostka redakcyjna aktu normatywnego
-) Art.148 Kodeksu Karnego: „Kto zabija człowieka podlega X1' (od 8 łat przez 25 lat
pozbawienia wolności lub dożywocia)
HIPOTEZA: każdy, kto zabija człowieka podlega odpowiedzialności karnej
DYSPOZYCJA: nie powinno się zabijać człowieka
SANKCJA: kara X
-) Art.415 Kodeksu Cywilnego: „Kto z winy swej wyrządza drugiemu szkodę zobowiązany
jest do jej naprawy"
HIPOTEZA: Każdy kto wyrządza drugiemu szkodę jest zobowiązany do jej naprawienia
DYSPOZYCJA: nie powinno się wyrządzać drugiemu szkody
SANKCJA: naprawienie szkody
Wyróżniamy dwa typy nonjLRraw ny c h;
Impcratywnc (bezwzględnie obowiązujące)
Zawierają niepodważalny nakaz państwa od wypełnienia którego nie można się uchylić. Każde odstępstwo od nakazanego sposobu postępowania jest naruszeniem. Prawa obowiązują bezwzględnie na wolę zainteresowanych stron niezależnych od woli adresata.
dyspozytywne (względnie obowiązujące)
Obowiązują wówczas, gdy strona lub strony nie wyrażą odmiennej woli w porównaniu do treści danej normy prawnej
stosunek prawny to stosunek społeczny regulowany przez prawo, aby zaistniał musi być: podmiot - mogą być nim osoby fizyczne i prawne; zawsze są dwie strony prawne; strona nie jest równa podmiotowi; każdy człowiek jest osobą fizyczną; przedmiot - powinne zachowanie, do którego podmiot jest zobowiązany i obiekt, którego to zachowanie dotyczy;
treść - prawa i obowiązki stron wynikające z tego stosunku prawnego;
Zdolność prawną określają narodziny i śmierć. Każdy człowiek ma zdolność prawną. NASC1TURUS - człowiek poczęty, nienarodzony. zdarzenie prawne - każde zdarzenie, które powoduje powstanie, ustanie lub zmianę stosunku prawnego; Zdarzenia dzielą się na działania i fakty ze względu na zależność ludzkiej woli. Działania są to zdarzenia prawne zależne od woli człowieka Fakty są to zdarzenia prawne niezależne od woli człowieka. Działania dzielą się na czynności i czyny ze względu na zamiar wywołania skutków prawnych. Czyny są to zdarzenia, które zostały dokonane bez zamiaru wywołania skutków prawnych. Czynności prawne są to zdarzenia wywołane z zamiarem spowodowania skutków prawnych.Znaczenie źródeł prawa nadaje się aktem normatywnym (prawotwórczym - zawiera jedną normę prawną).W znaczeniu materialnym przez źródło prawa należy rozumieć wszystko co pośrednio lub bezpośrednio wpływa na treść prawa W znaczeniu formalnym przez źródło prawa rozumie się formy w jakich przejawia się i jest podawana do przestrzegania wola prawa społeczeństwu.
Źródło prawa - sformalizowany akt władzy państwowej zawierający przepisy prawa; wyróżniamy dwa typy źródeł prawa:
prawo powszechne - akty prawa powszechnie obowiązujące,
prawo wewnętrzne - akty prawa kierownictwa wewnętrznego
Akty prawa powszechnego są (o akty za pomocą, których można regulować zachowania wszystkich kategorii adresatów (osób fizycznych, prawnych, ...).
Akty prawa wewnętrznego tworzą uchwały Rady Ministrów, zarządzania premiera i poszczególnych ministrów wydawany na podstawie ustaw, zarządzenia prezydenta, zarządzeni centralnych organów administracji państwowej, terenowych organów rządowej administracji zespolonej i nie zespolonej oraz organów zakładów administracyjnych i organów gmin. Obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi, który wydał akt. KONSTYTUCJA (02.04.1997r.)
Jest to ustawa zasadnicza ponieważ:określa podstawowe zasady ustrojowe, polityczne, społeczne państwa, wolności, prawa i
obowiązki człowieka i obywatela;przepisy konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że sama stanowi inaczej;konstytucja jest podstawą do wydawania innych aktów prawotwórczych i ustanawia jaki akt i przez kogo powinien być wydany;wszystkie inne akty muszą być zgodne z konstytucją;
USTAWA
Uchwalana jest przez Sejm i Senat. Wyłącznością ustawową objętych jest pięć kategorii spraw, są to:
1) sprawy ograniczeń w zakresie korzystania z wolności i praw obywatelskich;
2) ustanawianie obowiązków prawnych obywateli;
3) regulacja sposobu i realizacji praw i wolności oraz zakres ich ochrony prawnej;
4) regulowanie najważniejszych zagadnień organizacyjno-ustrojowych organów
ustawodawczych, administracji państwowej, sądownictwa, prokuratury i kontroli
państwowej;
5) spraw finansów publicznych;
ROZPORZĄDZENIA Z MOCĄ USTAWY
Konstytucja dopuszcza wydawanie aktów prawotwórczych o mocy równej ustawie organowi innemu niż parlament. Rozporządzenia z mocą ustawy może wydawać tylko prezydent na wniosek Rady Ministrów w zakresie i granicach określonych w art.238 ust.3-5 konstytucji w sprawach dotyczących stanów nadzwyczajnych. Takie rozporządzenie podlega zatwierdzeniu na najbliższym posiedzeniu Sejmu
Tryb uchwalania ustawy (legislacyjny) rozpoczyna się od prawa inicjatywy ustawodawczej (prawo przedstawienia Sejmowi gotowego projektu ustawy). Inicjatywę ustawodawczą posiadają: posłowie, Senat, prezydent, Rada Ministrów, grupa 100 tyś. obywateli mających czynne prawo wyborcze
Inicjatywa ustawodawcza posłów przybiera postać zgłoszenia projektu ustawy bądź, przez
komisję sejmową, bądź przez grupą co najmniej 15-tu posłów. Do uchwalenia ustawy w zwykłym trybie prowadzi system tzw. trzech czytań. W uzasadnionych wypadkach projekt ustawy wnoszony do Sejmu przez Radę Ministrów może być oznaczony jako pilny, to powoduj znane przyspieszenie pracy nad projektem. Rozpatrywanie takich projektów odbywa
się w dwóch czytaniach. Do głosowania nad projektem ustawy konieczna jest określona
liczba posłów tj. kworum.
* —-*,INICJATYWA USTAWODAWCZA SEJM SENAT SEJM PREZYDENT DZIENNI K USTAW
Umowa międzynarodowa - po ogłoszeniu umowy w Dzienniku Ustaw zawarte w niej normy stają się częścią krajowego porządku prawnego, są bezpośrednio stosowane, tak jak przepisy wydane przez organy państwowe; umowy międzynarodowe ratyfikuje prezydent, ratyfikacja niektórych umów wymaga uprzedniej zgody Sejmu wyrażonej w ustawie;
Kategorie:
1) umowy dotyczące pokoju, sojuszy, układów politycznych, układów wojskowych;
2) wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w konstytucji;
3) członkostwa Polski w organizacjach międzynarodowych;
4) znacznego finansowego obciążenia państwa;
5) spraw wymagających regulacji ustawowej;
W razie kolizji między taką umową a ustawą pierwszeństwo ma umowa międzynarodowa. W przypadku innych umów międzynarodowych prezes Rady Ministrów powiadamia Sejm o zamiarze przedłożenia umowy prezydentowi do ratyfikacji.
Rozporządzenia -- są aktami prawotwórczymi o powszechnej mocy obowiązującej o charakterze wykonawczyni do ustaw; są wydawane przez naczelne organy administracji państwowej, do których należą:
Prezydent,Rada Ministrów,prezes Rady Ministrów, ministrowie
przewodniczący w określonych ustawach komitetów Rozporządzenie może być wydane na podstawie wyraźnego na podstawie wyraźnego, szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie. Warunkiem niezbędnym wejścia w życie rozporządzenia jest jego ogłoszenie w Dzienniku Ustaw. Podobnie jak ustawa, wchodzi w życie po upływie 14-tu dni od dnia ogłoszenia, chyba że samo stanowi inaczej
Akt prawa miejscowego - jest prawem powszechnie obowiązującym na obszarze dziakmia^-organów, które je ustanowiły; stanowienie prawa miejscowego w granicach upoważnień zawartych w ustawie należy do organów samorządu terytorialnego terenowych organów administracji rządowej; Wyróżniamy dwa typy aktów prawa miejscowego:
akty prawa miejscowego organów samorządu terytorialnego;
akty prawa miejscowego organów administracji rządowej w województwie
Organy administracji zespolonej bezpośrednio podlegają pod wojewodę.
Organy administracji nie zespolonej są bezpośrednio podległe odpowiedniemu ministrowi.
Akty prawa miejscowego organów samorządu terytorialnego dzielimy na trzy podtypy:
1) akty prawa miejscowego stanowione przez gminę, tzw. przepisy gminne;
2) akty prawa miejscowego stanowione przez powiat;
3) akty prawa miejscowego stanowione przez samorząd województwa;
Podstawą prawną do wydawania przepisów gminnych jest ustawa z 8.03.90r. o samorządzie gminnym. Na podstawie przepisów tej ustawy organy gminy mogą wydawać przepisy gminne dotyczące:
1) wewnętrznego ustroju gminy
2) organizacji urzędów i instytucji gminnych
3) zasad zarządu mieniem (własnością) gminy
4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej
Jest to rodzaj przepisów gminnych określanych jako przepisy wykonawcze do upoważnienia zawartego w ustawie. Niezależnie od prawa stanowienia przepisów gminnych opartych na upoważnieniu ustawowym Rada Gminy w zakresie nieuregulowanym w przepisach powszechnie obowiązujących może wydawać tzw. przepisy porządkowe. Przepisy porządkowe mogą być wydawane jeśli jest to niezbędne dła ochrony życia, zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
Przepisy gminne (wykonawcze i porządkowe) ustanawia Rada Gminy w formie uchwały. W przypadku nie cierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydawać Zarząd w formie zarządzenia. Takie zarządzenie powinno być zatwierdzone przez Radę Gminy na najbliższej sesji. Jeśli nie zostanie zatwierdzone albo nie zostanie przedstawione do zatwierdzenia traci moc.
Przepisy gminne oglnsza się pr/.c/ rozplakatowanie obwieszczeń w miejscach publicznych lub w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danym miejscu, a taką przez ogłoszenie w lokalnej prasie .W powiecie jest tak samo. W samorządzie wojewódzkim nie ma przepisów porządkowych, wojewoda wydaje rozporządzenia wykonawcze i porządkowe.
Organy PROMULGACYJNE (Dziennik Ustaw i Monitor Polski) -- organy prasowe, w których publikowane są akty normatywne. W Dzienniku Ustaw ogłaszane są źródła prawa powszechnie obowiązujące; w Monitorze - źródła prawa wewnętrznego.
PROCES STOSOWANIA PRAWAKolizje przepisów prawnych to sytuacje, których stosunek prawny regulowany jest więcej niż jednym przepisem - zespołem przepisów, które wzajemnie się wykluczają. Mogą zachodzić na dwóch płaszczyznach:
w czasie
w przestrzeniZ kolizją przepisów prawnych w czasie mamy do czynienia, gdy stosunek prawny uregulowany jest odmiennie przez dwa lub więcej przepisów wydanych w różnym czasie.
Z kolizją przepisów prawnych w przestrzeni
mamy do czynienia, jeśli stosunek prawny regulowany jest odmiennie przez przepisy obowiązujące w różnych miejscach.
Instrumentem służącym do rozstrzygania kolizji przepisów prawnych w czasie są przede wszystkim przepisy przejściowe lub wprowadzające, wskazujące te akty normatywne i pojedyncze przepisy, które w chwili wejścia w życie nowego aktu tracą moc.
Rozstrzyganie kolizjj przepisów w czasie ma także miejsce w oparciu o następujące zasady:
1) LEX POSTERIOR DEROGAT LEGI PRIORI ustawa późniejsza uchyla ustawę
wcześniejszą; przy czym akt późniejszy musi mieć tą samą lub wyższą rangę niż akt
wcześniejszy
2) LEX SPECIALIS DEROGAT LEGI GENERALI - ustawa szczególna uchyla ustawę
ogólną;
3) LEX RETRO NON AGIT prawo nie działa wstecz; oznacza, że akt normatywny
odnosi się jedynie do stosunków prawnych, które powstały już po jego wejściu w życie;
Prawo jako reguła zachowania się jego adresatów musi być ustalone wcześniej niż obowiązek jego przestrzegania. Dotyczy to w szczególności tych przepisów, które pogarszają ograniczają sferę praw i wolności obywateli lub w inny sposób pogarszają ich sytuację. Dopuszczalnym wyjątkiem jest: nadawanie mocy wstecznej takim przepisom, które wyłącznie polepszają sytuację obywateli.
Ustalenie zasad pierwszeństwa w stosowaniu prawa wewnętrznego i prawa międzynarodowego, w przypadku ich kolizji reguluje konstytucja. Umowa międzynarodowa ratyfikowana przez Polskę ogłoszona w Dzienniku Ustaw stanowi część polskiego systemu prawa i jest bezpośrednio stosowana lak jak ustawy i inne akty normatywne. W razie kołizJP umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą Sejmu wyrażoną w ustawie mają pierwszeństwo przed polskimi ustawami. W innych przypadkach kolizje między umowami międzynarodowymi a prawem wewnętrznym rozstrzygane są tak samo jak kolizje między przepisami krajowymi.