Odleżyny

Odleżyna to uszkodzenie skóry, a często także głębszych struktur, powstałe w wyniku obumierania tkanek z powodu niedotlenienia i niedożywienia, będących skutkiem zamknięcia lub zniszczenia naczyń włosowatych. Zmiany te powstają w wyniku działania ucisku, który przewyższa ciśnienie panujące w naczyniach włosowatych, lub pod wpływem sił ścinających, które powodują kręcenie i zamknięcie naczyń włosowatych lub nawet ich przerwanie. Ucisk powstaje w sytuacji, kiedy tkanki ulegają ściśnięciu między podłożem a wyniosłościami kostnymi. Skutki ucisku są nie odwracalne, gdy działa on długotrwale lub jest znacznie nasilony. Siły ścinające oddziałują , gdy chory znajduje się w pozycji półsiedzącej, jego skóra opiera się o podłoże, ale kościeć pod wpływem ciężaru zsuwa się w dół. Sprzyja temu obecność luźnej tkanki podskórnej u osób wychudzonych. Jako znaczącą przyczynę inicjowania zmian odleżynowych wymienia się także tarcie, na które narażona jest skóra chorego np. (przekładanie na łóżko czy przesuwanie w górę łóżka).Traci ona swoją warstwę ochronną i podlega mikrourazom, co zmniejsza jej tolerancję na uciski. Odleżyny najczęściej powstają w okolicy kości krzyżowej, krętarzy większych, guzów kulszowych, pięt, łokci i kostek. Jednak nie u wszystkich chorych odleżyny tworzą się z taką samą szybkością. Zidentyfikowano wiele czynników predysponujących do ich rozwoju, są to: obniżona ruchliwość, ograniczona aktywność, zaburzenia czucia, nietrzymanie moczu i stolca, niedożywienie, zaawansowany wiek, ogólny zły stan zdrowia, czynniki psychologiczne (depresja, przewlekły stres emocjonalny) oraz czynniki związane z opieką zdrowotną (dostępność opieki, ograniczenia finansowe), ponadto cukrzyca, steroidoterapia i chemioterapia. Odleżyny to znaczący problem medyczny – powstają u ok. 5-9% wszystkich hospitalizowanych, wydłużają czas leczenia, pochłaniają znaczne środki finansowe, grożą poważnymi powikłaniami. Osoby w zaawansowanym postępującym stadium chorób przewlekłych są szczególnie narażone na rozwój takich uszkodzeń. Odleżyny tworzą się u 15-24 % chorych w końcowym etapie choroby nowotworowej, powodując dodatkowe cierpienia i obniżając jakość życia chorych.
W celu prawidłowego leczenia odleżyn należy znać ich podział. W praktyce klinicznej za najbardziej użyteczny jest 5-stopniowy podział wg Torence’a : Zależnie od stopnia zaawansowania, odleżyna może mieć postać: rumieniową, suchą, rozpływnej martwicy.
Stopień l - rumień, 52 %
Widoczne zaczerwienienie skóry, początkowo miękkie w dotyku. Powstaje szybko, czasem po kilku godzinach spędzonych nieruchomo. Skóra nie jest uszkodzona, pojawia się oddzielające się blednące zaczerwienienie. Jeżeli przekrwienie i zaczerwienienie w reakcji na działające ciśnienie (np. lekki ucisk palca) blednie to mikrokrążenie nie jest jeszcze zakłócone. Stan jest potencjalnym ryzykiem powstania głębszego uszkodzenia. Objawom może towarzyszyć swędzenie a miejsce może być bolesne. Należy pamiętać, że chorzy mający zaburzenia czucia, nie odczuwają bólu i często ucisk trwa ponieważ chory nie jest alarmowany o potrzebie zmiany pozycji.
Stopień II - powierzchowna nadżerka, 30 %
Utrzymujący się brak przepływu krwi rozpoczyna początek stanu zapalnego, nieblednące zaczerwienienie rośnie a tkanka staje się obrzmiała i twarda w dotyku. Może pojawić się powierzchniowy obrzęk (pęcherze) i przerwanie ciągłości naskórka. Naskórek zaczyna się łuszczyć. Często obecne są jego otarcia. Skóra wykazuje pierwsze uszkodzenia - tworzą się pęcherze wypełniające się płynem. Rumień pozostaje po ustąpieniu ucisku wskazując na zaburzone mikrokrążenie (zapalenie i obrzęk tkanek). Najczęściej objawom towarzyszy silny ból.


Stopień III - uszkodzenie głębokie, 13 %
Odleżyna pełnej grubości skóry - uszkodzenie skóry pogłębia się i dochodzi do martwicy z odsłonięciem głębszych warstw skóry i dochodzi do tkanki mięśniowej, która umiera do granicy z tkanką podskórną. Widoczny jest głęboki krater ubytku tkanki. Brzegi ran są wyraźnie odgraniczone, otoczone obrzękiem i rumieniem. Dno rany może być wypełnione żółtymi masami rozpadających się tkanek lub czerwoną ziarniną. Ranie może towarzyszyć zakażenie z wysiękiem. Tkanka otaczająca ranę odleżyny jest silnie bolesna.


Stopień IV - martwica, 5 %
Uszkodzenie dochodzi do powięzi kości, skutkującej jej martwicą, często z odczynem zapalnym nie tylko samej kości ale odczynowym zapaleniem stawów i patologicznymi złamaniami. Ukazuje się obumarła tkanka. Uszkodzenie rozpościera się w stronę tłuszczowej tkanki podskórnej. Martwica tłuszczu spowodowana jest zapaleniem i zakrzepicą małych naczyń, obejmuje ona także otaczające warstwy skóry. Dno może być pokryte czarną martwicą. Brzeg odleżyny jest zwykle wyraźnie odgraniczony.
Stopień V:
To zaawansowana martwica rozpościerająca się z przekroczeniem powięzi. Zmiany dotyczą kości znajdujących się w głębszych warstwach tkanki. Stan zakażenia ogólnego czyli sepsy. Zniszczenie obejmuje także stawy i kości. Powstają jamy łączące się ze sobą. W ranie obecne są rozpadające się masy tkanek i czarna martwica. Pamiętać należy, że odleżyna ma wielokierunkowy przebieg i może się rozwijać zarówno do- jak i od- wnętrza. Nie można ustalić stadium owrzodzenia dopóki nie usunie się mas rozpadających się tkanek lub strupa martwiczego i nie zostanie odsłonięta podstawa rany. Owrzodzenia nie przechodzą poprzez poszczególne stadia, tworząc się lub gojąc. Do monitorowania procesu gojenia należy stosować standardowe skale np. Skalę Gojenia

Typy odleżyn
1. zwykła - czas wyleczenia odleżyny ll° - około 6 tygodni. Nie ma zaburzeń ukrwienia, różnica między temperaturą odleżyny a skórą wynosi 2,5°C.
2. miażdżycowa - czas wyleczenia odleżyny ll° - około 16 tygodni. Nie ma zaburzeń ukrwienia, różnica między temperaturą odleżyny a skórą wynosi 1°C.
3. terminalna - nie ulega wygojeniu.
Powikłania odleżyn
U pacjentów z odleżynami występują liczne groźne powikłania. Są to najczęściej:
• zakażenie,
• posocznica
• zapalenie szpiku kości,
• przetoki,
• rak.
- z wymazu pobranego z odleżyny hoduje się mieszaną florę bakteryjną. Są to następujące bakterie Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, paciorkowce beta-hemolizujące grupy A, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Proteus mirabilis oraz bakterie beztlenowe. Najbardziej wiarygodną metodą pozyskiwania materiału do hodowli jest chirurgiczne pobranie wyskrobin z dna owrzodzenia, gdyż flora bakteryjna uzyskana z głębi rany i różnych miejsc na jej powierzchni może być odmienna. Ważne jest rozróżnienie między kolonizacją bakteryjną a zakażeniem. Kolonizacja jest częstym zjawiskiem polegającym na występowaniu w ranie niepatogennych bakterii. Cechuje się brakiem objawów zapalnych w badaniu klinicznym i histopatologicznym. Zakażenie polega na zasiedleniu zdrowej tkanki patogenną florą bakteryjną. Za graniczną przyjmuje się ilość 106 bakterii na gram tkanki. Wyodrębnia się zakażenie objawowe i utajone . Pierwsze jest łatwe do stwierdzenia na podstawie typowych objawów zapalenia (rumień, bolesność, wzrost ocieplenia, wydzielina ropna) . - drugie występuje często u ludzi w podeszłym wieku, z upośledzoną odpornością, osłabionym czuciem powierzchownym, zaburzeniami neurologicznymi. Tu objawy miejscowe i ogólne mogą być słabo nasilone lub nieobecne.Bakteriemia i posocznica są groźnymi powikłaniami. Mogą prowadzić do zapalenia wsierdzia, a nawet zgonu. Sprzyjają im choroby układowe, np. cukrzyca. Najczęściej stwierdzamy mieszaną florę bakteryjną . - zapalenie szpiku i kości jest dość rzadkie. Powstaje w wyniku szerzenia się zakażenia przez ciągłość lub drogą krwionośną. Dla jego stwierdzenia należy wykonać scyntygrafię, a w przypadku nieprawidłowego wyniku przeprowadzić biopsję i posiew celem identyfikacji patogennego drobnoustroju. Najczęstszymi czynnikami etiologicznymi są pałeczki Gram-ujemne i beztlenowce. - rak kolczystokomórkowy powstaje w 0,5% odleżyn. Ma on zwykle złośliwy przebieg i w około 60% przypadków daje przerzuty. - przetoki mogą komunikować się z jamami ciała i narządami, np. pęcherzem moczowym, jelitami oraz przestrzeniami stawowymi. Odleżyny okolicy krzyżowej z rozległymi zachyłkami niekiedy obejmują procesem zapalnym stawy krzyżowo-biodrowe. Z odleżyn nad guzami kulszowymi mogą tworzyć się ropnie dołu kulszowego i przestrzeni okołoodbytniczej. W odleżynach krętarzowych zdarza się infekcja stawu biodrowego. Inne rzadsze powikłania to zapalenie wsierdzia, opon mózgowo-rdzeniowych, amyloidoza, tętniaki rzekome.
Profilaktyka
Czynności składające się na system zapobiegania odleżynom powinny być planowane, systematycznie wykonywane oraz oceniane. Celem jest przywrócenie ciągłości funkcji uszkodzonych tkanek. Podstawowymi elementami profilaktyki odleżyn są:
1. Ocena ryzyka rozwoju odleżyn i wyróżnienie pacjentów z ryzykiem odleżyn.
Według 5-stopniowej skali
2. Pielęgnacja skóry.
Poprawa jakości i wytrzymałości tkanek na ucisk w celu zapobieżenia uszkodzeniom skóry należy realizować poprzez: - badanie stanu skóry. Należy minimum 2 razy na dobę oceniać stan skóry, (ukrwienie, zmiany w zakresie grubości, napięcia, temperatury, wilgotności, przebarwień, wykwitów, owłosienia) oraz udokumentować wszelkie nieprawidłowości w karcie obserwacyjnej - oczyszczanie. Skóra powinna być systematycznie oczyszczana minimum 2 razy na dobę. Podczas oczyszczania należy zwrócić uwagę, aby nie przesuszyć skóry oraz zminimalizować siły tarcia do minimum. W momencie zaburzonej funkcji mięśni zwieraczy odbytu czy cewki moczowej skórę należy oczyszczać tak szybko jak jest to możliwe. Do zabiegów oczyszczających, typowo pielęgnacyjnych należy kąpiel całego ciała z użyciem mydła o pH 5,5. Po zakończeniu kąpieli należy pamiętać o natłuszczaniu całego ciała, a szczególnie miejsc narażonych na długotrwały ucisk. Należy pamiętać, iż gwałtowne rozcieranie, wmasowywanie środków natłuszczających może również spowodować uszkodzenia naskórka. - Czynniki środowiskowe. Ważna jest kontrola wilgotności powietrza, zimno i niska wilgotność mogą doprowadzić do wysuszenia skóry. Zabiegi pielęgnacyjne i higiena skóry mają bezpośredni wpływ na kondycję skóry i dlatego nie mogą być przeprowadzane rzadziej niż raz dziennie. Przy dobrym oświetleniu należy szukać zaczerwienień i dotykać ciało oceniając miękkość skóry. Chorzy zagrożeni powstaniem odleżyn muszą codziennie kontrolować skórę szukając ewentualnych oznak jej uszkodzenia. Ułatwieniem jest korzystanie z lusterka lub pomocy innej osoby. Szczególną uwagę należy zachować, jeśli skóra wykazuje przebarwienia nad miejscami narażonymi na nacisk lub gdy po ustąpieniu nacisku nie odzyskuje naturalnego koloru. Higiena ciała to podstawowy wymóg, który musi być zachowany. Skóra musi pozostawać czysta i sucha.
3.Układanie chorego i zmienianie pozycji.
- Przy braku odpowiedniego materaca dynamicznego, ważnym zabiegiem chroniącym przed nadmiernym uciskiem jest zmiana pozycji, która powinna być wykonywana minimum - co 2 godziny. Przedłużający się ucisk prowadzi do obciążenia tkanek, niedotlenienia, niedokrwienia i sprzyja powstaniu otarć naskórka. W momencie powstania odleżyny należy pamiętać, aby pacjent nie siedział lub leżał na niej. Należy unikać ucisku bezpośredniego na małe powierzchnie ciała np.: założenie pulskosymetru. Podczas przenoszenia pacjenta, obracania go w łóżku, należy zastosować tzw.” łatowoślizgi” – celem zastosowania takiego materiału jest rozłożenie ciężaru ciała na możliwie największą powierzchnię. Częste obracanie, zmiana pozycji oraz poruszanie się, pobudzanie do aktywności np. ćwiczenia czynne lub bierne, uruchamianie, fizykoterapia, ćwiczenia z obciążeniem są niezbędne dla zmniejszenia ryzyka odleżyn, poprawy samopoczucia chorego oraz uzyskanie przez chorego samodzielności.
4. Odciążenie od ucisku miejsc narażonych na odleżyny
Celem jest zapewnienie optymalnego dokrwienia tkanek dla ich prawidłowego metabolizmu. Uzyskujemy to poprzez właściwy dobór łóżka i materaca przeciwodleżynowego. Łóżko przeznaczone dla chorych przewlekle leżących powinno być zaopatrzone w leże wielokrotnie łamane dla kontroli pozycjonowania. Uniesienie tułowia (opuszczenie pasa biodrowego- wymagane w treningu krążeniowo-oddechowym) z jednoczesnym uniesieniem ud i opuszczeniem podudzi jest bezpieczne dzięki rozkładowi sił, które nie koncentrują się w okolicy wyniosłości miednicy a w odcinku tylnych mm. ud. Należy unikać unoszenia wezgłowia łóżka ponad 30° gdyż powoduje to nadmierny wzrost ucisku miejscowego w niższych częściach ciała aby nie zwiększać sił ścinających. Na leżu łamanym możemy bezproblemowo stosować materace zmiennociśnieniowe. Natomiast wysokie materace gąbkowe (ponad 15cm) powinny być przystosowane do ich układania na opisanym łóżku (muszą posiadać kształt zapewniający elastyczność materaca w miejscu jego zginania ) Właściwą stabilizację można uzyskać stosując sprzęt pomocniczy taki jak: poduszki, kliny piankowe, wałki. W ułożeniu na boku stosujemy 30 stopniowe nachylenie w celu zmniejszenia nacisku na kość krzyżową, krętarz większy, guzy kulszowe, kostkę boczną oraz pięty. W zapobieganiu tarcia skóry o podłoże wykorzystujemy właściwe techniki zmiany pozycji ciała, przenoszenia i obracania. Chorzy nie powinni zbyt długo przebywać w pozycji siedzącej, gdyż predysponuje to do powstania odleżyn w okolicy kości krzyżowej. Jeżeli nie ma przeciwwskazań (np. duszność, owrzodzenie klatki piersiowej), można wykorzystać pozycję na brzuchu. Błędem jest stosowanie gumowych kółek pod pośladki i innych udogodnień tego typu ( np. kółka z waty i bandaża pod piety ), gdyż mogą one, potęgując ucisk na brzegach, same stać się powodem powstania odleżyny.
5. Uzupełnienie niedoborów białkowych, wodnych, witaminy C i A oraz cynku
To ważne elementy profilaktyki odleżyn, mają one duże znaczenie dla poprawy warunków gojenia. U osób będących w terminalnej fazie choroby uzupełnianie tych niedoborów nie musi być priorytetem. Woda jest jednym z najważniejszych i niezbędnych do życia składników naszego organizmu. Bardziej zgubny dla człowieka jest tylko brak tlenu. Można żyć ok. 40 dni bez pokarmów stałych, ale brak wody powoduje śmierć w ciągu kilku dni. Woda stanowi ponad połowę masy ciała człowieka - u kobiet przeciętnie 52-55%, a u mężczyzn 63-65% masy ciała. Zmiany zawartości wody w masie ciała zależą od stopnia rozwoju tkanki tłuszczowej. Całkowita objętość wody zależy bardziej od masy tkanek o małej zawartości tłuszczu niż od wagi ciała. U osób otyłych jest ona procentowo znacznie mniejsza niż u chudych. Wartości te różnią się zatem znacznie u poszczególnych osób, w zależności od nagromadzenia lub braku tkanki tłuszczowej. Przeciętna zawartość wody w różnych tkankach: skóra 70%, tkanki łączne 60%, tkanka tłuszczowa 20%, tkanka kostna (bez szpiku) 25 - 30%, osocze 90%, krwinki 65%. Organizm człowieka wydala wodę: z moczem przez nerki, z potem wydzielanym przez gruczoły potowe, poprzez powierzchnię skóry w wyniku parowania, z powietrzem wydychanym przez płuca, ze śliną. Utrata wody na skutek parowania z powierzchni skóry i wydzielania gruczołów potowych zależy od temperatury własnej ciała i otoczenia oraz wilgotności powietrza. W temperaturze nie wyższej niż 28°C organizm traci w ciągu doby około 500 ml wody przez parowanie z powierzchni skóry i wydzielanej z potem. Utrata wody przez płuca zależy również od temperatury własnej ciała i otoczenia oraz od wilgotności powietrza - około 300 ml wody na dobę. W normalnych warunkach istnieje równowaga bilansu wodnego - przychód i rozchód wody w naszym klimacie waha się zwykle w granicach 2500 - 2800 ml dziennie. Czas zatrzymywania wody przez organizm zależy od wielkości porcji i szybkości spożycia płynu. Przy szybkim spożyciu płynu przechodzi on szybko do płynu pozakomórkowego i zmniejsza jego ciśnienie osmotyczne, co obciąża krążenie, a płyn szybko wydala się przez nerki i z potem. Przy piciu małymi łykami utrata płynu z moczem i potem jest powolniejsza i mniejsza. Dlatego pić należy racjonalnie, powoli, jednorazowo w niewielkich ilościach a straty płynów uzupełniać stopniowo. Dla wyrównania niedoboru płynów nie należy podawać dużych ilości wody mineralnej gazowanej, która dzięki zawartości dwutlenku węgla powoduje rozciąganie ścian żołądka i hamuje na drodze odruchowej uczucie pragnienia.
6. Rehabilitacja.
Ruch za wszelką cenę i w każdej możliwej formie ma wpływ na:
• dobry stan ogólny, • dobra redukcja ucisku, • dobry stan skóry to trzy główne aspekty zapobiegania odleżynom.
Najskuteczniejszą metodą walki z odleżyną jest zapobieganie, którego skuteczność zależy od dokładności , które trzeba uwzględnić w budowaniu pełnego obrazu. Aktywność i rehabilitacja ruchowa należy do najważniejszych czynników zapobiegawczych i musi być wsparta prawidłowym odżywianiem. Bardzo zalecanym uzupełnieniem dla ćwiczeń ruchowych są ćwiczenia w wodzie- basenie (przy braku takich możliwości w wannie, w temp. min. 37°C). Ważne jest wsparcie rehabilitanta lub fizjoterapeuty. Program rehabilitacji powinien być indywidualnie ustalony dla każdego pacjenta. Jego ważnym celem jest utrzymanie aktualnego poziomu sprawności oraz utrzymanie prawidłowego zakresu ruchomości w stawach. Jeśli fizjologiczny zakres ruchów jest ograniczany poprzez występowanie napięć mięśniowych ( spastyki ) należy po odbytych ćwiczeniach stosować właściwe zabezpieczenia - stabilizatory (najlepiej termoplastyczne). Ich użycie skutecznie redukuje występowanie przykurczów ograniczając występowanie odleżyn. W przypadku pacjentów wiotkich (bezwładnych) poza utrzymaniem ruchomości należy dbać o utrzymanie właściwego poziomu masy mięśniowej i nie dopuszczać do jej zaniku. Bardzo dobre rezultaty daje stosowanie elektrostymulatorów mięśni. Te proste i tanie urządzenia są dzisiaj powszechnie stosowane w szeroko rozumianym treningu mięśni. Umożliwiają dbanie o właściwy stan masy mięśniowej. Dzięki temu mają szerokie zastosowanie w lecznictwie, rehabilitacji, pielęgnacji. Praca stymulatora polega na cyklicznym wysyłaniu (przez elektrody) impulsów elektrycznych do mięśni, dzięki czemu są one pobudzane do pracy. Trening mięśni odbywa się poprzez planowane, „mimowolne” napinanie i rozkurczanie mięśni. W chwili wysyłania impulsu elektrycznego tkanka mięśniowa podlega skurczom a z chwilą przerwy rozkurczom. Odbywa się to w ściśle określonych odstępach czasu. Właściwości stymulatorów dają możliwość dokładnego doboru siły impulsu, krzywej natężenia, czasu trwania i ilości powtórzeń. Dzięki stosowaniu stymulacji elektrycznej zwiększa się poziom przemiany materii. Stymulacja TENS jest wykorzystywana w selektywnej stymulacji przeciwbólowej, w leczeniu ran, stymulacji zrostu kostnego a także do stymulacji mięśni. Miejscowe jej stosowanie ogranicza możliwość powstania odleżyn i skutecznie przyczynia się do przyspieszenia leczenia istniejących
7. Dokumentowanie podejmowanych działań.
Dobrze przygotowana i prowadzona dokumentacja pomaga w zachowaniu ciągłości opieki. Wykorzystując systematycznie zbierane informacje, możemy także ocenić rezultaty podejmowanych działań.
Mimo stosowanej profilaktyki, u części chorych odleżyny jednak się pojawiają. Konieczne jest wtedy podjęcie skutecznych działań terapeutycznych. Należy zlikwidować ucisk wokolicy odleżyny, co umożliwia rozpoczęcie procesu gojenia. Ogromne znaczenie dla procesów naprawczych ma specyficzny mikroklimat, jaki tworzy się między opatrunkiem a raną. Udowodniono, że rany goją się dwa razy szybciej w środowisku wilgotnym. Także odpowiednia temperatura i stężenie tlenu mają wpływ na szybkość gojenia się ran. Aby stworzyć warunki jak najbardziej sprzyjające gojeniu, opracowuje się coraz doskonalsze nowoczesne opatrunki. W 1979 roku Turner sformułował warunki, jakie powinien spełniać idealny opatrunek. Powinien on:
• Utrzymywać wysoką wilgotność pomiędzy nim a raną,
• Usuwać nadmiar wysięku i toksycznych cząsteczek,
• Nie przylegać do rany, być nieprzepuszczalnym dla bakterii,
• Umożliwiać prawidłową wymianę gazową,
• Utrzymywać odpowiednią temperaturę bliską temperaturze ciała,
• Być nietoksyczny i niealergizujący,
• Być łatwy do wymiany i nie uszkadzać nowo powstałych tkanek.
W użyciu zwraca się również uwagę na takie cechy, jak możliwość wyboru postaci i wielkości opatrunku, jego odporność na tarcie i uszkodzenia, zdolność do utrzymywania się na ranie, łatwość do utrzymania się na ranie, łatwość jego założenia i usunięcia oraz jego koszt. Ta wiedza pozwoliła na rozwój i produkcję różnego rodzaju nowoczesnych biologicznych, półsyntetycznych i syntetycznych materiałów opatrunkowych, które służą do leczenia odleżyn oraz innych ran gojących się wtórnie. Produkowane obecnie na świecie opatrunki można podzielić na siedem głównych grup:
• Błony poliuretanowe
• Hydrokoloidy
• Hydrożele
• Gąbki poliuretanowe
• Dekstranom ery
• Opatrunki alginianowe
• Inne lub złożone
Mogą być one stosowane do leczenia odleżyn o każdym stopniu zaawansowania. Ponieważ różnią się budową, niezbędna jest ich znajomość w celu zastosowania najbardziej odpowiedniego opatrunku w danej sytuacji klinicznej.
Model Klasyfikacji Ran
ETAP GOJENIA ZADANIE WYSIĘK CEL ZALECANE POSTĘPOWANIE
MARTWICA SUCHA/ WILGOTNA
Czarny, czasami brązowy kolor.
Pochodzi od suchej i twardej lub miękkiej martwicy. Są to głównie odleżyny IV, a nawet V stopnia. Rozpuszczenie tkanki nekrotycznej, oczyszczenie rany. Mały lub brak
Średni
Utrzymanie rany w środowisku wilgotnym
Pochłanianie wysięku - oczyszczenie chirurgiczne
- larwy much
- oczyszczenie antyseptykiem
- hydrożel
- hydrokoloid pasta + płytka
- żel hydrokoloidowy

MARTWICA ROZPŁYWNA
Żółty czasami przechodzący w biel kolor.
Pochodzi od nagromadzonych mas komórek, głównie tłuszczowej tkanki.
Oczyszczenie rany Obfity
Średni
Mały Pochłanianie wysięku

Utrzymanie wilgotnego środowiska - opatrunek produkowany w technologii Hydrofiber
- alginiany (sznur lub płytka)
- Octenisept
- hydrokoloidy
- żel hydrokoloidowy
- dekstranomery
ZIARNINOWANIE
Kolor czerwony, czyli faza wzrostu komórkowego. Z istniejących naczyń krwionośnych nowe naczynia włosowate rozrastają się na zrębie kolagenowym. Powstająca w ten sposób ziarnina jest bardzo delikatna i łatwo dochodzi do krwawień. Pobudzenie i utrzymanie ziarninowania Obfity
Średni Pochłanianie wysięku
Utrzymanie wilgotnego środowiska - opatrunek produkowany w technologii Hydrofiber
- Versiva XC
- żel hydrokoloidowy
- hydrokoloidy
- opatrunki poliuretanowe
NASKÓRKOWANIE
Różowy kolor odpowiada ostatniemu etapowi gojenia. Pobudzenie naskórkowania Mały Stymulacja wzrostu naskórka - hydrokoloid supercienki
- żel hydrokoloidowy
- błona półprzepuszczalna
Sprzęt zapobiegający uciskom miejsc narażonych na odleżyny
Materac Przeciwodleżynowy gofrowany Materac przeciwodleżynowy bąbelkowy
Materac przeciwodleżynowy rurowy Materac przeciwodleżynowy GOFFER/THERAPY
Materac przeciwodleżynowy z pompą Materac Rurowy 150kg Poduszka przeciwodleżynow
Poduszka przeciwodleżynowa Super Żel Poduszka przeciwodleżynowa piankowa z efektem pamięci
ROHO Mosaic poduszka przeciwodleżynowa Materacyk przeciwodleżynowy jeżowy
Poduszka przeciwodleżynowa 15cm Poduszka przeciwodleżynowa 20cm
Poduszka przeciwodleżynowa 40x5 cm Poduszka przeciwodleżynowa 40x8 c
Ochraniacz na pięty Ochraniacz na piętę Ochraniacz pod pięty
Bibliografia
„Pielęgniarstwo w Opiece Paliatywnej i Hospicyjnej” – Krystyny de Walden – Gałuszko i Anny Kaptacz
„Inforanek” – Kwartalnik
Internet