Średniowieczne katedry.

Pod koniec XII w. we Francji zaczęto budować ogromne katedry. Przy ich wznoszeniu wykorzystywano nowatorskie rozwiązania architektoniczne, które do Europy trafiły w czasie wypraw krzyżowych. Twórcy tych monumentalnych gmachów mieli znaczną wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i mechaniki, przewyższającą powszechnie posiadane wówczas umiejętności. Zaprojektowanie przez nich konstrukcje oraz wnętrza średniowiecznych katedr do dziś kryją wiele tajemnic. Według średniowiecznych teologów katedry miały być obrazem bożego miasta na ziemi, czyli świętej Jerozolimy. Dlatego każdemu elementowi architektonicznemu w budowlach sakralnych przypisywano głębsze znaczenie. Ściany kościoła były znakiem Starego i Nowego Testamentu, kolumny i filary symbolizowały proroków oraz apostołów, a zwornik –najwyższy punkt sklepienia –samego Chrystusa. Z kolei główne wejście do świątyni, nazywane portalem, miało przypominać bramę prowadzącą do rajskiego ogrodu. W tym celu ozdabiano je licznymi płaskorzeźbami i scenami biblijnymi, często wykorzystywano też motyw Sądu Ostatecznego. Architekci starali się także, aby wnętrze katedry –symbol raju –zachwycało wiernych swoją wyobraźnią i jasnością. Przez barwne witraże umieszczone w oknach do wnętrza kościoła wpadało światło w czystych kolorach, niespotykane w innych średniowiecznych budowlach. Ponadto gmachy dzięki swojej strzelistości odzwierciedlały dążenia człowieka do spotkania z Bogiem. Wrażenie lekkości konstrukcji osiągano w wyniku zastosowania ściśle określonych proporcji podczas wznoszenia budowli. Jedna z najwspanialszych katedr średniowiecznych powstała w Chartres, około 80 km od Paryża. Jej wznoszenie rozpoczęto w 1194 r. w miejscu spalonego kościoła romańskiego. Z pożaru ocalała wówczas jedynie relikwia Matki Boskiej, co uznano za cud i dlatego szybko przystąpiono do odbudowy zniszczonej świątyni. Nowy gmach zaprojektowano jednak w zupełnie innym stylu –gotyku. Miejsce w którym miała stanąć katedra, było szczególnie także ze względu na związki z kulturą celtycką. W dawnych czasach istniał bowiem na tym terenie ośrodek religijny Celtów, którzy modlili się przy wzniesionym z kamieni kręgu. Wydrążyli również studnie uznawanych przez kapłanów celtyckich –druidów –za magiczną. Wzniesienie gotyckiej katedry z Chartres okazało się bardzo kosztowne i trwało wiele lat. Niektórzy historycy uważają, że ukończenie świątyni nie byłoby możliwe bez zaangażowania templariuszy, którzy finansowali prawce oraz sprawowali nadzór nad całym przedsięwzięciem. Już w pierwszym roku budowy zgromadzono niezbędne materiały i sprowadzono kilkudziesięciu najlepszych architektów i budowniczych z całego kraju. Po blisko 70 latach kościół został oddany do użytku. Efekt był imponujący –na zewnątrz okazałej katedry i w jej wnętrzu umieszczono ponad 10 tysięcy kamiennych rzeźb oraz płaskorzeźb, a 146 okien wypełniono witrażami ukazującymi prawie 1500 scen religijnych. Katedra w Chartres budzi podziw nie tylko ze względu na swoje wspaniałe zdobienia, lecz także ze względu na doskonałe proporcje zachowane pomiędzy wszystkimi elementami architektonicznymi. Podczas wznoszenia kościoła wykorzystywano bowiem zasadę złotego podziału. Oznaczało to, że stosunek poszczególnych wymiarów zastosowanych przez budowniczych odpowiadał tzw. złotej liczbie lub jej wielokrotności. Przykładowo, odległość nawy poprzecznej –transeptu –są właśnie wielokrotnością tej liczby, We francuskiej świątyni za wyjątkowe i magiczne uznawano miejsce, w którym znajdował się ołtarz.