"Odprawa posłów greckich" - opis i problematyka

Pierwsza polska tragedia w konwencji tragedii antycznej. Powstała w 1578 roku, po raz pierwszy wystawiono ją w Warszawie na scenie z okazji ślubu Jana Zamoyskiego z Krystyną Radziwiłłówną (na kilka dni przed sejmem wojennym  wojna Zygmunta Augusta o Inflanty z carem Iwanem Groźnym).
„Odprawa...” jest oparta na micie greckim (III księga Iliady Homera), przedstawia krótki epizod dotyczący początku wojny trojańskiej. Kostium antyczny tragedii Kochanowskiego miał spowodować nobilitację tematu.

MIT  3 boginie (Atena, Afrodyta i Hera) kłóciły się o to, która z nich jest najpiękniejsza. Spór miał rozstrzygnąć Parys. Boginie ofiarowywały mu cenne dary w zamian za zwycięstwo; Parysowi najbardziej spodobał się dar Afrodyty (która obiecała Parysowi najpiękniejszą kobietę na Ziemi, czyli Helenę, żonę Menalaosa) i uznał ją za najpiękniejszą boginię.
Parys, uważając słowa bogini za ostateczną wyrocznię, zabrał Helenę Menelaosowi. Menelaos próbował odbić żonę  bezpośrednia przyczyna wybuchu wojny trojańskiej.

W tragedii Kochanowskiego posłańcy proponują porozumienie.

Kreacje bohaterów

• Parys – młodzieniec (zaciekły, nieustępliwy), egoista; syn króla i jeden z jego następców (po Hektorze, który jednak ginie w czasie wojny), nie myśli o swoim państwie i poddanych; manipulant, stosuje przekupstwo; pozbawiony dalekowzroczności i odpowiedzialności
• Antenor – stoi po stronie prawa; starszy od Parysa, reprezentuje spokój i rozważne myślenie; wielki patriota, dbający o interes państwa, mądry, moralny, cnotliwy, uczciwy; u Kochanowskiego w zasadzie pozbawiony jest wad; krytykuje prywatę i żądzę zysku; powołuje się na prawo gościnności (złamane przez Parysa); stara się uniknąć wojny, lecz gdy jest ona nieunikniona, szuka najlepszej taktyki (uważa, że wojna jest zła, ale chce bronić ludu). Większość oceniła go jako zdrajcę i tchórza (np. Dante umieścił go w piekle wśród zdrajców)  u Kochanowskiego jest on zupełnie inaczej odbierany, jako postać pozytywna.
• Priam – bezwolny, słaby król, manipulowany przez wszystkich; nie ma swojego zdania, chorągiewka, uzależniony od kaprysów parlamentu, adecyzyjny; nie jest dobrym królem. Staje po stronie Parysa (oślepiony miłością rodzicielską), źle wychował Parysa, był wobec niego zbyt pobłażliwy, kierowała nim chora miłość ojcowska.
• chór i Kasandra – nie uczestniczy w konflikcie, ale go komentuje. Kasandra  w antyku ofiara klątwy (polegającej na tym, że miała dar jasnowidzenia, ale nikt nie chciał jej słuchać). U Kochanowskiego czynami ludzi nie kieruje fatum; wojna trojańska nie była konieczna, ale ludzi nie pomyśleli i nie posłuchali Kasandry.



Problematyka

 odpowiedzialność władcy za państwo, postawione pytanie, czy władca może mieć rodzinę i życie osobiste
 odwołanie do odpowiedzialności jednostki za państwo
 tragedia racji: Parys – funkcja prywaty, Antenor – mądrości, Priam – słabości  pokazanie konstrukcji społecznych