Pasożyt, żywiciel, trichomonas vaginalis, lamblia intestinalis, toxoplasma gondii.

PASOŻYT- nazywamy organizm żyjący i rozwijający się czasowo lub stale na innym organizmie, który jest jego żywicielem i przynosi mu szkodę.
ŻYWICIEL – organizm na którym lub w którym bytuje organizm pasożytniczy należący do innego gatunku.
ŻYWICIEL POŚREDNI- (czasem może ich być kilku), w którym przebywają formy rozwojowe pasożyta i w którym zachodzi jego rozmnażanie bezpłciowe
ŻYWICIEL OSTATECZNY – w którym pasożyt osiąga dojrzałość i rozmnaża się płciowo.
TROFOZOIT- stadium w rozwoju pierwotniaków, zdolne do pobierania pokarmu, intensywnego wzrostu oraz rozmnażania bezpłciowego.
CYSTA- forma przetrwalna trofozoitu w grubej otoczce różnej budowy i pochodzenia, wytwarzana przez pasożyty w celu przetrwania nieporzystnych warunków środowiska.
PRZĘSISTEK POCHWOWY – TRICHOMONAS VAGINALIS
A) ONTOHABITAT (występowanie)
Kobieta: pochwa, cewka moczowa, szyjka macicy, drogi moczowe, gruczoły Skenego
Mężczyzna: napletek, cewka moczowa, gruczoł krokowy, jądra, najądrza, drogi moczowe
U niektórych kobiet cierpiących na rzęsistkowicę choroba może przebiegać niemal bezobjawowo, podobnie jak u mężczyzn. W takim wypadku znakiem ostrzegawczym mogą być budzące niepokój upławy. U niektórych kobiet cierpiących na rzęsistkowicę choroba może przebiegać niemal bezobjawowo, podobnie jak u mężczyzn. W takim wypadku znakiem ostrzegawczym mogą być budzące niepokój upławy.
B) CECHY TROFOZOITU
• beztlenowiec- hydrogenosomy zastępują mitochondria
• astomatyzm, nie posiadają otworu gębowego,
• podział symetrogeniczny
• nie tworzy cyst
C) CHOROBY:
• RZĘSISTKOWICA (trichomonosis)
• Rz. Ostra
• Rz. Przewlekła (u mężczyzn często prostatitis)
• U mężczyzn: rzęsistkowica bezobjawowa ( Jeżeli wystąpią objawy, są to: zapalenia napletka, żołędzi, świąd, pieczenie; częstomocz )
• U kobiet: rzęsistkowica wieloogniskowa (70% zakażeń); Objawy: bóle podbrzusza, świąd, upławy i pieczenie w okolicy krocza i pochwy, częstomocz.
D) ONTOCENOZA POCHWY PRZY TRICHOMONOSIS:
• Grzyby drożdżopodobne – Candida, Rodotorula
• Bakterie - ziarniaki G+ (dwoinki - np. Neissera gronkowce, paciorkowce)
• Pałeczki G- – pałeczka okrężnicy
GIARDIA LAMBLIA- LAMBLIA INTESTINALIS
* Wiciowce- obligatoryjne pasożyty infekujące układ pokarmowy kręgowców.
* Wytwarza cysty. Trofozoity z 4 parami wici(grzbietowa, brzuszna, tylna)
A) ONTOHABITAT:
przedni odcinek jelita cienkiego , dwunastnica, przewody żółciowe, przewód wyprowadzający trzustki, pęcherzyk żółciowy, wyrostek robaczkowy
B) CECHY TROFOZOITU:
• Krążek czepny
• 2 kariomastigonty
• Brak błony falującej
• Ciałka przypodstawne (parabazalne) – zamiast AG
• Aksonemy
• Brak mitochondrium
• Enzymy – proteinaza, peptydaza, hialuronidaza
C) MORFOLOGIA:
- 2 jądra,
- 2 kariomastigonty, brak błony falującej
- ciałko parabazalne, nie występują Aparaty Golgiego
- aksonemy – usztywniają komórkę
- krążek czepny – pomaga przy przyczepianiu się do ściany jelita
* Okresowo trofozoity przechodzą w postać cysty, a następnie są usuwane z kałem na zewnątrz.
D) CECHY CYSTY:
• Wykazują dużą odporność na czynniki środowiska zewnętrznego.
• Mogą w nim przetrwać nawet kilka miesięcy (np. w wodzie o temp. 18°C – do 3 miesięcy).
• Łatwo osiadają z kurzem na powierzchni przedmiotów (zabawki, półki itp.) oraz dywanów
D) CYKL ROZWOJOWY
Człowiek zaraża się cystami -cysta w żołądku - cysta w jelicie cienkim - cysta przekształca w trofozoid - wydalenie z kałem
E) ABY UNIKNĄĆ ZAKAŻENIA CYSTAMI GIARDIA INTESTINALIS NALEŻY:
• myć ręce po wyjściu z toalety, przed jedzeniem
• dokładnie myć warzywa i owoce
• nie używać mydła i ręcznika wspólnie z innymi osobami
• chronić żywność i wodę przed zanieczyszczeniem kałem
• tępić owady przenoszące cysty
F) GRUPY RYZYKA:
• dzieci w wieku od 1-5 lat
• osoby zajmujące się opieką nad dziećmi (osoby zatrudnione w przedszkolach, opiekunki)
• osoby często podróżujące za granicę
• osoby czynnie uprawiające sporty wodne oraz turystykę
• osoby z obniżoną odpornością, chore na nowotwory, po chemioterapii, chore na AIDS)

G) CHOROBY:
• GARDIASIS : Bezobjawowa lub objawowa:
• Ostra – wzdęcia brzucha, bezkrwawe biegunki, nudności, bóle głowy, stany podgorączkowe, reakcje alergiczne, u dzieci często tylko postać nerwicowa.
• Przewlekła- zmiana w budowie śluzówki, zniekształcenie i zanik kosmków jelitowych, rozszerzenie naczyń krwionośnych; awitaminozy zwłaszcza wit. A i B12; niedobór IgA; stany zapalne dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego.
H) ONTOCENOZA JELITA CIENKIEGO PRZY GARDIOSIS:
• Grzyby drożdżopodobne,
• Bakterie,
• Parazytocenoza (włosogłówka ludzka, owsik, glista ludzka, tasiemiec karłowaty)
TOXOPLASMA GONDII
A) ONTOHABITAT:
- układ siateczkowo -śródbłonkowy, węzły chłonne, mięśnie, rdzeń kręgowy; gałka oczna u dzieci
B) TROFOZOIT:
- jądro komórkowe, wodniczka pokarmowa, kompleks apikalny(zespół specyficznych organelli, prawdopodobnie ułatwia przeniknięcie do wnętrza komórek żywiciela)
Toxoplasma przechodzi metagenesis- rodzaj przemiany pokoleń polegający na występowaniu w cyklu życiowym danego gatunku na przemian pokoleń rozmnażających się płciowo (za pomocą gamet) i bezpłciowo (przez pączkowanie lub podział). Cysty lamblii są bardzo oporne na warunki środowiska. Potrafią przetrwać w wilgotnej ziemi przez 4-5 miesięcy. Nie zabija ich nawet chlorowanie wody. Lamblia intestinalis nie daje żadnych objawów, nosiciele mogą być jednak źródłem zakażenia dla innych dzieci. Nasilone objawy kliniczne występują u około 10% wszystkich zakażonych dzieci.
* Żywiciel ostateczny – kotowate (koty, żbik) - TROFOZOIT
* Żywiciel pośredni - ssaki, ptaki, człowiek - OOCYSTA
* SPOROGONIA - wielokrotne podziały mitotyczne jądra i cytoplazmy zygot.
* SCHIZOGONIA – bezpłciowe podziały komórek toxoplasmy na drodze endodiogenii lub endopoligenii (daje wiele osobników)
C) CYKL ROZWOJOWY:
Środowisko zewnętrzne: oocysta- sporocysta - sporozoit (dostają się do żywiciela pośredniego)
Żywiciel pośredni: sporozoity- makrofag z tachyzoitami - cysta z bradozoitami (po dostaniu się do żywiciela ostatecznego daje trofozoity)
Żywiciel ostateczny: trofozoity - merozoity - mikrogametyocyt, makrogametocyt - mikrogameta, makrogameta, zygota - oocysta
FORMY ROZWOJOWE:
1. Pseudocysty – powstają wewnątrz makrofagów (otoczką jest błona komórkowa)
2. Cysty – duże, posiadają własną otoczkę
3. Schizogonia – podzielone komórki pierwotniaka, łączą się jednym biegunem
4. Gameta
5. Oocysta – wydalane są z kałem, przez kota ( 1-5 – jelito cienkie kotowatych )
6. Sporocysta – powstają sporozoity (środowisko zewnętrzne )
CZŁOWIEK ZARAŻA SIĘ PRZEZ :
• spożycie zarażonego mięsa (wołowina, baranina, drób) zawierającego cysty lub pseudocysty
• picie nieprzegotowanego krowiego mleka – tachyzoity
• spożycie jarzyn, owoców, wody zanieczyszczonych sporocystami
• zarażenie wewnątrzmaciczne – tachyzoity przenikają przez
• łożysko
• kontakt bezpośredni z tachyzoitami – transfuzja krwi
CHOROBY:
• toxoplasmosis bezobjawowa
• toxoplasmosis objawowa ostra
- Postać węzłowa – powiększenie jednego lub kilku węzłow, bóle mięśniowe bóle brzucha osłabienie bóle głowy i zapalenie gardła
- Postać oczna – zaburzenia widzenia, ból gałki ocznej,nadmierne łzawienie
- Postać mózgowa
- Postać wrodzona (Dzieci często rodzą się pozornie zdrowe a skutki przebytej inwazji ujawniają się po kilku a
nawet kilkunastu latach.
* objawy niedorozwoju fizycznego i psychicznego
* uszkodzenie wzroku
* wodogłowie lub małogłowie