Skóra - budowa, funkcje, wytwory naskórka, gruczoły

SKÓRA - zbudowana jest z 3 warstw:
• NASKÓREK
- nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący
- składa się z 5 warstw :
(1) warstwa podstawna: jeden pokład walcowatych, dzielących się komórek
(2) warstwa kolczysta: kilka pokładów wielokątnych komórek, połączonych desmosomami
(3) warstwa ziarnista: kilka pokładów spłaszczonych komórek zawierających ziarnistości
(4) warstwa jasna: 2-3 pokłady komórek obumierających (bez jąder i organelli)
(5) warstwa zrogowaciała: kilka do kilkudziesięciu pokładów obumarłych komórek
• SKÓRA WŁAŚCIWA
- tkanka łączna włóknista
- zbudowany z : substancji międzykom., ( komórki, włókna)
- pochodzenie MEZODERMALNE (rozwija się z DERMADONU)
- zbudowana z warstwy siatkowatej i brodawkowatej
sprężyste), a w war. brod. jest więcej komórek)
* w. brodawkowata
* w. siatkowata
• TKANKA PODSKÓRNA
- pochodzenie MEZENCHYMATYCZNE
- zbudowana z zrazików tkanki tłuszczowej
- zawiera : zakończenia nerwowe (ciałka Paciniego), odc. gruczołów potowych i apokryfowych
- jest wiele zbiorników wody (zbyt mało – odwodnienie ; zbyt dużo-obrzęk)
UNACZYNIENIE SKÓRY
- skóra jest silnie unaczyniona
- 2 sploty naczyń krwionośnych:
* głęboki – w w. siateczkowej
* powierzchowny – na granicy brodawek skórnych
- od splotów odchodzą liczne naczynia włosowate
FUNKCJE NASKÓRKA JAKO BARIERY MECHANICZNEJ, CHEMICZNEJ.
a) MECHANICZNEJ
- ochrania położone głębiej tkanek przed działaniem czynników mechanicznych (urazami, uderzeniami)
- amortyzacja sił działających od zewnątrz
- uniemożliwia wnikanie drobnoustrojów i wody do ciała
b) CHEMICZNEJ
- pozbywa się nadmiaru wody i substancji szkodliwych(pot)
- naskórek chroni nas też przed promieniowaniem ultrafioletowym
WYTWORY NASKÓRKA:
1. PAZNOKIEĆ
- płytka paznokcia (leży na łożysku paznokcia)
- wał paznokciowy ( na brzegach paznokcia)
- macierz paznokcia (umożliwia wzrost paznokcia; leży pod fałdem skórnym)
- łożysko (tk. łączna włóknista; F: odżywcza dla płytki)
- obrąbek naskórkowy podpaznokciowy
- obrąbek naskórkowy nadpaznokciowy
2. WŁOSY
- korzeń włosa (tworzy cebulkę włosa)
- łodyga włosa
- cebulki włosa
- macierz włosa
- brodawka włosa
- otoczka włosa
BUDOWA GRUCZOŁÓW ŁOJOWYCH:
- prosty, rozgałęziony, pęcherzykowaty
- pęcherzyki otoczone są błoną podstawną
- łój jest wydalany odc. wyprowadzającym (utworzonym przez n. wielowarstwowy)
- komórki obwodowe (na obwodzie gruczołu, ulegają podziałom)
- komórki wieloboczne ( w centrum gruczołu, nie ulegają podziałom)
BUDOWA GRUCZOŁÓW POTOWYCH:
A) MAŁE (epokrynowe, zwykłe)
- budowa prosta, cewkowata
- przewód wyprowadzający wysłany jest nabłonkiem DWUWARSTWOWYM SZEŚCIENNYM
- wyst. gł. na dłoniach, stopach
B) DUŻE (apokryfowe, zapachowe)
- budowa rozgałęziona, pęcherzykowata
- przewód wyprowadzający wysłany jest podwójną warstwą nabłonka SZEŚCIENNEGO
- wyst. w okolicach narządów płciowych, pach, odbytu.