Ściąga na kolokwium z logiki I rok

Logika nazw bada związki między nazwami i na tej podstawie ustala, które schematy rozumowań są poprawne-
ustala dedukcyjność rozumowań.
Podstawowym atomem języka logiki nazw jest nazwa.
Nazwa to taka wypowiedź, ktora służy do wskazywania na obiekty.
Nazwę S nazywamy podmiotem
Nazwę P nazywamy predykantem
Symbole nazwowe S,P,M reprezentują nazwy generalne-zarówno ogólne jak i jednostkowe.
Nazwa indywidualna(imię własne)-nazwa, która przysługuje swoim desygnatom bez względu na cechy np.Kolumb
Nazwa generalna- nazwa, która przysługuje swoim desygnatom ze względu na pewne cechy np.odkrywca Ameryki
Nazwa jednostkowa- nazwa, która posiada dokładnie jeden desygnat np.Kolumb
Nazwa ogólna- nazwa, która posiada więcej niż jeden desygnat np.człowiek
W logice wyróżnia się 4 typy zdań:
-ogólno-twierdzące (a)
-ogólno-przeczące (e)
-szczegółowo-twierdzące (i)
-szczególowo-przeczące (o)
Zdanie ogólne to zdanie podpadające pod schemat "Każde...jest..."
Zdanie szczegółowe- "Niektore...są..."
Zdanie twierdzące- zdanie, w którym nie ma negacji, bądź jest ich parzysta liczba
Zdanie przeczące-zdanie, w którym występuje nieparzysta liczba negacji
Diagramy Venna-ilustrują one zależności wyrażane przez zdania ogólne i szczegółowe
5 typów zależności między zbiorami:
-S jest identyczne z P
-S jest podrzędne do P (mniejsze)
S jest nadrzędne do P (większe)
S krzyżuje się z P
S jest rozłączne z P
Zdania typu SaP
Zdania są prawdziwe, gdy S jest mniejsze od P i gdy S jest identyczne z P.Zdania są fałszywe, gdy istnieje S,
które nie jest P; aby to wykazać należy wskazać kontrprzykład.
Zdania typu SeP
Zdania są prawdziwe, gdy S jest rozłączne z P. Zdania sa fałszywe, gdy istnieje S, które jest P. Aby wykazać,
że zdanie jest fałszywe należy pokazać kontrprzykład.
Zdania typu SiP
Zdania są prawdziwe, gdy S jest identyczne z P;S jest mniejsze od P;S jest większe od P i S krzyżuje się z P;
zdanie jest fałszywe, gdy zadne S nie jest P, nie wystarczy tylko kontrprzykład- trzeba pokazać, że zadne S nie jest P!
Zdania typu SoP
Zdania są prawdziwe, gdy S jest większe od P; S krzyżuje się z P;S jest rozłączne z P. Zdania są fałszywe,
gdy S jest identyczne z P i gdy, S jest podrzędne do P. Nie wystarczy kontrprzykład- tzreba pokazać, że każde S jest P!
Poprawność według logiki nazw:A-->B;B-->C zatem A-->C,w logice nazw SaP,PaM zatem SaM.
Prawa sprzeczności
SaP wtw -SoP
SeP wtw -SiP
SoP wtw -SaP
SiP wtw -Sep
Prawa przeciwieństwa
SaP zatem -SeP
SeP zatem -SaP
Prawa podprzeciwieństwa
-SiP zatem SoP
-SoP zatem SiP

Dwa zdania przeciwne nie mogą być jednocześnie prawdziwe, ale moga być jednocześnie fałszywe.
W zdanaich sprzecznych oba zdania nie mogą być zarówno jednocześnie prawdziwe, jak i jednocześnie fałszywe.

Prawa konwersji
SiP wtw PiS
SeP wtw PeS
Prawa obwersji
a zmienia się w e ( SaP wtw SeP' i SeP wtw SaP' )
i zmienia się w o ( SiP wtw SoP' i SoP wtw SiP' )
Prawa kontrapozycji
tylko w a oraz o ( SaP wtw P'aS' i SoP wtw P'oS' )

Atak na SaP
wystarczy pokazać, ze -SaP, czyli SoP. Opiera się na prawie sprzeczności -SaP <-->SoP
Atak na SeP
wystarczy pokazac, że -SeP, czyli SiP. Opiera się na prawie sprzeczności -Sep <--> SiP
Atak na SiP
trzeba pokazaać że -SiP, czyli Sep. opiera się na prawie sprzeczności - SiP <--> SeP, nie obowiązuje natomiast -SiP <--> SoP
Atak na SoP
trzeba pokazać, że -SoP, czyli SaP. Opiera się na sprzeczności -Sop <--> SaP, nie obowiązuje natomiast -SoP <--> SiP

Metody ustalania dedukcyjności rozumowań- dowodzenie, metoda diagramów venna.
Rozumowanie jest dedukcyjne, bo prawdziwość przesłanek wymusza prawdziwość wniosku.

Dedukcja indukcyjna- jeśli przesłanki są prawdziwe to prawdopodobnie wniosek bedzie prawdziwy( nie 100% pewności)
kiedy staramy sie przewidzeć przyszłość rozumujemy indukcyjnie
Zasada indukcji
- coś ma takie własności, zatem tamto bedzie miało taką samą własność
- przewidywanie
Zawodność indukcji:
indukcja zawiera predykcję, dlatego nie mamy 100% pewnosci. przesłanki mogą umocnić wniosek z pewnym
stopniem prawdopodobieństwa. zawsze jest margines, że coś się zmieni.
Wnioskowanie z analogii
jeżeli raz coś się wydarzy, może się wydarzyć kolejny raz.
Indukcyjne uogólnienia
uogólniam zdarzenie do niektórych lub wszystkich wydarzeń.
Baza porównania-obiekt, z którego wnioskujemy
Cel porównania- obiekt, o którym wnioskujemy
Porównania są dokonywane pod kątem pewnej cechy(własności).
Zasada argumentu z analogii
Im bardziej podobne porównywane obiekty, tym wy ższe prawdopodobieństwo wniosku. Podobieństwa miedzy celem,
a pozostałyymi obiektamu zwiększają siłe argumentu, a zmniejszają różnice.Szukamy podobieństw i różnic miedzy
wcześniejszą sytuacją, a obiektem.

nie wszystkie analogie to argumenty z analogii. niektóre spełniają, ale do wyjasnienia pewnych trudnych pojęc i zdarzeń.

Argumenty z analogii:
Bazujemy na tym, co wiemy o próbce wziętej z docelowej klasy i wyciągamy wniosek o całej docelowej klasie
Zasada indukcji:im liczniejsza próbka indukcji uogólniającej tym najszęściej silniejsza argumentacja.
wpływ na indukcję:reprezentatywność;liczebność próbki
jeśli próbka jest reprezentatywna, ale mało liczna to argument jest silny. Jeśli próbka jest niereprezentatywna,
to nawet gdy jest bardzo liczna to nie zwiększa nam siły argumentu.

potoczne indukcje- cały czas w codziennej praktyce
Indukcje naukowe- sondaże wyborcze, rankingi--> wymagają one znajomości złożonych narzędzi matematycznych
(statystycznych), ale oba typy rządą się podobnymi mechanizmami.

Próba jest reprezentatywna jeśli posiada wszystkie istotne cechy docelowej klasy w proporcjach podobnych do tych dla docelowej klasy.
cecha jest istotna, jeśli prawdopodobne jest, że jej obecność, bądź brak wpłynie na obecność bądź brak danej cechy.

Miary przybliżenia
Margines błedu- zakres procentowy, w który wpada odpowiedź.
poziom ufności- miara siły argumentu-prawdopodobienstwo prawdziwości wniosku
zasada- im większy rozmiar próby, tym margines błędu staje się mniejszy lub zwiększa się poziom ufności lub
następuje kombinacja obu czynniików.

Błąd generalizacji- że skoro jeden to wszystkie
Błąd dowodu z anegdoty- polega na ogromnym uogólnieniu na dana klasę na podstawie anegdoty dotyczącej członka tej klasy
bład tendencyjnego uogólnienia- np. wnioskowanie o cechach polek na podstawie cech warszawianek
siła argumentu z analogii- czy są podobne obiekty porównywane, siła indukcyjnego uogólnienia zasadza się na tym,
na ile reprezentatywna jest próba
Błędy indukcyjnych uogólnien to pochopna generalizacja uogólnienia ze zbyt mało licznej próby

Wiarygodność- samego twierdzenia i jego źródła; należy się też ustosunkować do argumentacji
Wiarygodne twierdzenie i wiarygodne źródło nie gwarantuje, że się nie pomylimy, ale zwiększają prawdopodobieństwo.
Będziemy racjonalni, gdy wiarygodność twerdzenia lub żródła jest wątpliwa.
Wiarygodność treści twierdzenia jest wątpliwa wprost proporcjonalnie do stopnia, w jakim wchodzi w konflikt z tym,
co obserwujemy, nasza wczesbniejsza wiedza i innymi wiarygodnymi twierdzeniami
Przyczyny błędów w obserwacjach
stan fizyczny(zmęczenie)
warunki zewnętrzne ( złe oświetlenie, hałas)
wadliwość przyrządów ( niedokładność, uszkodzenie)
"filtrowanie" ( przekonania, myślenie życzeniaowe, nastawienie)

Ocena wstępnego prawdopodobieństwa twierdzeń- ocena, na ile zdanie zgadza się z naszą wcześniejszą wiedzą.
Najlepsza strategia krytycznego myślenia:
wierzyć i trzymać się wcześniejszej wiedzy
mieć otwarty umysł jednocześnie na nowe argumenty

Wiarygodnosć źródła- dobrze wykorzystany ethos( wizerunek oparty na wiarygodnosci), zle (inny element wizerunku:mowa ciała,
fizxyczne cechy, ubiór, stopnie służbowe, tytuły naukowe, prestiżowe określenia zawodowe np. mecenas)

kompetentny- czy posiada wiedzę w dziedzinie, której dotyczy stwierdzenie
szczery-czy jest prawdomówny, obiektywny
wiedzę uzyskujemy w sposób bezpośredni ( doświadczenie) i pośredni ( studia)
błąd ekstrapolacji autorytetu- przeniesienie zakresu kompetencji eksperta na dziedzine, w której ekspertem nie jest.

klasa docelowa-obiekty, do których przypisana jest dana cecha
cel porównania- obiekt, o którym wnioskujemy
Cecha- porównywanie obiektów pod kątem danej własności