„ Kordian” Juliusza Słowackiego to utwór, który próbuje ocenic powstanie listopadowe oraz ukazac przyczyny jego klęski. W dramacie mowa jest o Kordianie, który przeżywa ból istnienia, niemożność działania, wewnętrzne rozdarcie.
„ Kordian” rozpoczyna się „Przygotowaniem”, w którym diabły wraz z Szatanem i Czarownicą tworzą nowe osoby, który w przyszłości będą walczyc w powstaniu listopadowym. Akcja „Przygotowania” rozgrywa się 31 grudnia 1799 roku. Czarownice wsypują do kotła różnorodne składniki, dzięki którym uda się im stworzyc postacie. Jako pierwszy zostaje stworzony Józef Chłopicki. Szatan przypisuje mu brak zdolności strategicznych, brak odwagi, a także energii do walki z nieprzyjaciółmi. Kolejną postacią jest Adam Czartoryski, któremu zostaje przypisana nieumiejętność oceniania szans Polaków. Trzecim jest generał Jan Skrzynecki, któremu historycy zarzucają przyczynienie się do poniesienia klęski w bitwie pod Ostrołęką. Następnym stworzonym jest Julian Niemcewicz. Diabły oskarżają go o życie przeszłością, a także zarzucają mu brak autorytetu. Ostatnią osobą, która została stworzona w „ Przygotowaniu”, jest generał Jan Krukowiecki, który jest określany mianem zdrajcy, ponieważ podpisał akt kapitulacji Warszawy z Rosjanami. „Przygotowanie” kończy się pojawieniem się na scenie Sił Niebieskich. Szatan, czarownice i diabły niespodziewanie znikają, lecz zamiast nich pojawia się Archanioł, który prosi Boga o litość nad konającą już Polską.
Kolejnym fragmentem, który próbuje przedstawic ocenę powstania listopadowego jest „Spisek Koronacyjny”. W „Spisku Koronacyjnym” następuje koronacja cara na króla Polski. Lud, który przybył na powstanie w ogóle nie potrafi się zachowac, głośno komentuje zdarzenie. Po koronacji cara na króla Polski tłum powoli rozchodzi się, wyraża swoje zdanie, twierdzi, że car nie dotrzyma wierności konstytucji, na którą przysięgał. Kordian jest niezadowolony z tego, że car został królem Polski. Chce się na nim zemścic, próbuje pozbawic go życia. Przeciwny temu jest Prezes, który głosi poglądy ostrożne, ostrzega Kordiana przed konsekwencjami, jakie mogą nastąpic po zamordowaniu cara. Dochodzi do głosowania. Okazuje się, że większa część spiskowców nie podziela koncepcji Kordiana, gdyż ludzie nie chcą rozlewu krwi, a także boją się o późniejsze losy Polski. Jednak Kordian postanawia dotrzymac słowa i ze wszystkich sił próbuje zabic cara. Późnym wieczorem udaje się do jego sypialni. Jednak tuz przed samymi drzwiami Kordian mdleje, gdyż zostaje opętany przez Strach i Imaginację. Plan Kordiana ostatecznie nie zostaje zrealizowany.
„ Kordian” to utwór, w którym autor dokonuje próby oceny powstania listopadowego. Juliusz Słowacki szczególnie ostro atakuje przywódców powstania oraz przedstawicieli Rzeczypospolitej. Autor dramatu uważa przywódców za ludzi nieudolnych, którzy nie potrafią walczyc w obronie ojczyzny.