Imperium Brytyjskie w XIX wieku

Mało kto wie, że głową takiego państwa jak na przykład Australia, czy Kanada jest Elżbieta II, obecna Królowa Wielkiej Brytani. Powodem dla którego ta sytuacja ma miejsce, jest wielka ekspansja kolonialna Wielkiej Brytanii, która swoje apogeum osiągnęła w XIX wieku, a dokładnie od roku 1837 w którym to królowa Wiktoria objęła tron. Dzięki panującej królowej Wielka Brytania, stała się największym imperium światowym, na początku XX wieku mającym ponad 450 milionów mieszkańców, co stanowiło wtedy ¼ ludności świata. Po kongresie Wiedeńskim Wielka Brytania postawiła na utrzymanie równowagi na kontynencie europejskim, oraz jednocześnie miała w swoich planach systematyczne powiększanie swojego Imperium.

Po roku 1815 oczy Brytyjczyków były skierowane na Australię i Oceanię. Z wielkim powodzeniem kolonializowali kolejne tereny, nadając im tym samym nazwy, z początku Australia, jako kolonia miała służyć do osadzania tam więźniów, jednak zauważono tam potencjał do uprawiania rolnictwa i hodowli. Takim sposobem w 1829 roku powstała Australia Zachodnia, a w 1836 roku Australia Południowa. Z powodu rozszerzenia się terenów pod różnego rodzaju uprawy, lub poszukiwanie złóż naturalnych osadnicy zajmowali tereny rdzennych mieszkańców Australii, Aborygenów. Wraz z rozwojem gospodarczym kolonii jej funkcja jako miejsce zesłania więźniów zmalała. Wielkim krokiem milowym w kolonizacji było odkrycie złóż złota, co stało się jeszcze większym motorem napędowym do zasiedlania tych terenów przez osadników. Napływ imigrantów z Europy i Azji przerósł oczekiwania, więc władze ograniczyły napływ „kolorowej” ludności. Tereny Nowej Zelandii to kolejne, które Wielka Brytania przygarnęła pod swoje skrzydła. Wiele lat jednak trwała krwawa wojna o te terytorium, pomiędzy Maorynami a Brytyjskimi kolonizatorami, składającymi się głównie z zesłanych przestępców. Dopiero po kilkudziesiędziu latach walki podpisano dokument, który wielu historyków uważa za początek istnienia Nowej Zelandii. Miało to miejsce dokładnie 6 lutego 1840 roku. Wydawałoby się, że owe porozumienie uspokoi napiętą sytuacje w „ Kraju Długiej Białej Chmury „jednak przez wiele lat toczyły się krwawe wojny o te tereny. Od 1856 Nowa Zelandia miała własny rząd w ramach brytyjskiej kolonii. Na północy od Australii mieściła się jedna z najważniejszych pod względem gospodarczych potęg kolonialnych, Indie, zwane potocznie Perłą Brytyjskiej Korony.

Jako, że polityka brytyjska wobec kolonii była skierowana głównie na zyski oraz zaspokojenie potrzeb gospodarczych, i jako baza surowcowa Wielkiej Brytanii, Indie, dzięki swoim zasobom naturalnym były ważnym punktem na mapie kolonialnej. Na początku wieku XIX z roku na rok kolejni Gubernatorowie pomimo oporu stopniowo rozszerzali terytorium Brytyjskiego panowania. Wprowadzono tam angielski, jako język urzędowy, wprowadzono wiele technologicznych nowości, oraz zaczęto propagować misjonarstwo. Tak głęboka ingerencja w mocno zakorzenioną kulturę hinduizmu musiało wywołać sprzeciw wśród miejscowej ludności. Tak oto w 1857 wybuchło dość niebezpiecznie zapowiadające się powstanie, jednak już rok później sytuacja została opanowana, a cesarz, i jednocześnie przywódca rebeliantów obalony. Polityka Brytyjska cechowała się po tych wydarzeniach dużą ostrożnością i lojalnością wobec lokalnych ludzi wpływów. Podarowano sobie również ingerencję w sprawy religijne. W Kalkucie i Bombaju pojawiły się pierwsze fabryki przemysłu włókienniczego. Na początku XX wieku, możni, oraz miejscy inteligenci zaczęli domagać się jakiegoś politycznego wpływu na Indie. Skutkiem takiej postawy było powstanie Partii Kongresu w 1885 roku. Niedługo potem rozpoczęła się wojna o niepodległość, która trwała od końca I wojny światowej. W tym samym okresie Brytyjskie siły dotarły również do Singapuru oraz południowego wybrzeża półwyspu malajskiego. Umocniła również swoje szlaki handlowe będące bardzo ważnym aspektem gospodarczym w tamtym rejonie. Indie dostarczały w tym okresie juty, bawełny, orzeszków ziemnych, herbaty, indygo i cukru. Afryka to również terytorium częściowo zajmowane przez Brytyjczyków. Większy wpływy w tym rejonie miał największy kolonialny (lecz nie tylko) wróg, Francja. Francja władała głównie północno-zachodnią częścią Afryki. Brytyjczykom jednak udało się uzyskać punkt zaczepny na północy. Był nim formalny Turecki lennik, Egipt. Bardzo łakomym kąskiem w tamtym rejonie był Kanał Sueski, który jako łącznik pomiędzy morzem czerwonym, a śródziemnym przynosił niebagatelne zyski. Dzięki polityce premiera Europejczyków Beniamina Disraeliego został wykupiony od władcy Egiptu pakiet akcji, który gwarantował przejęcie kontroli nad spółką. Egipcjanom, podobnie jak Hindusą nie w pełni podobała się obecność Europejczyków na ich terenie. Na początku bardzo krwawe zamieszki miały miejsce w Egipcie, dokładnie w roku 1882. Udało się je stłumić, jednak potrzebowano dużych nakładów armii. Za sprawą samozwańczego sudańskiego proroka Mahdiego walki rozpoczęły się również w zajętym przez Brytyjczyków Sudanie. Jednak ogromna przewaga militarna nie pozwoliła Sudańczykom rozwinąć skrzydeł, i bardzo szybko miejscowe zamieszki zostały stłumione. Kolejną bardzo ważną posiadłością zamorską pod względem gospodarczym był Kraj Przylądkowy (m.in. teraźniejsza RPA), nad którym początkowo kontrole mieli osadnicy Holenderscy. Pomarańczowi przenieśli się jednak na północ . Niedługo potem odkryto potężny atut tego terenu, którego skutki są bardzo widoczne do dziś. A mianowicie odkryto tam złoża złota i diamentów. Burowie, którzy zamieszkiwali tamten obszar nie oddali jednak tej ziemi łatwo. Wpomagani przez Niemców Burowie, głównie poprzez dostarczanie broni przez Wilhelma II (w celu ograniczenia wpływów GB w Afryce) na początku odnosili sukcesy. Jednak przybyła w roku 1899 regularna armia Brytyjska rozprawiła się z Burami w ciągu 3 lat. Nie była to jednak łatwa przeprawa. Dzięki kilku ważnym zwycięstwom Brytyjczyków na południu Afryki powstała Unia Południowej Afryki obejmująca m.in. Natalu, Oranie i Kraj przylądkowy. Był to jednak dość autonomiczny stwór, pozwalający Brytyjczykom oddalić myśl o powstaniach Burów. Niejaki Cecil Rhodes, główny inicjator podbojów brytyjskich w rejonach afryki planował utworzyć blok brytyjskich posiadłości od Kapsztadu aż po Kair. W zajęciu praktycznie całej zachodniej Afryki skutecznie przeszkodził mu Wilhelm II zajmując teraźniejsze rejony Kenii, tym samym oddalając niecne plany Rhodes’a. Do imperium Wielkiej Brytanii należała również potężna terytorialnie Kanada. Brytyjczycy wyparli stamtąd Francuzów i tym sposobem największy kraj północnej ameryki przyjął status Dominium, dokładnie w roku 1867. Rola Kanady w rozwój Wielkiej Brytanii była znikoma. Bazowała na pojedynczych transportach( często ochotniczych) do kolonii Brytyjskich w celu stłumienia buntów.

Ogromną role w posiadanie przez Wielką Brytanie największego imperium terytorialnego w historii świata miała zapewne świetnie wyszkolona flota, której niewielu mogło dorastać do pięt. Przyczyną do zbudowania tak fenomenalnej armady na pewno mogło być również położenie geograficzne. Warto również zwrócić uwagę, iż Wielka Brytania nie była samowystarczalna, i potrzebowała wielu surowców mineralnych, przypraw, czy nawet żywności. Jednak główną iskrą na tak ortodoksyjne posunięcia kolonialne miało wpływ zasiąście na tronie Brytyjskim Wiktorii Hanowerskiej , i to głównie dzięki niej historia potoczyła się właśnie takim torem. Warto również zastanowić się nad fenomenem samej organizacji, zaplecza militarnego, oraz przewagi psychicznej nad podbijanymi terenami. Tak mały terytorialnie kraj jak Wielka Brytania okazał się być największym, i wydaję mi się, że w historii świata największym pozostanie.