Indeksy giełdowe (WIG20)

INDEKSY GIEŁDOWE (WIG20)


Indeksy giełdowe to mierniki obrazujące w sposób syntetyczny i całościowy tendencję na giełdach papierów wartościowych na świecie. Wskaźniki te są odrębne dla giełd różnych krajów, pozwalają ocenić, czy kursy akcji wykazują w danym okresie tendencję rosnącą, malejącą, czy utrzymują się na niezmienionym poziomie. Indeksy giełdowe informują o ogólnej sytuacji rynkowej, uwzględniając dużą liczbę notowanych akcji. Giełda warszawska publikuje kilka indeksów: WIG, WIG20, MIDWIG, WIRR, NIF. Indeks WIG liczony jest dla wszystkich spółek notowanych na rynku podstawowym giełdy, WIRR - na rynku równoległym, zaś WIG20 - dla 20 największych spółek z rynku podstawowego, a MIDWIG dla 40 średnich spółek z tego rynku. Indeks NIF obliczany jest na podstawie kursów akcji 15 Narodowych Funduszy Inwestycyjnych.

Indeks WIG20 opiera się na akcjach 20 wiodących (najbardziej płynnych, największych) spółek giełdowych notowanych na rynku podstawowym. Taki skład indeksu ułatwił jego wykorzystanie jako instrumentu bazowego dla transakcji terminowych. Kontrakty terminowe na indeks WIG20 były pierwszymi instrumentami pochodnymi wprowadzonymi do obrotu na warszawskiej giełdzie. Łączna wartość rynkowa spółek z WIG20 stanowi ponad 70% kapitalizacji giełdowej. Na spółki z indeksu WIG20 przypada ponad 70% łącznych obrotów akcjami notowanymi na rynku podstawowym.

Indeks WIG20 jest silnie skorelowany z indeksem WIG obejmującym wszystkie spółki notowane na rynku podstawowym. W przeciwieństwie do indeksu WIG, WIG20 jest indeksem cenowym. Oznacza to, że podobnie jak zagraniczne indeksy wykorzystywane jako instrumenty bazowe, WIG20 nie uwzględnia między innymi dochodów z dywidend.


KOMPOZYCJA INDEKSU

Dobór spółek do indeksu opiera się na precyzyjnie zdefiniowanym rankingu indeksu WIG20. Ranking sporządzany jest co 3 miesiące, według stanu na koniec każdego pierwszego miesiąca kwartału (stycznia, kwietnia, lipca i października). Kolejność miejsc w rankingu określana jest na podstawie udziałów procentowych każdej ze spółek w kapitalizacji giełdowej (waga 0,4) oraz wartości obrotów (waga 0,6).
Okresowe zmiany w portfelu indeksu przeprowadzane są raz na kwartał, w trzeci piątek miesiąca kończącego kwartał (marca, czerwca, września, grudnia). W celu ograniczenia elementu zaskoczenia dla inwestorów uczestniczących w transakcjach terminowych, zmiany okresowe (roczna rewizja portfela i korekta uczestników) zapowiadane są z wyprzedzeniem 5 tygodni.
Dla utrzymania równowagi sektorowej, w portfelu indeksu WIG20 stosuje się ograniczenia do 5 spółek z jednego sektora.

Roczna rewizja portfela
W marcu, podczas rocznej rewizji, oprócz listy uczestników indeksu wyznaczane są wielkości pakietów akcji dla wszystkich spółek uczestniczących w indeksie.
Spółki zajmujące miejsca 1-15 w rankingu są włączone do portfela indeksu, a spółki , które zajmują pozycję dalszą niż 25 w rankingu muszą opuścić indeks. W przypadku spółek, które zajęły pozycje od 16-25 i znalazły się w tzw. strefie stabilizacji portfela indeksu, o włączeniu lub wykluczeniu z indeksu decyduje to, czy jest wolne miejsce w portfelu indeksu. W zależności od tego, czy i ile jest wolnych miejsc, w indeksie uczestniczyć będą po pierwsze te spółki , które dotychczas w nim uczestniczyły, a po drugie te, które zajęły najwyższe pozycje w rankingu.
Dla ograniczenia zbyt silnych dysproporcji udziałów spółek w indeksie, podczas wyznaczania wielkości pakietów akcji reprezentujących poszczególne spółki w portfelu stosuje się specjalny algorytm (mechanizm) ograniczający udziały największych spółek w indeksie. Dzięki temu udział spółki największej wynosi zwykle około 10%, a najmniejszej w granicach 2-3%.

Korekta uczestników indeksu
W pozostałych miesiącach kończących kwartał z wyjątkiem marca ( w czerwcu, we wrześniu, w grudniu) dokonuje się niezbędnych wymian spółek uczestniczących w indkesie w ramach kwartalnej korekty uczestników. Strefa stabilizacji portfela indeksu WIG20 w tym wypadku jest 20krotnie szersza (20 pozycji) niż w przypadku rewizji rocznej. Podczas korekty strefa ta obejmuje pozycje od 11 do 30 w rankingu. Dzięki temu zmiana uczestników indeksu w ramach korekty przeprowadzana jest rzadko i dotyczy zwykle spółek o dużej kapitalizacji, które debiutowały w ostatnim okresie. Z drugiej strony korekta pozwala na wykluczenie spółek , których kapitalizacja, a zwłaszcza obroty znacznie obniżyły się ( spółki te zajęły miejsca dalsze niż 30).

Korekta nadzwyczajna
W przypadku połączenia dwóch lub więcej spółek uczestniczących w indeksie, długotrwałego zawieszenia obrotu akcjami spółki lub wykluczenia spółki z notowań istnieje możliwość wprowadzenia nadzwyczajnych zmian w portfelu indeksu WIG20. Zwolnione miejsce w indeksie zajmuje pierwsza spółka z listy rezerwowej. Lista rezerwowa indeksu WIG20 ogłaszana jest wraz z rankingiem indeksu.
Korekta ta może być również przeprowadzona w przypadku gdy debiutująca na giełdzie spółka w dniu pierwszego notowania ma ponad 5% udziału w kapitalizacji giełdowej. Wtedy z indeksu usuwana jest spółka, która znajduje się na najniższej pozycji w rankingu indeksu.
W przypadku gdy udział spółki w indeksie WIG20 znacząco odbiega od jej udziału w kapitalizacji i w obrotach istnieje możliwość rewizji wielkości pakietu spółki wchodzącej w skład portfela indeksu WIG20. Operacja ta przeprowadzana jest jednak niezmiernie rzadko.

Obliczanie indeksu
Przed otwarciem sesji podawana jest na bieżąco tendencja indeksu (jego zmiana procentowa).
Po otwarciu sesji (po godz. 10) ogłaszane są kursy otwarcia akcji. Gdy kursy otwarcia pozwolą wycenić co najmniej 65% portfela indeksu, podawana jest pierwsza oficjalna wartość indeksu na sesji - indeks otwarcia. Kolejne wartości podawane są co 30 sekund na podstawie kursów ostatnich transakcji, aż do zakończenia sesji. Po zakończeniu sesji ogłaszany jest kurs zamknięcia indeksu.

Indeks publikują
Ceduła Giełdy Warszawskiej, PAP, Reuters, Bloomberg, Telerate, Bridge, Teletekst (TVP1, TVP2 i Telewizja Polonia) oraz Internet.

Formuła obliczania indeksu

M(t)
WIG20(t) = ----------- * 1000,0
M(0) * K(t)

M(t) - kapitalizacja portfela indeksu na sesji "t"
M(0) - kapitalizacja portfela indeksu w dniu bazowym 16 kwietnia 1994 r.
K(t) - współczynnik korygujący indeksu na sesji "t"

Formuła uproszczona
W okresie gdy nie występują zmiany kompozycji portfela, indeks WIG20 można obliczyć stosując uproszczona formule (wzór):

M(t)
WIG20(t) = ------- * WIG20(t-1)
M(t-1)

M(t-1) - kapitalizacja portfela indeksu na poprzedniej sesji
WIG20(t-1) - wartość indeksu WIG20 na poprzedniej sesji

Współczynnik korygujący K(t)
Współczynnik korygujący K(t) wprowadzono w celu wyeliminowania wpływu zmian kompozycji portfela indeksu na poziom WIG20.
K(0) = K(16.04.94) = 1,000000
Wyznaczanie współczynnika korygującego K(t) odbywa się podczas każdej zmiany kompozycji portfela indeksu.

M(t')
K(t+1) = ------- * K(t)
M(t)

M(t') - kapitalizacja portfela indeksu po zmianie kompozycji
M(t) - kapitalizacja portfela indeksu przed zmiana kompozycji
K(t) - dotychczasowa wartość współczynnika korygującego
K(t+1) - nowa wartość współczynnika korygującego, która będzie obowiązywać na następnej sesji