Metrologia (podstawy)

Pomiar (I) – czynność doświadczalna mająca na celu wyznaczenie wartości wielkości mierzonej, polegająca na porównaniu z wzorcem danej wielkości.
Pomiar (II) – zbiór operacji mających na celu wyznaczenie wartości wielkości mierzonej.
Metoda pomiaru – sposób porównania z wzorcem zastosowany w pomiarach
Klasyfikacja metod pomiarowych (I)
(wg PN - 71/N - 02050 Metrologia.
Nazwy i określenia):
Metoda wychyleniowa – charakteryzuje się niejednoczesnym udziałem wzorca (np. pomiar temperatury otoczenia termometrem okiennym, pomiar prądu za pomocą amperomierza).
Metoda porównawcza – charakteryzuje się jednoczesnym udziałem wzorca w pomiarach
Metoda różnicowa – polega na pomiarze różnicy ε =X – N, na podstawie znajomości której wyznacza się wartość wielkości mierzonej X = N + ε , gdzie: wartość wzorcowa (odniesienia) wielkości mierzonej.
Metoda zerowa – polega na doprowadzeniu różnicy ε =X – N do wartości ε =0, skąd wprost X = N (np. mostek Wheatstone`a, kompensator).
Metoda koincydencyjna – polega na wykorzystaniu koincydencji (tj. jednoczesności) występowania dwóch zjawisk: mierzonego X i wzorcowego N (np. pomiar prędkości obrotowej metodą stroboskopową
Klasyfikacja metod pomiarowych (II):
Metoda pomiaru bezpośrednia – wartość wielkości mierzonej otrzymuje się bezpośrednio, bez konieczności dodatkowych obliczeń (np. pomiar temperatury otoczenia termometrem okiennym, pomiar prądu za pomocą amperomierza).
Metoda pomiaru pośrednia – wartość wielkości mierzonej X = f(A,B,C,…) otrzymuje się w sposób pośredni, na podstawie znajomości (zmierzonych) wcześniej wielkości A,B,C, (np. pomiar rezystancji R metodą techniczną, R=f(U,I) = U/I )
Zasada pomiaru – zjawisko fizyczne będące podstawą pomiaru (np. zjawisko termoelektryczne – generacja STE – zastosowane w pomiarach temperatury (termoelementy)).
Aparatura pomiarowa (narzędzie pomiarowe) – zespół środków technicznych zastosowanych do realizacji metody pomiaru danej wielkości mierzonej (wzorce, przyrządy pomiarowe, przetworniki pomiarowe).
Przyrząd pomiarowy – narzędzie pomiarowe służące do przetwarzania wielkości mierzonej na wskazanie, dostępne dla obserwatora.
Miernik (danej wielkości fizycznej (mierzonej) X) – przyrząd pomiarowy wyskalowany w jednostkach miary wielkości mierzonej X (np. miernik rezystancji – wyskalowany w Ω, kΩ, M Ω etc.)
Rejestrator – przyrząd pomiarowy umożliwiający zapis mierzonej wielkości w funkcji czasu (np. rejestrator X-t) lub w funkcji innej wielkości (np. rejestrator U-I).
Podstawowe jednostki miar układu SI:
Długość (odległość) – [m]
Masa – [kg]
Czas – [s]
Prąd elektryczny – [A]
Temperatura (różnica temperatur) – [K]
Ilość materii – [mol]
Światłość – [cd]
Metrologia - nauka o mierzeniu.
- Elektryczne metody pomiarowe - liczne zalety; możliwość
pomiarów zarówno wielkości elektrycznych i nieelektrycznych
System pomiarowy(zbiór funkcjonalny przyrządów i przetworników pomiarowych , stanowiący jedną organizacyjną całość, o wspólnym sterowaniu procesami zbierania, przetwarzania, opracowania i wizualizacji wyników pomiarowych)