Język polski jako „bohater” „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza

Polszczyzna w utworze jest żywa, dynamiczna, pełni funkcje wehikułu czasu przenoszącym tradycję, obyczaje, patriotyzm. „Pan Tadeusz” został uznany za „Biblię polskości” , ponieważ zawiera genialną formułę językową, która ściśle łączy się z miłością do ojczyzny. Język wyraża kulturę wyraża kulturę. Epopeja zawiera mnóstwo nawiązań do literatury. Utwór to epos romantyczny rozpoczyna się Inwokacją : wstępem do niej jest nawiązanie do Litwy i wyrażenie nostalgii. Właściwa inwokacja rozpoczyna się apostrofą : „Panno święta co jasnej bronisz Częstochowy I w ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy Nowogrodzki” (…) Apostrofa jest niemal cytatem Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, którego twórczość fascynowała wieszcza. Nawiązanie do utworu Tassa „Jerozolima wyzwolona” w tłumaczenia Piotra Kochanowskiego „Gafrad”. Najpopularniejsze nawiązanie występuję we wstępie inwokacji do fraszki Jana Kochanowskiego „ Na zdrowie”. Inwokacja właściwa zawiera apostrofę do trzech oblicz Matki boskiej :
1.Matka boska Częstochowska – patronka Rzeczpospolitej Obojga Narodów. To ona została królową polski po obronie Jasnej Góry
2.Matka boska Ostrobramska – Patronka Litwy. Obraz znajduję się w Wilnie.
3.Matka boska Nowogródzka – Patronka ziemi nowogródzkiej. Obraz przywołany ponieważ w czasach dzieciństwa poety była jego uzdrowicielką.
Temat epopei sygnalizowany jest za pomocą ukazania lat dziecinnych oraz atmosferze im towarzyszącej. Utwór zbudowany jest z trzynastozgłoskowca ze średniówką po siódmej sylabie. „Pan Tadeusz” zawiera wyraźną symetrię głosek. Interferencja za pomocą. powtarzających się głosek. Wybitnym przedstawicielem takich eposów był Wacław potocki. Opozycyjnym eposem jest epos sarmacki np. „Gafrad”.