Przetwórstwo surowców żywnościowych a integracja

Firmy przetwarzające surowce żywnościowe adresują do swego najważniejszego źródła surowców,tj. rolnictwa, następujące wymagania surowcowe:

- stabilizacja tempa wzrostu produkcji w długim okresie
- rosnąca jakość podaży
- optymalizacja rytmu podaży w krótkim okresie oraz optymalizacja jej rozmieszczenia w przestrzeni

Surowce żywnościowe czyniące zadość wymienionym wymaganiom uzyskuje firma przetwórcza w trybie integracji pionowej. Przez INTEGRACJĘ PIONOWĄ rozumie się łączenie kolejno po sobie następujących faz produkcji i dystrybucji, a więc faz układających się na podobieństwo ogniw łańcucha. Gdy integratorem jest firma przemysłu spożywczego, kolejnymi ogniwami będą:
1) wytwarzanie rolniczego surowca żywnościowego
2) zbyt tego surowca
3) przemysłowe przetwarzanie surowca
Firma przetwórcza, kierując się własnym interesem, wywiera decydujący wpływ na sposób wytwarzania rolniczych surowców żywnościowych. Na przykład przemysł spożywczy w Europie Zachodniej coraz częściej określa górny pułap kosztów wytwarzania rolniczych surowców żywnościowych, przez co stale wymusza modernizację rolnictwa.
W miarę wzrostu intensywności powiązań podyktowanych względami technologicznymi, jakościowymi, kosztowymi rośnie wrażliwość producentów surowców na oddziaływanie integracyjne, a jednocześnie rosną i stają się coraz bardziej złożone żądania firmy-integratora. Ten właśnie wygląd uzasadnia przejmowanie przez firmę-integratora dostaw niektórych środków produkcji i usług, niezbędnych do wytwarzania surowców. Jest to warunek zdobycia niezbędnego wpływu na charakter powiązań i zwiększenia ich efektywności przez taką regulację, która optymalizuje owe powiązania w czasie i przestrzeni, a także gwarantuje pełną dojrzałość technologiczną surowca.
O wiele silniejszy wpływ na źródło surowca uzyskuje integrator, jeśli obsługę handlową zastępuje systemem nakładczym, tworząc więzi z pominięciem rynku. Na przykład duża rzeźnia może zawrzeć z rolnikami wieloletnie umowy, na podstawie których dostarcza im komplet nakładów (prosięta,pasze,usługi doradcze i weterynaryjne), konsultuje efektywność tuczu, wreszcie odbiera własnym transportem zwierzęta o dojrzałości rzeźnej według ustalonych w umowie terminów i cen. Rolnicy zostają, co prawda, zredukowani do quasi-pracowników (niby- pracowników) rzeźni, opłacanych głównie za swe nakłady pracy, ale w zamian uzyskują gwarancję zbytu i gwarantowany poziom cen (Ściślej- gwarantowaną opłatę pracy oraz czynsz za budynki).

INTEGRACJA PIONOWA, OPARTA NA KONTRAKTACH MIĘDZY FIRMĄ A KOOPERUJĄCYMI Z NIĄ ROLNIKAMI, JEST JEDYNYM SPOSOBEM ZMINIMALIZOWANIA RYZYKA, BĘDĄCEGO NIEODŁĄCZNĄ CECHĄ PRODUKCJI ROLNEJ. Kontrakty pozwalają bowiem z wyprzedzeniem określić: co, ile i po jakiej cenie rolnik powinien wyprodukować i będzie mógł sprzedać? W zamian za korzyści wynikające z zagwarantowanego dopływu surowca o niezbędnych wymaganiach jakościowych integrator przejmuje część ryzyka, które bez tego w całości obciążyło by rolnika.