Problem wyżywienia ludności na świecie

Głód jest jednym z najpoważniejszych problemów nie tylko ekonomicznych, lecz także humanitarnych jaki dotyka współczesny świat, dotyczy on około 1/4 mieszkańców naszej planety. Zjawisko to polega na niezaspokojeniu elementarnych biologicznych potrzeb człowieka. Do funkcjonowania organizmu dorosłej osoby potrzeba ok. 2500-3000 kcal na dobę, jednak 850 milionów ludzi idzie spać z pustym żołądkiem. Wygłodzenie wywołuje wycieńczenie organizmu, choroby, a w konsekwencji śmierć. W każdej minucie umiera 76 osób, najwięcej zaś niemowląt i małych dzieci, które mają słabo rozwinięty układ immunologiczny oraz nie są przystosowane do tak skrajnych warunków.
Jedną z podstawowych przyczyn niedoboru żywności jest bardzo szybki przyrost naturalny. Kłopot wyżywienia populacji na świecie dotyka najczęściej ludność w krajach mało rozwiniętych. Dotyczy także krajów, które odczuwają braki w zasobach wodnych oraz które mają problemy z niewłaściwą gospodarką lub złym rolnictwem. Przyczyną braku żywności mogą być również wojny, konflikty zbrojne lub klęski żywiołowe, zwłaszcza długotrwałe susze. Za niedobór pokarmu odpowiadają także niewłaściwe rządy i źle prowadzona polityka międzynarodowa. W krajach dobrze rządzonych nigdy nie ma głodu. Duży wpływ na tą sytuację mają Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy, które wymuszają na ubogich krajach reformy gospodarcze, pogłębiając tylko i tak tragiczny już stan w jakich znalazły się te obszary.

Uwzględniając czynnik racjonowania pokarmu, państwa można podzielić na 3 zasadnicze grupy:
Kraje z nadwyżką żywności - dobowa racja żywnościowa przekracza 2700 kcal. Są to Stany Zjednoczone, Kanada, Australia, Nowa Zelandia, państwa zachodnioeuropejskie oraz Argentyna i Brazylia. W państwach tych istnieją nadwyżki produkowanych artykułów rolnych, dlatego są one również największymi eksporterami żywności. W ostatnich latach produkcja żywności w krajach rozwiniętych zmniejszyła się, głównie ze względów ekonomicznych – niska rentowność produkcji rolnej.
Kraje charakteryzujące się wyżywieniem wystarczającym (2400-2700 kcal ). Są to na przykład kraje Azji Zachodniej (Japonia, Chiny), państwa wschodniej części Ameryki Południowej, a także Polska.
Państwa o niedoborze żywności ( poniżej 2400 kcal ), gdzie istnieje bądź może zaistnieć głód. Należą do nich głównie państwa strefy międzyzwrotnikowej czyli Afryki - Sudan, Mali, Etiopia, Czad, Mozambik, Niger, Zair, Ruanda czy Somalia oraz Azji - Bangladesz, Afganistan, Kambodża i Filipiny. Państwa Ameryki Południowo –Środkowej również borykają się z tego typu problemami - Peru, Nikaragua, Boliwia oraz Ekwador. Rządy w tych krajach skupiają się na tym by plony roślin uprawnych oddawać na eksport. Na skutek takiej polityki następuje uzależnienie żywnościowe tych państw od importu.

Powszechnie znany i niestety wyznawany jest pogląd, mówiący o tym, że głód jest zjawiskiem, które zawsze było i będzie. Okazuje się bowiem, że jeśliby zreorganizować aktualne struktury polityczne, ekonomiczne i społeczne, byłaby możliwość zlikwidowania problemu głodu na świecie. Należałoby też zmienić model żywienia wszystkich ludzi na świecie na taki, który mógłby zaspokoić potrzeby żywieniowe wszystkich, a nie tylko warstw uprzywilejowanych.

Główną organizacją w sprawach wyżywienia ludności na świecie jest FAO - Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa. FAO popiera międzynarodową działalność zmierzającą m.in. do: polepszenia wytwarzania, wymiany i dystrybucji produktów rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa oraz zachowania zasobów naturalnych, podnoszenia konsumpcji, poprawy warunków życia na wsi. Do zadań FAO należy: doskonalenie produkcji, wymiany i rozprowadzania produktów rolniczych, leśnictwa i rybołówstwa, stabilizacja cen na surowce rolnicze przez system, bezzwrotnej pomocy technicznej krajom o niskiej kulturze rolnej.


W celu zwiększenia produkcji żywności i zażegnania klęski od ponad 30-stu lat trwa Zielona Rewolucja. Wprowadzenie nowych wysokoplennych odmian pszenicy i ryżu, czemu towarzyszył wzrost nawożenia, zużycia środków ochrony roślin oraz mechanizacji rolnictwa, spowodowało zwiększenie produkcji żywności, szczególnie w Chinach i Indiach. Rewolucja nie poprawiła natomiast sytuacji wyżywieniowej Afryki. Główną tego przyczyną było stosunkowo małe znaczenie pszenicy i ryżu jako roślin uprawianych na tym kontynencie. Proso, sorgo, maniok, jam i groch, będące podstawą wyżywienia ludności Afryki, objęto badaniami stosunkowo niedawno. Program ten jest niewielką szansą dla krajów gospodarczo słabo rozwiniętych nie tylko z powodu zbyt wąsko zakrojonego programu badań, lecz także dużej energochłonności i wysokich kosztów produkcji. Dotychczasowy postęp w rolnictwie był bowiem związany ze wzrostem zużycia energii do napędu maszyn i urządzeń rolniczych, produkcji nawozów sztucznych i pestycydów. Rozwój rolnictwa oznaczał także konieczność zakupu drogiego materiału siewnego lub zarodowego oraz innych środków obrotowych.
Dziś mamy do czynienia z największą produkcją żywności w całej historii człowieka.
Może ona zaspokoić potrzeby znacznie większej liczby ludności świata niż obecnie.
Dlaczego więc są regiony gdzie ludzie zmuszeni są do głodu?

Otóż wszystko zamyka się w braku współpracy między krajami, jak również w pewnych sytuacjach z brakiem możliwości dotarcia do głodujących, związane jest to z transportem żywności. By tego uniknąć rozmieszczenie źródeł żywności - ziemie uprawne i ich odpowiednie użytkowanie powinno być równomiernie rozmieszczone na całym świecie. Problemem są warunki naturalne, które nie pozwalają na dobre prowadzenie upraw w niektórych częściach świata oraz brak pieniędzy na rozwój rolnictwa. W krajach biednych należy doprowadzić do zintensyfikowania rolnictwa by stało się bardziej wydajne. Wprowadzić tam uprawy o niskich wymaganiach, ale za to bardzo opłacalnych. Tworzyć nowe, coraz lepsze odmiany np. zbóż, które znosiłyby cięższe warunki uprawy. Sposobów jest wiele na zwiększenie żywności, ale tak naprawdę potrzebna jest tylko mocna wzajemna pomoc oraz współpraca.