Historia Zakonu Krzyżackiego

Zakon Krzyżacki jest najmłodszym z zakonów rycerskich. Powstał w czasie krucjaty ok.1190 r. podczas oblężenia Akkonu.Pierwsza pewna wiadomość o jego istnieniu pochodzi z roku 1198.Zakon został założony został przez krzyżowców i pielgrzymów niemieckich. Zakon był pod zwierzchnictwem joannitów, potem pod zwierzchnictwem przy pomocy rywalizujących z jonitami templariuszów Zakon Niemiecki Najświętszej Panny Maryi usamodzielnił się zupełnie. Śladem opieki templariuszów był płaszcz zakonny barwy białej. Za rządów pierwszych trzech mistrzów Zakon rozwijał się słabo. Krzyżacy w roku 1210 otrzymali cześć Siedmiogrodu (Burzenland)od króla węgierskiego Andrzeja z zadaniem osłonięcia kraju przed najazdem Kumanów, ale usiłowali stworzyć tu odrębne państwo i zostali wypędzeni w roku 1225.

W 1226 roku Książę Mazowiecki Konrad wezwał ich przeciw Prusakom i darował im ziemię chełmińską. Krzyżacy od razu poczęli szukać oparcia w cesarstwie i w papiestwie, dla utworzenia niezależnego państwa. Nie cofali się przed fałszowaniem nadań. Podbój Prus rozpoczęli w 1230 roku, a zakończyli go w ciągu 50 lat. Przyczyn łatwego podboju szukać należy w udoskonalonych metodach wojowania i zasobach pieniężnych, które umożliwiły im utrzymanie stałego wojska. W 1235 roku Krzyżacy połączyli się z zakonem Dobrzyńskim, w 1237 roku z zakonem inflanckim Braci Mieczowych. Stosunki z Polską były od początków dobre, zdarzały się też wypadki wstępowania Polaków do Zakonu. Jedynie z książętami pomorskimi stosunki były złe, głównie z powodu usiłowania Zakonu usadowienia się na Pomorzu. W roku 1308 zakon zagarnął Pomorze, co stało się początkiem trwającej półtora wieku walk z Polską. W 1309 roku wielcy mistrzowie, którzy dotąd rezydowali w Wenecji, przenieśli stolice do Malborka. Przez cały XIV wiek toczył walkę z Litwą, ciesząc się poparciem opinii Zachodu. Dopiero chrzest Litwy połączonej z Polską i bitwą pod Grunwaldem podkopały jego byt. W 1440 roku powstała konfederacja państw i szlachty (Związek Pruski) dla obrony praw stanów. W 1543 roku stany pruskie poddały się Polsce, a w 13 letniej wojnie Zakon utracił Marchie, Pomorze Zachodnie, Ziemie Chełminską , Malborg i Warmie. Traktatem toruńskim w 1466 roku w. mistrz uznał się lennikiem polski, a próby podejmowane przez w. Mistrzów, nie powiodły się. W 1525 roku W. Mistrz Albrecht Hohenzollern sekularyzował Prusy i uznał się lennikiem Polski. Inflanty zaś uległy sekularyzacji w 1561r. Członkowie zakonu dzielili się na rycerzy, kapłanów i braci służebnych. Kierownictwo spoczywało w rękach rycerzy.W.mistrz obierany dożywotnio przez kapitułę generalna sparował władze monarchiczną, u jego boku stała rada najwyższych dostojników Zakonu na czele konwentu stali komturowie. Z biegiem czasu rada dostojników ograniczać poczęła władze mistrzów.

Próby reform poszły na nic. Życie Zakonu było ubogie. Zakon nie uprawiał celowej polityki germanizacyjnej, ludność polska i pruska zachowywała swe odrębne prawa. Zarazu Prusaków traktowali jak niewolników, powstanie pruskie oraz interwencja legata skłoniły do przyznania praw nawróconym. XV wieku ucisk fiskalny, bezprawia, gwałty, pogardliwy stosunek do miejscowej ludności wywołały opór i powstanie. Zasługi kulturalne Zakonu poza zasługami dla niemczyzny polegają na ucywilizowaniu Prus, dokonaniu licznych robót wodnych, wzniesieniu wielu monumentalnych budowli (Malbork Radzyń Gniew) służyły jako budowle wojskowe i gospodarcze. Dla nauki zakon nie posiadał zrozumienia. W Austrii i Czechach zakon przetrwał do chwili obecnej, aczkolwiek po wojnie światowej przekształcony został w zgromadzenie księży i zakonnic.