Charakterystyka społeczno-gospodarcza Ameryki Południowej

Państwa w regionie.
Kolumbia, Wenezuela, Gujana, Surinam, Boliwia, Ekwador,
Peru,Brazylia,Paragwaj,Chile,Argentyna,Urugwaj.

KOLUMBIA
Nazwa Kolumbia pochodzi od nazwiska odkrywcy Ameryki-Krzysztofa Kolumba (1451-1506).Ten piękny kraj leży w północno-zachodniej części Ameryki Południowej, posiadający bogate dziedzictwo i obecnie przeżywa obecnie kryzys gospodarczy i jest wstrząsany konflikatami wewnętrznymi. Kolonialna przeszłość kraju wpłyneła na obecnie zróżnicowanie ludności. Większość mieszkańców Kolumbi to Metysi-potomkowie ludności europejskiej i Indian oraz Mulaci-potomkowie ludności eurpejskiej i Murzynów. Liczną grupą jest również ludność pochodzenia eurpejskiego. Idianie stanowiący około 2% społeczeństwa dzielą się na 400 mniejszych społeczności. Językiem urzędowym jest hiszpański, ale używane są również miejscowe indiańskie. Ludność jest głównie wyznania rzymskokatolickiego, ale kultywuje również tradycyjnie wierzenia przodków. Kolumbia jest krajem rolniczym, mimo że pod uprawę wykorzystywana jest niewielka ilość jej powierzchni.
Zróżnicowanie klimatyczne i glebowe sprzyja różnorodności uprawianych roślin. Na nizinach sadzi się bananowce, maniok jadalny, na obszarach położonych wyżej kukurydzę, ziemniaki, warzywa rośliny strączkowe 1/3 oficijalnych dochodów z eksportu pochodzi ze sprzedaży kawy. Wschodnia Kolumbia gdzie w latach 80. założono duże plantacje koki, jest jednym z głównych producentów kokainy w Ameryce Południowej.
Ważnym bogactwem wykorzystywanym w niewielkim stopniu są lasy. Większość obszarów bezleśnych to pastwiska.
Rybołóstwo jest ograniczone z powodu zanieczyszczenia rzek. W Kolumbi występują złoża ropy naftowej, gazu ziemnego, węgla kamiennego i rud żelaza. Stały się one podstawą przemysłu chemicznego i metalowego. Kolumbia zyskała sławę jako kraj szmaragdów i złota. Dostarcza 4/5 światowego wydobycia. Głównym żródłem energii jest hydroenergetyka. Duże znaczenie ma rzemiosło. Znacznych dochodów dostarcza turystyka międzynarodowa . Rozwój sieci komunikacyjnej ogranicza rzeżba terenu. Transport rzeczny obecnie został zatąpiony przez transport lotniczy. Kolumbia posiada 6 międzynarodowych portów lotniczych - główne to Barranguella. Najważniejszym środkiem przekazu informacji jest prasa. System opieki socjalnej w przeciwieństwie do systemu opieki zdrowotnej jest dobrze rozwinięty, duży nacisk kładzie sie na poprawę warunków sanitarnych i profilaktykę. Biednej ludności mieszkających w złych warunkach zapewnia się opiekę zdrowotną na poziomie podstawowym 5-letnia szkoła podstawowa jest bezpłatna i obowiązkowa, dzięki czemu poziom analfabetyzmu jest bardzo niskil

Udział działów gospodarki w PNB rolnictwo/rybołóstwo 18,8%, górnictwo 6,4%,
przemysł 20,0%,handel 14% i finanse 10,5%.

WENEZUELA
Wenezuela leży w północnej części Ameryki Południowej
Jest republiką związkową. Słada się z 20 stanów, dystyktu feudalnego, 2 terytoriów feudalnych i posiadłości feudalnych.
Władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowy Kongres, którego członkami są przedstawiciele kilku parti politycznych.
Podstawową grupą etniczną stanowią Metysi, dośc liczna ludność jest pochodzenia eurpejskiego. Rdzenni mieszkańcy tych terenów
Indianie stanowią 2% mieszkańców. Językiem urzędowym jest hiszpański, ale używa się równierz angielskiego i włoskiego. Większośc społeczeństwa należy do kościoła katolickiego. Wenezuela jest jednym z najbardziej zurbanizowanych krajów A.Południowej.
Podstawą gospodarki stanowi górnictwo ,ropy naftowej i gazu ziemnego. Bogactwa te są głównymi artykułami eksportowymi.
Napływ obcego kapitału umożliwił rozwoj przemysłu przetworzczego. Rozwinoł się równierz przemysł rafineryjno-petrochemiczny, spożywczy, farmaceutyczny, maszynowy, elektrotechniczny. Eksploatuje się znaczne ilości złota i diamentów. Dużuch ilości energi dostarczają elektrownie wodne. Rolniczo wykorzystuje się niewielką ilość kraju. Produkcja żywności nie zaspokaja potrzeb, więc musi być importowana. Na potrzeby miejscowe uprawia się banany, ryż, kukurydzę, maniok jadalny, rośliny strączkowe, tytoń, na eksport - tytoń, kakaowiec, kawę i trzcinę cukrową. Na terenie niziny orinoko prowadzi się chodowlę bydła, koni i osłów. Sieć drogowa dobrze rozwinięta w północnej części kraju.
Większość wymiany towarowej z zagranicą obsługuje flota morska.Wenezuela posiada 3-linie lotnicze i 30 lotnisk, oferujących połączenia z trudnodostępnymi regionami.
Prasa, radio, telewizja są w rękach prywatnych. System opieki socjalnej jest dobrze rozwinięty, również na dobrym poziomie jest opieka medyczna. Wysoki przyrost naturalny i migracje do miast spowodowały powstanie wokół nich slamsów, w ktorych warunki mieszkaniowe i sanitarne są bardzo złe. Szkolnictwo podstawowe jest obowiązkowe, dzięki czemu poziom analfabetyzmu jest bardzo niski. Gorzej zorganizowane jest szkolnictwo na poziomie średnim

Udział działów gospodarki PNB rolnictwo/rybołóstwo5,7%, górnictwo15,7%, przemysł19,6%,handel14,4%, usługi 20%.

GUJANA
Leży w północnej części Ameryki Południowej.
Gujanę cechuję duże zróżnicowanie etniczne, a co za tym idzie religijne i językowe. Obok angielskiego używa się także języka kreolskiego i hindi. Podstawą gospodarki jest rolnictwo plantacyjne i górnictwo.
Największy areał przeznaczony jest pod plantację uprawę trzciny cukrowej, ryżu i palmy kokosowej. Chodowla bydła rozwineła się głównie w południowo-zachodniej części kraju. Mimo licznych bogactw wydobywa się głównie boksyty, a także niewielką ilość manganu, złota i diamentów.
Dobrze rozwinięty jest przemysł cukrowniczy i drzewny. Gujana posiada wielki potencjał hydroenergetyczny.
Komunikacja jest słabo rozwinięta. Rzadka sieć dróg kołowych i lini kolejowych występuje jedynie na wybrzeżu. Kolej nastawiona jest na obsługę kopalni boksytów. Najwygodniejszym sposobem dotarcia do interjonu jest transport lotniczy .Opieka zdrowotna jest na dobrym poziomie. Udało się opanować rozprzestrzenianie zakaźnych chorób tropikalnych. Państwo zapewnia opiekę socjalną w szerokim zakresie. Szkolnictwo zostało dobrze zorganizowane, a analfabetyzm praktycznie zlikwidowany.
PNB rolnictwo/rybołóstwo 32,5%, górnictwo 1,6%, przemysł 6,7%, handel 30,5%, administracja/obronność 11,2%

SURINAM
Leży na połnocno wschodnim wybrzeżu Ameryki południowej.
Wielkość parii politycznych odzwierciedla zrożnicowanie rasowe tego obszaru. Większość ludności stanowią Hindusi i Metysi. Rdzenni mieszkańcy tych ziem to Indianie są grupą mniejszościową. Ludność pochodzenia azjatyckiego w Surinamie reprezentują gawajczycy i chinczycy. Językiem urzędowym jest holenderski używa się również innych, takich jak języka sranan.
Surinam posiada duży potencjał gospodarczy. Rolnictwo koncentruje się głównie na nizinach nabrzeżnych. Uprawia się tam ryż będący przedmiotem eksporu, a także trzcinę cukrową i bananowiec.
Farmy hodowlane nie odgrywają większej roli. Lasy dostarczją cennego drewna, ale ich eksploatacje ogranicza trudna dostępność.
Rozwinięte jest rybołówstwo. Najważniejszym żródłem dochodów jest eksport boksytów i otrzymywanego z nich aluminium. Do rozwoju hutnictwa aluminium przyczyniła się tania energia wodna. Sieć dróg poprowadzono jedynie w pasie nizin nabrzeżnych. Do wnętrza kraju można dotrzeć drogą wodną lub powietrzną. Standard życia w Surinamie jest wysoki. Ochronę zdrowia zorganizowano na wysokim poziomie, szkolnictwo łącznie z wyższym jest bezpłatne.
PNB rolnictwo/rybołówstwo 9,17%, górnictwo 9,3%, przemysł 13,3%,finanse 11,2 %, administracja/obronność 30,8.

BOLIWIA
Leży w środkowej części Ameryki Południowej.
Mimo że ziemie uprawne zajmują tylko 3%powierzchni kraju, rolnictwem trudni się prawie 50% ludności. Wiele gospodarstw jest dzierżawionych.
Głównie na eksport uprawia się kawę i trzcinę cukrową. Boliwia stanowi jedno z najważniejszych żródeł kokainy na świecie, a dochody z nielegalnego handlu wspierają podupadającą gospodarkę.
Występuje tu wiele bogactw naturalnych takich jak rudy cuny, wolframu, cynku, antymonu, a także gaz ziemny-główny artykuł eksporu to ropa naftowa. Energii elektrycznej dostarzają głównie elektrownie wodne. Tylko nieliczne trasy mają utwierdzoną powierzchnie. Połączenia kolejowe pomiędzy Boliwią, Peru i Chile umożliwjają transport surowców mineralnych do portów nad oceanem spokojnym.
W La Paz i Santa Cruz znajduja się międzynarodowe porty lotnicze. W miastach poziom opieki zdrowotnej jest znacznie wyższy niż na terenach wiejskich. Epidemie malarii i chorób pasożytniczych są rzeczą powszechną. Oświata na szczeblu podstawowym jest bezpłatna, ale obowiązek szkolny nie jest realizowany.

EKWADOR
Leży w zachodniej części Ameryki Południowej.
Znaczną częśc populacji stanowią Indie mowiący językiem kaczua. Drugą największą grupą są Metysi. Ekwador jest słabo rozwiniętym krajem rolniczo-przemysłowym. Najważniejszymi roślinami towarowymi są; trzcina cukrowa, kakwa, kakao, banany. W kotlinach śródgórskich na potrzeby własne uprawia się; zboża, ziemniaki, rośliny strączkowe, warzywa. Tam też i na wybrzeżu rozwineła się chodowla bydła i owiec. Mimo reformy rolnej większość żywności jet nadal wytwarzana w wielkich latyfundiach. Cenne lasy są prawie nieeksploatowane. Rybołówstwo ekwadorskie jest jednym z najlepiej rozwiniętych w całej Ameryce Południowej. Głownymi bogactwami mineralnymi są ropa naftowa i gaz ziemny.
Ukształtowanie terenu utrudnia rozwój sieci komuniacyjnych. Mimo rozwiniętego systemu zabezpieczeń socjalnych powszechne jest ubóstwo, zwłaszcza wśród ludności wiejskiej. Poziom opieki zdrowotnej jest bardzo niski, a warunki życia niezwykle trudne.
Szkolnictwo jest ogólnie dostępne, nawet na poziomie uniwersyteckim.

PERU
Leży na zachodzie Ameryki Południowej.
Przyczyną niestabilności politycznej Peru są różnice etniczne i społeczne-podział społeczeństwa na zamożniejszych Metysów, mówiących po hiszpańsku, zamieszkujących na wybrzeżu oraz Indian, posługujących się językiem kaczua i zamieszkujących wysokie partie Andów. Do mniejszości zaliczuć można ludność pochodzenia europejskiego, Indian Ajrana oraz inne plemiona indiańskie. Większość ludności jest wyznania katolickiego, któremu lokalnego kolozytu dodają stare tradycje indjańskie.
Rozwój gospodarczy Peru uzależniony jest od dochodów z eksportu bogactw naturalnych. Rozwój rolnictwa ogranicza mała powierzchnia gruntów nadających się pod uprawę stanowią one łącznie z sadami tylko 3% powierzchni kraju. Większość z nich znajduje się na wybrzeżu, ale prowadzona tam uprawa ryżu i trzciny cukrowej wymaga budowy systemów nawadniających. Uprawia się tam pszenicę, ziemniaki, warzywa rośliny strączkowe a także kokę, przejmowaną przez handlarzy narkotyków. Hoduje się owce, lamy. Dobrze rozwinięte jest rybołówstwo.
Głównym żródłem energii jest hydroenergetyka.Najwyższym bogactwem kraju są rudy miedzi. Coraz większego znaczenia nabiera eksploatacja ropy naftowej. Przedmiotem eksportu jest uran, rudy żelaza, srebro ( I miejsce na świecie).
Przemysł przetwórczy koncentruje się wokół stolicy-Limy, oraz głównego portu morskiego Callao. Ważne znaczenie ma produkcja mączki rybnej, której Peru jest światowym producentem. Wysoki poziom osiągneło rzemiosło artystyczne. Ukształtowanie terenu stanowi główną przeszkodę w rozwoju sieci komunikacyjnej. Rozwój komunikacji lotniczej utrudniają bagniste lasy i tereny górskie uniemożliwiające budowę lotniska.
W miastach warunki życia są dość dobre, nieżle zorganizowana jest również opieka zdrowotna. Natomiast całkiem inaczej wygląda sytuacja w ubogich regionach górskich i otaczających wielkie miasta slumsach.Szkolnictwo mimo że obowiązkowe i bezpłatne, często niedostępne jest dla biednego spoleczeństwa wiejskiego. W Peru dziala kilka uniwersytetów.