Rodzina

Lew Nikołajewicz Tołstoj był rosyjskim pisarzem i myślicielem. Studiował orientalistykę i prawo na Uniwersytecie Kazańskim, by następnie zaciągnąć się jako wolontariusz do służby wojskowej na Kaukazie. Z przebiegiem lat Tołstoj przeżył głęboki kryzys światopoglądowy, co skłoniło go do przemyśleń nad nowym odczytaniem sensu chrześcijaństwa. Idee te ogłosił w szeregu traktatów społeczno-politycznych poddających ostrej krytyce państwo i jego instytucje. Pasją demaskowania obłudy społecznej nacechował swe dramaty, zawierające artystyczne i filozoficzno-etyczne myśli pisarza, za które został ekskomunikowany. Uchodził za najwyższy autorytet moralny w Rosji na przełomie XIX-XX w. Jego twórczość wywarła olbrzymi wpływ na literaturę światową XX w.
„Wszystkie szczęśliwe rodziny są do siebie podobne, każda nieszczęśliwa rodzina jest nieszczęśliwa na swój sposób”- te słowa pisarza ukazują jak ważną rolę w życiu każdego człowieka spełnia rodzina.
Rodzina jest podstawową grupą społeczną, składającą się z rodziców, dzieci i krewnych. Cechuje ją więź formalna określająca wzajemne obowiązki rodziców i dzieci, więź małżeńska, a także wspólnota materialna i mieszkaniowa oraz zespół pełnionych przez nią funkcji.
Rodzina pełni ważną rolę w życiu każdego człowieka i społeczeństwa, gdyż jest dla człowieka pewnego rodzaju ostoją, która pomaga w życiu codziennym.
Znaczącą rolę rodziny można zauważyć w wielu utworach na przełomie wielu epok literackich, a także w inscenizacjach filmowych gdzie ukazana jest jej wielkość.
Potwierdzeniem moich rozważań mogą być następujące utwory:
W „Antygonie” Sofoklesa można zauważyć wielką więź rodzinną, jaka istniała pomiędzy Antygoną i jej bratem Polinejkesem. Mimo zakazu Kreona główna bohaterka narażając własne życie postanowiła pogrzebać ciało brata, by godnie uczcić jego śmierć. W tym utworze można, zatem zauważyć więź rodzinną, która przezwycięża największą z obaw, a mianowicie śmierć.
W „Księdze Rodzaju” uwidoczniona jest rodzina, którą tworzyli dwaj bracia Kain i Abel. Mimo więzi rodzinnej obu braci doszło do wielkiej tragedii gdyż Kain pod wpływem zawiści i zazdrości dokonał mordu brata chcąc bardziej przypodobać się Bogu. Przykład ten ukazuje, zatem, iż rola rodziny nie zawsze musi byś pozytywna.
Przypowieść „O synu marnotrawnym” ukazuje wielkość rodzinnej miłości i przebaczenia, które okazał ojciec swojemu synowi, który odszedł z domu zabierając kosztowności i powrócił do niego, gdy wyzbył się wszelakiego majątku.

W trenach „VI” i „VIII” Jana Kochanowskiego ukazana jest tragiczna rola miłości rodzinnej, ukazana po śmierci jedynej córki pisarza- Urszulki. W trenach tych Jan Kochanowski potęguje wyrażanie prawdziwych uczuć ojcowskich, które powinny istnieć w każdej kochającej się rodzinie. Ukazana jest wielka pustka rodzinna, którą pozostawiła Urszulka żyjącym:
„Z każdego kąta żałość człowieka ujmuje,
A serce swej pociechy darmo upatruje”
William Szekspir w „Makbecie” ukazuje jak wielki wpływ na życie rodziny ma jeden z jej członków. W utworze tym negatywną postacią jest żona głównego bohatera, która wpłynęła na czyny swojego męża. Makbet popełniając zbrodnie staje się znienawidzony przez lud. Zły wpływ Lady Makbet na męża doprowadził do jej samobójstwa i Śmierci Makbeta dokonanej przez Makdufa. Utwór ukazuje w jak prosty sposób można przyczynić się do rozpadu rodziny i roli, jaką pełni.
W roli rodziny ważną funkcję pełni miłość, którą można zauważyć między innymi w noweli Bolesława Prusa- „Kamizelka”. Rodzina żyje w szczęściu do czasu, gdy mąż zapada na suchoty i umiera. Kamizelka w tym utworze jest symbolem poświęcenia rodzinnego, wzajemnego oszukiwania się, które miało na celu uspokojenie ukochanej osoby. Kończąca nowelę puenta zawiera myśl, że powinna istnieć miłość rodzinna, której znaczenie jest nieobojętne.
Natomiast w noweli „Nasza szkapa”- Marii Konopnickiej ukazane jest koszmarne znaczenie rodziny, na przykładzie egzystencji ubogich ludzi. Rodzina ta sprzedając ukochaną szkapę-by kupić leki matce-popada w moralny ból. Tak, więc ukazana jest tu rodzina, której rola nie była zbytnio wymagająca i która zatraciła jakąkolwiek znaczenie.
Motyw rodzinny można także zauważyć w twórczości Gabrieli Zapolskkiej na przykładzie utworu „Moralność pani Dulskiej”. W utworze tym ukazany jest negatywny wpływ innych ludzi na zachowania rodziny. Jako przykład może służyć tytułowa pani Dulska, która nie dbała o rodzinę tylko o ich poglądy zewnętrzne. Jej dulszczyzna polegała na tym, iż była zdolna do skrzywdzenia kogoś z rodziny, byle tylko żaden skandal nie wydostał się poza próg rodzinnego domu.
Kult domowego ogniska rodzinnego ukazuje, Eliza Orzeszkowa w powieści „Nad Niemnem”, który symbolizuje mogiła Jana i Cecylii. W utworze tym uwidocznione jest, iż o sile kraju może zadecydować siła rodzin, składających się na społeczeństwo polskie. Rodzina jest w „Nad Niemnem” ostoją porządku, praw Bożych, symbolem harmonii i początkiem przyszłej potęgi krajowej. W tym dziele ukazana jest rodzina także jako społeczeństwo, które tylko jako zjednoczony naród ma szanse zaistnieć ponownie jako wolny i niepodległy. Wyżej wymienione cechy są jednymi z najważniejszych ról znaczenia rodziny.

Negatywną rolę rodziny można zauważyć także w „Lalce” Bolesława Prusa gdzie zostały ukazane rodziny Łęckich i Krzeszewskich. Rodziny te zaliczały się do arystokracji i w ich zachowaniu można było dostrzec egoizm i potępienie dla ludzi, którzy wywodzili się z niższych klas społecznych. Nie dopuszczały one do swojej świadomości żadnych zmian i nowych twarzy. Te właśnie cechy powodowały, iż rodziny te jak i ich rola w społeczeństwie może być odebrana w negatywny sposób.
Znaczącą rolę rodziny można także zauważyć w poczynaniach Cezarego Baryki, głównego bohatera „Przedwiośnia”- Stefana Źeromskiego. Ważną rolę w życiu głównego bohatera odgrywała jego rodzina, a zwłaszcza ojca, którego po śmierci matki odnalazł po długiej rozterce przy grzebaniu ofiar masakry w Baku i dzięki któremu powrócił do ojczystego kraju. Rola Seweryna-ojca Cezarego- w życiu młodego Baryki była bardzo ważna gdyż to on mu wpajał historię o „szklanych domach” i dzięki temu mitowi wrócił do Polski.

Oprócz utworów literackich role rodziny w życiu człowieka i społeczeństwa można także zauważyć w produkcjach filmowych zarówno dawnych, jaki i teraźniejszych.
Za przykład mogą posłużyć między innymi następujące superprodukcje:
v Film Mario Puza „Ojciec Chrzestny” ukazuje jak ogromną rolę odgrywają więzi rodzinne. Nieudana próba zamachu na głowę mafijnej rodziny Don Corleonów spowodowała tragiczne skutki, co przyczyniło się do śmierci wielu ludzi. W tym przypadku rola rodziny polegała na solidarności w wyeliminowaniu zamachowców ze świata żywych.
v Natomiast w filmie „Bravehart- Waleczne Serce” ukazano postać Szkota, któremu wojska Irlandii zamordowały rodzinę. Chcąc pomścić swych bliskich stworzył armię, która walczyła przeciwko tyranowi. Główny bohater w wielkim stopniu odczuł brak rodziny- tęsknota za nią spowodowały, iż najbardziej okrutne mordy były dla niego „chlebem powszednim”. W filmie tym ukazano, co może spowodować brak rodziny.
v Podobnie jak w „Braveharcie”, brak rodziny można zauważyć w nagrodzonym wieloma Oskarami filmie „Gladiator”, gdzie ukazano postać gwardzisty wojskowego, któremu żądny władzy człowiek zamordował żonę i dziecko. To wydarzenie spowodowało u niego częściową udrękę, jednak będąc z przymusu gladiatorem „przełamał się” i robił wszystko by pomścić rodzinę, której brak wpłynął na jego zachowania i postępowanie. Efektem tych działań była śmierć zabójcy jego familii.
v Jednak nie we wszystkich inscenizacjach filmowych jest ukazane dobro rodziny. Za przykład może tu posłużyć film „Leon Zawodowiec”, gdzie ukazano losy córki handlarza narkotyków- Matyldy. Jest ona traktowana w haniebny i daleki od ideału sposób. Jej rodzina nie interesowała się nią, a w jej domu panowały jedynie: narkotyki, alkohol, seks i przemoc. W tym przypadku ukazany jest brak więzi rodzinnych, troski i miłości, która buduje każdą rodzinę
Widać, więc, że rola rodziny poruszana jest w wielu utworach literackich i filmowych.



Również i dzisiaj każdy może sam określić, jaką rolę w jego życiu pełni rodzina. W ten sposób człowiek może zobaczyć, jaką rolę w jego życiu i społeczeństwie odgrywa familia. Przypatrując się możemy „wyłapać” wszelkie wady i zalety każdego z jej członków.
W moim przypadku rola rodziny jest w znacznym stopniu zauważalna, gdyż jest dla mnie: ostoją, pocieszeniem, pomocą i dzięki niej czuję się raźniej, ponieważ zawsze mogę na kogoś liczyć, kto wysłucha mnie i doradzi, co robić.
Jednak nie każdy może powiedzieć to samo o swojej rodzinie, bo niektórzy-dzieci w domach dziecka- jej nie posiadają lub wolą od niej uciec-, gdy panuje w nich przemoc i strach.
Podsumowując, zatem wszystkie argumenty nie można jednoznacznie określić, jaka jest rola rodziny w życiu każdego człowieka i społeczeństwa.