Czytanie ze zrozumieniem Maria Bogucka Stroje Szlacheckie "Staropolskie obyczaje w XVI – XVII".

1. Wpływ na modę polskiej szlachty miały takie kraje jak: Włochy, Niemcy, Francja, Hiszpania i Węgry a w późniejszym czasie były to wpływy Turecko-Tatarskie. Istotnym czynnikiem były także czynniki klimatyczne w Polsce oraz dostępność materiałów.

2. Najbardziej charakterystycznymi elementami stroju szlachcica były; spodnie, skórzane buty, lniana koszula, żupan, czapka, a zimą delia.

3. Buty pokazywały zamożność danej osoby, jeżeli miały czarne podbicie i żółta bądź czerwoną skórę oznaczało to wysoki status majątkowy danej osoby, pokazywały to także nowe czyste spodnie. Jeżeli spodnie były wytarte, brudne, dziurawe, lub łatane znaczyło to ze dana osoba nie ma zbyt wielu pieniędzy i należy do uboższej szlachty. Żupan im bardziej był zdobiony tym status danej osoby był wyższy bogaci mieli czyste złupany z brokatów i aksamitów natomiast biedniejsi posiadali żupany lniane i wełniane. Ważna była również czapka, im bardziej przyozdobiona tym bardziej ukazywała bogactwo danej osoby

4. Przysłowie znać pana po cholewach powstało, gdy bogaci szlachcice nosili przyszwy nowe, czarne, a cholewy żółte lub czerwone, podszarzane, a biedni mieli zwyczajne nowe żółte lub czerwone boty, a te znosiwszy, kazał przyszyć w oszczędności czarnymi przyszwami [...] Stąd urosło szyderskie przysłowie: „Znać pana po cholewach. Oznacza to, że cholewa u zamożniejszych była nowa i podszyta drogimi materiałami natomiast u uboższych były to normalne buty z najgorszego materiału, dzięki temu można było rozróżnić szlachtę od pospólstwa.

5. „słoma komuś z butów wychodzi” Ktoś zachowuje się w sposób nieokrzesany, prymitywny, nawiązuje do pospólstwa

6. Ubiory:

Spodnie:
• Bogatsi: kolorowe, nowe, czyste
• Biedniejsi: dziurawe, łatane, wytarte, brudne

Buty:
• Bogatsi: nowe, kolorowe, żółte lub czerwone
• Biedniejsi: wytarte, znoszone, podszywane

Żupan:
• Bogatsi: barwny, brokatowy, z duża ilością haftek i pozłacanych guzików, z aksamitu
• Biedniejsi: lniane lub wełniane, szare

Czapka:
• Bogatsi: zdobiona, kolorowa, z pióra i kamieniami
• Biedniejsi: prosta

Pas:
• Bogatsi: szeroki, wzorzysty, wielokolorowy, importowany z za granicy
• Biedniejsi: prosty, taśmowy, jednokolorowy

7. W tekście dominują opisy np.:

„Magnaci i bogatsza szlachta obszywali swe stroje klejnotami także błyszczały i mieniły się wszystkimi kolorami tęczy”

„Składały się nań spodnie szyte przez zamożniejszych z sukna karmazynowego lub pąsowego często także z atłasu i adamaszku błękitnego nierzadko szamerowane galonami srebrnymi lub złotymi.”

„Żupany zapinane były z przodu na gęste haftki i guziki. Uboższa szlachta latem nosiła żupany lniane, białe, zimą wełniane, szare i brunatne. Zamożni szyli żupany z barwnego brokatu, aksamitu i jedwabiu, zapinali je na kosztowne pozłociste guzy.”