Maretiał do sprawdzianu

XX-lecie międzywojenne
KUBIZM- kierunek w malarstwie i rzeźbie zainicjowany we Francji przez Picassa. Przedmiot przedstawiony jest w różnych pozycjach i z różnych stron wzajemnie się przenikających. W literaturze kubizm cechowało: odrzucenie reguł rozwijania wypowiedzi, luźne zestawienia elementów odległych w czasie lub przestrzeni.
NADREALIZM- awangardowy ruch artystyczny. Wyrażał bunt przeciw logice, porządkowi, kulturze mieszczańskiej. Surrealiści zmierzali do zmiany świadomości ludzkiej przez uwalnianie jej od ograniczeń racjonalizmu na rzecz wyobraźni. Powoływali się na psychoanalizę, posługiwali się groteską, poetyką baśni i snu, czarnym humorem.
BEHAWIORYZM- prąd w psychologii, mówiący o tym że człowieka można tylko poznać przez obserwację jego zachowań z zewnątrz, trzeba odrzucić introspekcję.
EGZYSTENCJALIZM- nurt filozoficzny mający źródło w poczuciu niepewności człowieka wynikającej z jego niewiedzy na temat sytuacji na świecie.
PSYCHOANALIZA- nurt filozoficzny mówiący, że psychika człowieka dzieli się na: ego, id i superego. Według Freuda lęki człowieka biorą się z napięć między sferami psychiki. Do przyczyn tych lęków można dotrzeć przez hipnozę, badanie snów.
KATASTROFIZM- postawa wyrażająca przeświadczenie o nieuniknionej, gwałtownej zagładzie obecnej formy świata i cywilizacji, całkowite zatracenie wartości.
WITALIZM- żywiołowość, dynamizm, biologiczna energia, pochwała instynktów.
EKLEKTYZM- łączenie różnych teorii, pojęć, koncepcji i tez w jedną całość.
POWIEŚĆ ENTWICKLUNGSROMAU- powieść rozwojowa, przedstawiająca dzieje bohatera do chwili, kiedy staje się on w pełni skrystalizowaną osobowością.
POWIEŚĆ AWANGARDOWA-
GROTESKA- zjawisko estetyczne, jest to sposób ukształtowania świata przedstawionego, sięgający po karykaturalną deformację i absurd.
POWIEŚĆ PSYCHOLOGICZNA- to odmiana powieści, pokazująca złożoność ludzkiej natury, skupiająca się na życiu wewnętrznym postaci, jej przeżyciach, wyobrażeniach, na jej procesie odczuwania.
RETROSPEKCJA- zabieg kompozycyjny, polegający na przywoływaniu wydarzeń wcześniejszych od właściwej fabuły.
INTROSPEKCJA- wgląd w głąb własnej duszy, własnego wnętrza
PARABOLA- zwana też przypowieścią jest gatunkiem literackim, który niesie ze sobą przesłanie moralne lub dydaktyczne. Posługuje się narracją, w której postaci i zdarzenia pełnią rolę nosicieli i zarazem przykładów prawd oraz prawideł uniwersalnych, a nie jednostkowych. Fabuła ulega zwykle schematyzacji.