Proces transkrypcji: proces powstawania RNA na matrycy NA nazywamy transkrypcją.Upraszczając jest to przepisywanie informacji genetycznej z jednego kwasu nukleinowego DNA na dugi RNA.
W efekcie transkrypcji genu kodującego białko powstaje cząsteczka mRNA.To wlasnie w mRNA roboczej kopi DNA zapisana jest informacja o syntezie danego białka.Wniosek:informacja każdym RNA jest zapisana w odpowiednim genie.
Powstanie mRNA u eukariontów: Cząsteczka prekursora jest modyfikowana na obu końcach :pewne elementy sa wycinane a pozostale odcinki RNA-eksony- sa ze soba łączone.Wycinane fragmenty zwane intronami, nie koduja białka i musza być usuwane.Po tych procesach z prekursora powstaje mRNA, który jest transportowany z jądra komórkowego do cytoplazmy.
W syntezie białka biorą udział mRNA,rybosomy oraz aminokwasy.
Przebieg syntezy białka-gen ulega transkrypcji,powstaje mRNA.Na jego wolny koniec dostają się fabryki potrzebne do syntezy białka,zwane rybosomami.Kolejne rybosomy przesuwają się po mRNA syntezując odpowiednie białko.
Rybosomy: to twory złożone z kilkudziesięciu bialek i kilku rodzajow cząsteczek rybomalnego RNA(rRNA),odpowiedzialne za :przytrzymanie mRNA,odczytanie zawartej w niej informacji i polaczenie po kolei odpowiednich aminokwasow zapisany w mRNA.
W tym rysunku pozniej A z U a nie z T.
Translacja –odczytywanie informacji genetycznej,czyli przetłumaczenie kolejności nukleotydow na kolejność aminokwasow.
Waznym elementem translacji sa niewielkie czasteczki RNA zwane tRNA.Upraszaczajac można stwierdzic ze istnieje jeden rodzaj czasteczki tRNA przypadający na jeden aminokwas.Jedna czasteczka tRNA jest laczona ze swoim odpowiednim aminokwasem-zawsze tym samym.Natomiast tRNA jednel petli zawiera sekwencje trzech nukleotydow zwana antykodonem laczaca się z kodonem mRNA dla danego aminokwasu.
Translacja odbywa się od momentu „start” (pierwsza metionina) do kodonu stop.Po osiągnięciu stop z rybosomy uwalniane jest nowo powstale bialko.Innymi slowy –rybosom zaczyna od pierwszego kodonu i przesuwa się po kolei o trzy nukleotydy.
W rybosomie równocześnie mogą znajdowac się tylko dwie czasteczki tRNA z drugim aminokwasem.Kompleks mRNA-rybosom-cząsteczka tRNA z aminokwasami umozliwai powstanie pierwszego wiazania peptydowego miedzy metionina a nastepnym aminokwasem.
U bakteri podczas transkrypcji do powstającego mRNA od radzu przyłączają się kolejne rybosomy i przesuwaja się po nim syntezując zapisane w RNA bialko.
U eukariontów musi najpierw powstawc mRNA który opuszcza jądro po czym proces translacji przebiega w cytoplazmie bardzo podobnie jak u bakteri.Biora tez w nim udzial rybosomy, zaczynające translacje od kodonu start i kończące na kodonie stop.Wniosek:
U bakteri i organizmow eukariotycznych wystepuje ten sam kod i taki sam jest sposób oczytywania.Efektem proces transkrypcji i translacji jest odczytanie informacji zakodowanej w genie czyli powstanie bialka.