Przemysł

PRZEMYSŁ

Przemysł- wytwarzanie dóbr potrzebnych dla człowieka na masową skalę.

Czynniki rozwoju przemysłu:
Przyrodnicze:
• Baza surowcowa (przemysł wydobywczy)
• Baza energetyczna
• Woda
• Bariery ekologiczne (ochrona przyrody)
Pozaprzyrodnicze:
• Infrastruktura techniczna:
-budynki
-Linie technologiczne
-urządzenia
-automaty
• Zasoby siły roboczej
-liczba osób
-wiek
-wykształcenie
• Rynek zbytu- możliwość sprzedaży produktów
• Rozwój nauki, kontakt z placówkami badawczymi
• Zapotrzebowanie w wodę i energię
• Polityka państwa (gł. Regulacje prawne)

Baza surowcowa przemysłu energetycznego. Produkcja energii na świecie

Źródła energii:
Konwencjonalne (nieodnawialne):
• Ropa naftowa- Zatoka Perska (Arabia Saudyjska, Kuwejt, Iran, Irak), Rosja, USA, Chiny, zatoka Meksykańska, Morze Północne, Północna Afryka
• Węgiel kamienny- Chiny, USA, Indie, Australia, RPA, Rosja
• Gaz ziemny- Rosja, USA, Kanada
• Węgiel brunatny- Niemcy, USA, Rosja
• Uran- Kanada

Niekonwencjonalne (odnawialne):
• Słonce- USA, Kalifornia, Izrael, Włochy, Japonia, Szwajcaria, Austria
Wady:
-wysoki koszt budowy baterii słonecznych, ograniczenie do terenów o wysokim promieniowaniu słonecznym, mała ilość energii wytwarzanej
• Wiatr-Holandia, Niemcy, Dania, Hiszpania, USA
Wady:
-wysoki koszt budowy siłowni wiatrowych, ograniczenia przyrodnicze np. płaski teren, z dużym przepływem, powietrza, hałas, zagrożenie dla ptaków, mała produkcja energii
• Woda płynąca- Norwegia, Chiny, USA, Brazylia, Japonia, Francja, Kanada. W Polsce: Dolna Odra- Szczecin, Solina- rzeka San, Włocławek- Wisła.
Zalety:
-ekologiczna, odnawialna, tania produkcja
Wady:
-rzeki o dużym spadku mające dużą ilość wody
• Biomasa- USA, Kanada
Wady:
-mały zasięg, mała ilość energii, duży koszt budowy spalarni, nieprzyjemny zapach
• Ciepło ziemi (geotermia)- USA- Kalifornia, Włochy, Filipiny, Indonezja, Islandia, Japonia, Nowa zelandia
Wady:
-ograniczenia przyrodnicze do obszarów, gdzie blisko pod pow. Ziemi zachodzą procesy plutoniczne np. wulkanizm, przemieszczanie się magmy, mała produkcja energii, wysoki koszt budowy elektrowni, znaczenie lokalne

Baza surowców przemysłu przetwórczego

Surowce:
1. energetyczne
• ropa naftowa
• gaz ziemny
• węgiel kamienny
• węgiel brunatny
• uran
2. metaliczne
a) hutnictwo- służą do przemysłu metalurgicznego i hutnictwa
• żelazo
• miedź
• cynk
• ołów
• boksyty (ruda, aluminium)
b) metale uszlachetniające
• chrom
• nikiel
• mangan
• wolfram
c) metale szlachetne
• złoto
• srebro
• platyna
3. skalne- budownictwo, ceramika, dekoracja
• granit
• bazalt
• wapienie
• marmur
• piasek
• żwir
• glina
4. chemiczne
• siarka
• sól kamienna
• sól potasowa
• fosforyty

Okręgi przemysłowe świata

I generacja- najstarsze: górnictwo, hutnictwo, przemysł ciężki
II generacja- restrukturyzacja- zmiana profilu produkcji przemysłowej, powstaje przemysł chemiczny, elektromaszynowy, lekki, środków transportu
III generacja- HIGH TECH- przemysł elektroniczny, farmaceutyczny, kosmetyczny, lotniczy

Okręgi przemysłowe Polski. Restrukturyzacja przemysłu

Restrukturyzacja- zmiana struktury przemysłu wewnątrz okręgu przemysłowego

Skutki pozytywne:
• Poprawa jakości stanu środowiska przyrodniczego
• Unowocześnienie przemysłu
• Zmniejszenie kosztów produkcji przemysłowej i poprawa wydajności przemysłu
• Zatrudnienie wysoko wykwalifikowanej kadry

Skutki negatywne:
• Bezrobocie strukturalne (górniczy i hutniczy)
• Koszty finansowe związane z odprawami dla bezrobotnych i szkoleniami
• Zamykanie nierentownych zakładów przemysłowych
• Patologie, strajki
• Długotrwały proces, (ponieważ: wysokie koszta, powolne zwalnianie ludzi, koszta społeczne)