Proces warunkowania klasycznego

Proces warunkowania klasycznego niesie za sobą konsekwencje pojawienia się fobii (silnego lęku przed sytuacjami, przedmiotami lub zjawiskami, związany z unikaniem przyczyn go wywołujących). Znany naukowiec John Watson wraz ze swoją asystentką Rosalie Rayner dokonał eksperymentu warunkowanie emocji na jedenastomiesięcznym chłopcu, któremu to przynoszono do zabawy białego szczura, a potem za jego plecami uderzano w metalową sztabę. Reakcją dziecka było wzdrygnięcie i płacz. Po kilku próbach dziecko już na widok samego białego szczura płakał. Kolejno po warunkowaniu emocjonalnym, jaki objawiał się strachem nastąpiło warunkowanie zachowania – dziecko zaczęło uciekać na widok szczura. Doświadczenie Watsona doskonale obrazuje proces, w którym powstaje fobia. By dokonać przeciwwarunkowania uczennica Watsona (Mary Coven Jones) przeprowadza kolejny eksperyment, w którym połączyła lęk z reakcją przeciwną – wywołującą radość prowadząc w ostateczności do zaniku reakcji lęku. Z tego więc wynika, że technika ta polega na zestawieniu bodźca wywołującego np. strach z bodźcem wywołującym stan relaksacyjny wynikiem czego jest utrata zdolności wywoływania niepożądanych reakcji przez pierwszy z bodźców.
Metodą pomocną w eliminowaniu niepożądanych reakcji jest metoda wygaszania, czyli stopniowego osłabienia skojarzenia między bodźcem a reakcją. Wiemy, że większość lęków to reakcja na bodźce, które były początkowo obojętne. Niestety może mieć miejsce sytuacja, w której organizm po wygaszeniu reakcji znów napotka na bodziec warunkowy, który wywoła niepożądaną reakcję warunkową i będziemy mieli do czynienia z samorzutnym odnowieniem. By redukować lęk foniczny poznajemy dwie zasady wygaszania reakcji. Jedną z nich jest zatapianie. Metoda ta niestety nie należy do przyjemnych. Polegająca na odwrażliwianiu i modelowaniu, które jest niczym innym jak pokazywaniem klientowi lękotwórczego bodźca do momentu wygaśnięcia jego reakcji. Kolejną metodą jest systematyczne odwrażliwianie zwana inaczej systematyczną desensytyzacją polegająca na stopniowym pokazywaniu klientowi, który jest w stanie relaksacji coraz bardziej lękotwórczych bodźców. Metoda ta jest techniką bardzo skuteczna.

Bibliografia:
http://psychowiedza.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=14:behawioryzm&catid=8:nurty-w-psychologii&Itemid=3
http://www.from.okay.pl/goral/downstrona/pojecie.htm