Śluzy, alantoina, algi

ŚLUZY
Śluz roślinny jest to lepki galaretowaty roztwór substancji organicznych (połączenia wielocukrów z kwasami uronowymi i białkami) występująca w tkankach niektórych roślin. W stanie suchym śluz staje się kruchy i twardy.
Śluzy tworzą się w roślinach podczas procesów życiowych. Należą one do polisacharydów, częściowe rozpuszczalne w wodzie i silnie w niej pęczniejących. Działanie lecznicze śluzów jest lokalne tzn. ogranicza się do miejsca ich zetknięcia z chorą tkanką. Śluzy wywierają dodatni wpływ przy zapaleniu błon śluzowych górnych dróg oddechowych, ponieważ powlekają chore miejsca i chronią przed podrażnieniem mechanicznym , bądź substancjami drażniącymi. Nadają się szczególnie do stosowania przy podrażnieniach przewodu pokarmowego. Działają przeciwzapalnie i likwidują niepożądane procesy fermentacyjne w jelitach, regulują rytmiczne ruchy żołądka i jelit. Są również łagodnym środkiem przeczyszczającym. W śluzy obfitują korzenie i liście prawoślazu, kwiaty ślazu, siemię lniane, tarczownica islandzka. Z ziół zawierających śluzy sporządza się zasadniczo wyciągi w zimnej wodzie, ponieważ gotowanie pozbawia ich wartości.

ALANTOINA Alantoina jest substancją organiczną dość szeroko rozpowszechnioną w przyrodzie. Produkowana jest m.in. w korzeniach roślin motylkowych, takich jak fasola czy soja, a także przez żywokost lekarski, kasztanowiec i miodunkę plamistą. Rośliny te wytwarzają alantoinę podczas procesów metabolicznych zachodzących przy udziale bakterii brodawkowych.
Alantoinę stosuje się przede wszystkim jako środek pobudzający ziarninowanie, czyli powstawanie nowej tkanki łącznej, zawierającej bogatą sieć naczyń włosowatych, oraz przyspieszający gojenie ran. Dlatego też preparaty zawierające alantoinę stosowane są u pacjentów z trudno gojącymi się ranami, owrzodzeniem podudzi, u osób z podwyższonym ryzykiem powstawania odleżyn, stanami zapalnymi i łuszczycą. Jednak na głębokie i rozległe rany nie należy stosować preparatów zawierających – oprócz alantoiny – kwas borowy. Może on wchłaniać się, powodując senność, podrażnienie błon śluzowych, złuszczanie naskórka czy rumień wielopostaciowy.
Alantoina jest pochodną mocznika. Jej amonowy charakter oraz powinowactwo do białek sprawia, że łatwo przenika do naskórka. Zmiękcza go i usuwa jego martwe komórki. W większych stężeniach ma działanie złuszczające. Pobudza powstawanie nowego naskórka, zwłaszcza po skojarzeniu z witaminą A i D3. Ma też właściwości rozjaśniające cerę. Bardzo często substancja ta występuje w preparatach stosowanych do usuwania blizn, np. po przebytym trądziku czy do likwidacji przebarwień skóry. Aby uzyskać widoczny efekt, należy ją stosować przez wiele miesięcy.
W aptekach dostępne są maści i kremy łagodzące skutki oparzeń słonecznych, zawierające witaminę E i alantoinę. Preparaty te pobudzają ziarninowanie, powodują szybkie oczyszczanie ran, ułatwiają oddzielanie się tkanek martwych, a jednocześnie działają kojąco i łagodząco na podrażnioną skórę.
Alantoina, dzięki szczególnie przyjaznym dla skóry i naskórka właściwościom, jest bardzo popularna w przemyśle kosmetycznym. Substancja ta przede wszystkim łagodzi podrażnienia skóry wywołane kontaktem z płynami do mycia naczyń, proszkami do prania, mydłem i substancjami o pH zasadowym lub kwaśnym. Chroni skórę przed drobnymi zranieniami, uszkodzeniami, otarciami i oparzeniami słonecznymi. Dzięki właściwościom keratolitycznym, czyli regulującym rogowacenie skóry, oczyszcza martwe fragmenty tkanki, zmiękcza oraz wygładza powierzchnię skóry.
Na rynku pojawia się coraz więcej kremów z alantoiną dla osób z trądzikiem i widocznymi na skórze zmianami po jego przebyciu. Substancja ta dodawana jest także do kremów pielęgnacyjnych, ponieważ jest bezpieczna i nie wywołuje reakcji alergicznych. Alantoina wspomaga ochronne działanie kremów, co ma istotne znaczenie zwłaszcza w preparatach przeznaczonych dla skóry suchej i wrażliwej, ale i w kremach stosowanych przy odparzeniach u niemowląt.
Alantoina jako lek niealergizujący jest lekiem bezpiecznym. Ponadto badania nie wykazały jej działania szkodliwego w przypadku kobiet w ciąży i karmiących piersią.
ALGI
Algi (łac. Algae, gr. Phykos), czyli glony, bywają czasami określane mianem "chleba morza". Jest to grupa roślin samożywnych o zróżnicowanej budowie i wielkości od kilku milimetrów do kilku metrów. W wielu kulturach glony są tradycyjnymi składnikami jadłospisu. W Europie coraz częściej stosowane są jako środki uzupełniające pożywienie.
Algi można spotkać praktycznie w akwenach wodnych na całym świecie. Pojawiają się one zarówno w wodach słonych, jak i słodkich, ciepłych i zimnych. Ich największe skupiska występują w rejonie Półkuli Północnej, skąd wydobywa je w ilości ponad 1 miliona ton rocznie. Różne odmiany alg są hodowane lub wydobywane z dna mórz, szczególnie z okolic Bretanii. Coraz częściej pozyskuje się je również metodami biotechnologicznymi. Skład chemiczny poszczególnych gatunków glonów jest różny i nie do końca zbadany. Wiadomo, jednak, że, zawierają stosunkowo duże ilości protein, węglowodanów, witamin, mikroelementów, pigmentów. Podstawowym barwnikiem fotosyntetycznym alg jest chlorofil. W ich skład wchodzą także inne układy, które wywierają wpływ na ich barwę, maskując zielone zabarwienie pochodzące od chlorofilu. Różnorodne algi grupuje się bardzo często, właśnie w zależności od ich zabarwienia. I tak mamy np. bardzo popularne pośród zimnych mórz brunatnice, które zarówno swoja nazwę jak i kolor zawdzięczają zaliczanej do karotenoidów - brunatnej fukoksantynie. Kolejną ważną grupę, tym razem charakterystyczną dla ciepłych mórz stanowią krasnorosty w składzie których pojawiają się między innymi barwniki klasyfikowane jako fikobiliny: czerwony "fikoerytryna i niebieski" fikocyjanina. W Bałtyku dominującą grupę alg stanowią obfitujące w chlorofil i karoten zielenice.
Algi są nośnikami wielu cennych składników, stąd też nie dziwi, fakt że są one chętnie wykorzystywane w wielu dziedzinach naszego życia. Surowce z nich pozyskiwane to głównie substancje budulcowe oraz zapasowe substancje odżywcze. Algi stanowią także źródło najróżniejszych substancji interesujących dla przemysłu kosmetycznego. Wykorzystywane w preparatach kosmetycznych zaopatrują naszą skórę między innymi w witaminy, aminokwasy, polisacharydy , proteiny, składniki mineralne.Obfitość witamin z grupy B (B1, B2, B5, B6, B12), wywierających istotny wpływ na metabolizm tłuszczów i białek, algi wykazują zdolność efektywnej odnowy naskórka. Zawarte w nich witaminy E i C oraz β-karoten wykazują działanie antyoksydacyjne, wzmacniają ściany naczyń, aktywizują procesy zachodzące w skórze, poprawiają jej koloryt. Szczególnie obfitym źródłem witaminy C są krasnorosty, które wykazują silne działanie antyrodnikowe. Efekt ten ulega wzmocnieniu dzięki obecności polifenoli, które posiadają właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne. Prowadzone badania wykazały, że ekstrakt alg chroni ludzkie keratynocyty i fibroblasty, przed działaniem wolnych rodników, opóźniając tym samym procesy starzenia.
Pojawiający się pośród składników alg kwas foliowy uczestniczy w procesach krwiotwórczych.
Algi stanowią cenne źródło składników mineralnych takich jak potas, magnez, wapń, fosfor, cynk, wapń, jod, żelazo, miedź, mangan. Wiele z nich stanowi materiał budulcowy skóry i włosów. Na szczególną uwagę zasługuje tu cynk - pierwiastek odpowiedzialny za wzmocnienie naturalnej odporności organizmu i opóźniający proces starzenia się komórek. Mikroelementy zawarte w glonach stanowią także istotny element przemian metabolicznych naszego organizmu. Takie pierwiastki jak wapń, potas, magnez odgrywają ważną rolę w gospodarce wodno-elektrolitowej, utrzymując równowagę kwasowo-zasadową oraz ciśnienie osmotyczne wewnątrz komórek. Dzięki specyficznej budowie składniki mineralne alg są dobrze przyswajane, łatwo przenikają przez barierę warstwy rogowej naskórka, zapewniając prawidłowe funkcjonowanie skóry i włosów.
W kosmetyce najczęściej wykorzystywane są algi suszone lub liofilizowane. Szczególnie przydatne są one w postaci sproszkowanej do bardzo małych rozmiarów, dzięki którym ich aktywność biologiczna może być wykorzystana najbardziej efektywnie. Swoje miejsce w recepturach kosmetycznych znalazły także ekstrakty alg. Bardzo często w celu uzyskania lepszego efektu kosmetycznego stosuje się mieszaniny tych surowców o różniące się między sobą składem chemicznym. Czasami wykorzystuje się także izolowane z alg związki biologicznie aktywne.
Preparaty kosmetyczne zawierające wyciągi z alg morskich szczególnie polecane są do pielęgnacji cery suchej, zniszczonej z wyraźnymi objawami starzenia. Wyroby z ich zawartością wyróżniają się bowiem silnym działaniem nawilżającym, regenerującym. W kosmetyce i farmacji wysoko ceni się także wiele innych właściwości alg. Poprawiają one bowiem ukrwienie, przywracają naturalne pH, regulują czynności gruczołów łojowych. Oczyszczają skórę z toksyn, łagodzą stany zapalne, poprawiają koloryt i wygładzają powierzchnię naskórka. Stąd też preparaty z algami stosuje się również w niektórych schorzeniach dermatologicznych takich jak egzemy czy trądzik pospolity. Kuracje przy pomocy alg łagodzą także objawy łuszczycy. Dobre wyniki daje także zastosowanie ich do leczenia blizn. Glony znalazły także swoje miejsce w recepturach preparatów antycelulitowych. Zwiększają one bowiem fizjologiczne działanie metaboliczne komórek, działają detoksykująco. Obecny w wielu glonach kwas alginowy stymuluje przemianę materii i przyczynia się do usuwania złogów tłuszczu. Preparaty zawierające go w swoim składzie stosowane są także ze względu na fakt drenażu tkanek. Ekstrakt z alg wspomaga usuwanie nadmiaru wody z tkanek i wspomaga naturalny proces ich oczyszczania. Stosowanie ich daje dobre wyniki w przypadku niwelowania otyłości, czy rozstępów skórnych.
Ekstrakt z alg czerwonych działa na skórę nawilżająco, oczyszczająco, łagodząco, wspomaga prawidłowe ukrwienie, redukuje tłuszcz w tkance podskórnej. Produkty z ich zawartością poprawiają przede wszystkim stan cery wrażliwej, suchej, trądzikowej. Wyciąg z alg czerwonych bogaty w pierwiastki takie jak wapń, magnez, krzem, cynk gwarantuje także zdrowy wygląd włosów. Preparaty zawierające w swoim składzie recepturalnym bogaty w składniki aktywne wyciąg z morskich wodorostów łagodzą podrażnienia skóry wywołane np. działaniem promieni słonecznych, goleniem czy depilacją. Zastosowanie tego rodzaju kosmetyków powoduje, że skóra staje się miękka i dobrze nawodniona. Szczególnie zalecane są dla cery wrażliwej. Preparaty z wyciągiem z alg hawajskich działają kojąco, regulują naturalną równowagę, wzmacniają barierę ochronną skóry. Przywracają one skórze świeżość i naturalny wygląd, nie powodując przy tym podrażnień.
Obecnie dość często łączy się w produktach kosmetycznych bardzo interesujące właściwości roślin lądowych i morskich. W zależności od przeznaczenia kosmetyku oraz rodzaju skóry do której preparat jest skierowany stosuje się zarazem z algami olejki eteryczne, ekstrakty roślinne, witaminy czy inne substancje biologicznie aktywne. I tak kompleks zawierający DNA oraz wyciąg z alg morskich i małży doskonale i trwale nawilża, lekko napina skórę, wygładza, uelastycznia ją, zapobiega jej wiotczeniu i opóźnia proces tworzenia się zmarszczek. Stymuluje on procesy biochemiczne komórek skóry, zmniejsza obrzęki i ciemne zabarwienia pojawiające się pod oczami. Szybko osiągany efekt wizualny wiąże się tu w widoczny sposób ze zdolnością pokonywania bariery warstwy rogowej przez składniki.
Biorąc pod uwagę coraz lepszą znajomość składników biologicznie aktywnych występujących w różnych gatunkach alg można się spodziewać, że w przemyśle kosmetycznym będą one odgrywać coraz większą rolę, zwłaszcza w przypadku regeneracji skóry i opóźnianiu procesów jej starzenia się.
Jednak dla uzyskania lepszego efektu interesująca jest możliwość doustnego przyjmowania tych preparatów. Z suszonych alg można przygotowywać napoje, które powodują wzrost aktywności systemu immunologicznego organizmu, wpływają na usuwanie toksyn z organizmu, przyspieszają proces przemiany materii w komórkach, dzięki czemu wspomagają proces odchudzania. Stosowane zewnętrznie oraz przyjmowane doustnie mogą w sposób widoczny poprawiać stan naszego organizmu w tym także skóry i włosów. Coraz częściej zatem w przypadku i tych surowców zaczyna obserwować się, w tym również w Polsce, zjawisko suplementacji.
aloes
Jest wiele odmian aloesu, które występują w Afryce Południowej, Ameryce Południowej, na Antylach , w Indiach .W Polsce jest hodowana jako roślina szklarniowa lub doniczkowa. Ta wiecznie zielona roślina ma na brzegach mięsistych liści kolce. Bardzo rzadko zakwita podczas uprawy w doniczce. Kwiaty ma czerwono pomarańczowe, osadzone na kłosowatym pędzie. Przypuszcza się że aloes ma właściwości przeciwnowotworowe, których wprawdzie dotychczas badania nie potwierdziły, ale wykryto wiele substancji o właściwościach leczniczych. W leczeniu wykorzystywane są liście aloesu, który możemy hodować sami, lub alona –zestalony sok uzyskiwany z liści aloesu przysyłany z miejsc uprawy do Europy. Sok ten jest surowcem do produkcji wielu leków. Liście aloesu zawierają aloinę, mikroelementy a przede wszystkim żelazo, mangan, cynk, miedź, bor, molibden, oraz magnez. Ponadto substancje śluzowe, żywice, substancje gorzkie oraz tzw. Biogenne stymulatory, które są prawdopodobnie związkami metali z witaminami i kwasami organicznymi.
Działa przeczyszczająco, żółciopędnie, wzmacniająco, dermatologicznie i poprawia przemianę materii. Antrazwiązki zawarte w aloesie sprawiają, że wyciągi z tej rośliny są bardzo skutecznymi łagodnymi przeczyszczającymi działającymi po 12-14 godzin od spożycia. Czynne związki zawarte w aloesie pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i żółci, ułatwiają trawienie. Aloes ma działanie bakteriobójcze zapobiega więc fermentacji w jelitach. Jest polecany dla ludzi cierpiących na zaburzenia pracy przewodu pokarmowego. Korzystnie wpływa na skórę, może być polecany w oparzeniach skóry po naświetleniach. Homeopatia zaleca aloes jako lek w chorobach alergicznych. Okłady z aloesu polecane są na trudno gojące się rany. W chorobach oczu takich jak stany zapalne i zwyrodnienia rogówki i siatkówki oraz zanik nerwów wzrokowych aloes jest bardzo pomocny. W stomatologii aloes stosujemy w leczeniu chorób przyzębia i zapaleniach śluzówek jamy ustnej. Może być korzystny w leczeniu zapaleń zatok obocznych nosa, a także w nerwobólach odmrożeniach i owrzodzeniach. Aloes wykorzystywany jest również w kosmetyce leczniczej. Są to balsamy do ciała zawierające aloe vera w połączeniu np. z witaminami A, E, pantenolem oraz mocznikiem które doskonale nawilżają skórę, dostarczają witamin, minerałów, sprzyjają rozwojowi komórek skóry i regenerują ją, zapobiegają przesuszeniu skóry, uelastyczniają tkankę, przeciwdziałają tworzeniu się zmarszczek, nadają skórze jedwabistą miękkość.