Gąbki
- Prowadzą osiadły tryb życia.
- Jako jedyne zwierzęta nie mają otworu gębowego. Posiadają jedynie otwór odpływowy (oskulum) skierowany ku górze.
- Zbudowane są z dwóch rodzajów komórek:
- Pinakocyty: - Tworzą zewnętrzną warstwę ciała i pełnią funkcje ochronne.
- Choanocyty: - Występują wewnątrz ciała gąbki i są odpowiedzialne za odżywianie. Posiadają wicie i kołnierzyk z mikrokosmkami, które filtrują wodę z pożywienia.
- Pomiędzy pinakocytami i choanocytami znajduje się galaretowata warstwa mezoglei, w której znajdują się m.in. archeocyty (komórki totipotencjalne) i włókna kolagenowe.
- Gąbki nie tworzą typowych tkanek.
Odżywianie
- Choanocyty wprawiają wodę w ruch za pomocą wici, co powoduje jej przepływ przez ostia do wnętrza gąbki.
- Na kołnierzykach choanocytów osadzają się drobne organizmy planktonowe, które są następnie fagocytowane i trawione wewnątrz komórek.
- Wytrawione substancje odżywcze są przekazywane do innych komórek gąbki.
- Woda oczyszczona z pokarmu wypływa z gąbki przez oskulum.
Rozmnażanie
- Gąbki mogą rozmnażać się bezpłciowo i płciowo.
Rozmnażanie bezpłciowe:
- Pączkowanie: z ciała gąbki macierzystej wyrasta pączek, który następnie oddziela się i tworzy nowy osobnik.
- Fragmentacja: gąbka może się rozpaść na kilka fragmentów, z których każdy może rozwinąć się w nowy osobnik.
- Gemmulacja: w niekorzystnych warunkach gąbki mogą tworzyć gemmule - otoczone twardą osłonką komórki, które mogą przetrwać do czasu poprawy warunków.
Rozmnażanie płciowe:
- Gamety (plemniki i komórki jajowe) powstają w mezoglei.
- Zapłodnienie może nastąpić w ciele gąbki macierzystej lub w wodzie.
- Rozwijający się zarodek (zygota) przekształca się w swobodnie pływającą larwę, która po pewnym czasie osiada na dnie i przekształca się w dorosłego osobnika.
Dodatkowe informacje:
- Gąbki są filtrami mórz i oceanów. Oczyszczają wodę z planktonu i innych drobnych organizmów.
- Gąbki odgrywają ważną rolę w ekosystemach morskich, stanowiąc pokarm dla wielu zwierząt.
- Niektóre gatunki gąbek są wykorzystywane do celów komercyjnych, np. do produkcji gąbek do mycia ciała.
