Tłuszcze:
Pierwiastki wchodzące w skład organizmy człowieka:
a) podstawowe: C,H,O,N, Ca, P (99%),
b) makroskładniki- Na, K, Mg, S, Cl (0.9%),
c) mikroskładniki: Fe, Cu, Zn, mn, Co, F (0.1%).
Białka- rola budulcowa, budują niektóre zmysły- mięso, jajka, nabiał, niektóre rośliny,
Tłuszcze- rola energetyczna, rola zapasowa- t. roślinne: rośliny oleiste, oleje, t. zwierz: nabiał, słonina, masło, margaryna.
Cukry- rola energetyczna- słodycze, owoce, warzywa, produkty zbożowe, mąka.
Woda- rola regulująca- napoje, ogórki, zupy, owoce, warzywa.
Sole mineralne- niektóre nich pełnią rolę budulcową, rola regulująca- woda mineralna, ryby, jogurty, owoce, warzywa.
Witaminy- rola regulująca, odpornościowa.- owoce, warzywa.
Tłuszcze- to estry wyższych kwasów karboksylowych.
Tłuszcze powstają w wyniku reakcji estryfikacji:
gliceryna +wyższe kw. karboks. -> tłuszcze + woda.
Podział tłuszczów ze względu na stan: stałe: masło, smalec, margaryna, słonina; Płynne: olej, tran, oliwa.
Ze względu na pochodzenie: roślinne: margaryna, olej, oliwa, t. zwierzęce : masło, smalec, tran, słonina.
Tłuszcze stałe to estry kwasów nasyconych (palmitynowego i stearynowego), a tłuszcze ciekłe to estry kwasów nienasyconych (oleinowy).
Tłuszcze nie rozpuszczają się w wodzie, mają mniejszą gęstość niż woda. Dobrze rozpuszczają się w benzynie.
Reakcja zmydlania tłuszczów: tłuszcz + zasada sodowa ->mydło +gliceryna. | tłuszcze w naszym organizmie podczas trawienia ulegają hydrolizie.
Tłuszcze możemy rozpoznać po nieprzyjemnym zapachu (od akroleiny), który powstaje przy jego intensywnym ogrzaniu.
Białka to wielocząsteczkowe związki zbudowane z aminokwasów połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi.
Skład pierwiastkowy białek: C, H, O, N, S, P.
Reakcje charakterystyczne białek:
a) reakcja ksantoproteinowa.
Obser: po chwili białe piórko stało się żółte.
Wniosek: Białko pod wpływem stężonego HnO3 żółknie.
b) reakcja buiretowa.
Obser: po ogrzaniu w probówce pojawia się fioletowo-granatowe zabarwienie.
Wniosek: Białko w reakcji z NaOH i CuSO4 daje substancje o granatowo-fioletowym zabarwieniu.
c) badanie właściwości białek:
Obser: W każdej z probówek zaobserwowaliśmy ścinanie się białka.
Wniosek: Białko ulega denaturacji (proces nieodwracalny) pod wpływem etanolu, kwasów, zasad, soli, metali i wys. temp. Pod wpływem soli metali lekkich np. NaCl ulega koagulacji i jest to proces odwracalny.
Białka:
Białka to wielocząsteczkowe związki zbudowane z aminokwasów połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi.
Białka pełnią rolę budulcową, budują niektóre zmysły; ich źródłem jest mięso, nabiał, jajka, niektóre rośliny
Skład pierwiastkowy białek: C, H, O, N, S, P.
Reakcje charakterystyczne białek:
a) reakcja ksantoproteinowa.
Obser: po chwili białe piórko stało się żółte.
Wniosek: Białko pod wpływem stężonego HnO3 żółknie.
b) reakcja buiretowa. – do probówki z białkiem jaja kurzego dodajemy roztwór NaOH i i kilka kropel CuSO4
Obser: po ogrzaniu w probówce pojawia się fioletowo-granatowe zabarwienie.
Wniosek: Białko w reakcji z NaOH i CuSO4 daje substancje o granatowo-fioletowym zabarwieniu.
c) badanie właściwości białek:
Obser: W każdej z probówek zaobserwowaliśmy ścinanie się białka.
Wniosek: Białko ulega denaturacji (proces nieodwracalny) pod wpływem etanolu, kwasów, zasad, soli, metali i wys. temp. Pod wpływem soli metali lekkich np. NaCl ulega koagulacji i jest to proces odwracalny.
Cukry:
Cukry- rola energetyczna- słodycze, owoce, warzywa, produkty zbożowe, mąka
Wzór ogólny cukrów: Cn(H2O)m
Podział:
proste- glukoza, fruktoza(C6H12O6);
złożone: dwucukry (sacharoza), wielocukry (skrobia, celuloza)
Glukoza i fruktoza mają ten sam wzór sumaryczny C6H12O6, ale inny wzór strukturalny- są izomerami
Właściwości glukozy: ciało stałe; barwa biała; bezzapachowa; dobrze rozpuszcza się w wodzie; słodki smak
Glukoza powstaje roślinach zielonych w procesie fotosyntezy: 6 O2+6 H2O (chlorofil, energia słoneczna) C6H12O6 + 6 O2
Glukoza w organizmie jest spalana w celu uzyskania energii: C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6 H2O + energia
Glukoza ulega fermentacji alkoholowej: C6H12O6 (drożdże) 2 C2H5OH + 2 CO2
Dośw.: Prażenie glukozy
Ogrzewamy glukozę w probówce
Obserwacje: po ogrzaniu na ścianach probówki osadza się woda, a substancja zmienia barwę na czarną.
Wniosek: glukoza w czasie prażenie rozkłada się na węgiel i wodę-
C6H12O6- -->(temp.) 6C+6O2