"Treny" powstały po śmierci Urszuli Kochanowskiej, córki poety. Autor napisał 19 utworów- trenów, ostatni z nich nosi tytuł "tren albo sen". Kochanowski jako pierwszy poświęcił swoje dzieła dziecku, a nie jak dotychczas osobie dorosłej. W "Trenach" poeta opiewa i chwali swoją córkę.
W "Trenie V" porównuje dziewczynkę do oliwki, która jest słaba i zostaje podcięta przez ogrodnika- śmierć. W "Trenie IX" wątpi w mądrość stoicką. Natomiast w "Trenie X" traci wiarę w Boga. "Tren XIX" opowiada o ukazaniu się w śnie Kochanowskiego jego matki, która trzymała na ręku Urszulę. Matka wspiera i poucza Mistrza z Czarnolasu.