Geneza.
1813 - wielka bitwa pod Lipskiem zakończona klęską Napoleona, który nie był w stanie uchronić Francji przed inwazją;
31 marca 1814 - zajęto Paryż;
6 kwietnia 1814 - królem zostaje Ludwik XVIII; Napoleon został zesłany na Elbę (duża pensja i 400 żołnierzy);
30 maja 1814 - pierwszy traktat paryski (przywrócenie granic Francji z 1792), podjęto decyzję o zwołaniu kongresu.
Kongres wiedeński
We wrześniu 1814 zaczęli się zjeżdżać delegaci na kongres wiedeński, który rozpoczął się w połowie miesiąca. Francja, Wielka Brytania, Austria, Rosja i Prusy to pięć państw mających decydować o losach Europy na kongresie. Uczestniczyło wtedy 216 delegacji, ale nie decydowały. Aleksander I Romanow spowodował, że Rosja uzyskała wielkie profity z kongresu. Został on zakłócony przez tzw. ?sto dni Na-poleona" (trwało dokładnie 113 dni, od powrotu z Elby 1 marca do klęski pod Waterloo 18 czerwca i abdykacji 22 czerwca).
Postanowienia kongresu:
zasada legitymizmu - wszyscy władcy są namazańcami Bożymi (tron i ołtarz), tyranem jest ten, kto nie pochodzi ze starej dynastii; tyrania - przejęcie władzy w sposób nielegalny
zasada równowagi sił - zapewniała Wielkiej Brytanii dominację, bo miała ona najwięcej kolonii
1) Księstwo Warszawskie - wielkim księciem księstwa został książę Saksonii; przekazano Prusom 2/5 Saksonii jako rekompensata za utracone ziemie Polskie na rzecz Rosji; Austria uzyskała żupy solne Wieliczki i Bochni, które nie należały do Krakowa; utworzono Wolne Miast Kraków (Rzeczpospolita Krakowska); z reszty ziem utworzono Królestwo Polskie pod władzą cara Rosji (obiecano nadanie konstytucji)
2) Niemcy - nie dopuszczono do zjednoczenia Niemiec, ale zredukowano liczbę podmiotów
3) Włochy - nie dopuszczono do zjednoczenia, reaktywowano państwo kościelne, zapowiedziano powstanie Królestwa Obojga Sycylii (6 grudnia 1816). Lombardia, Wenecja i Dalmacja zostaną przyłączone do Austrii. Florencja stolicą księstwa Toskanii. Królestwo Sardynii z Piemontem. Parma. Modena.
4) Szwajcaria - utworzenie związku na zasadzie konfederacji, zapowiedziano nadanie wiecznej neutralności (20 listopad 1815), 22 kantony
5) Skandynawia - Norwegię przyłączono do Szwecji
6) Niderlandy - utworzono królestwo niderlandów pod berłem Habsburgów (połączenie Belgii i Holandii)
7) Wielka Brytania - uzyskała piecze nad Królestwem Niderlandów; wyspa Cejlon, Helgoland (ujście Wezery i Łaby), wyspy Jońskie (z Korfu), Normandzkie
8) Rosja - uzyskała Finlandię i Besarabię (Dniestr i Prut).
Poza tym wprowadzono regulamin stosunków dyplomatycznych, języ-kiem międzynarodowym francuski, zapowiedziano utworzenie Świętego Przymierza.