Walka o Górny Śląsk

Walki między Polską a Niemcami o Górny Śląsk trwały od wielu lat. Choć obszar ten od XIV w. nie był na ziemiach polskich, mieszkało na nim wielu Polaków. Dlatego, zgodnie z decyzjami wersalskimi, miał zostać przeprowadzony plebiscyt, który zadecyduje, do kogo należeć będzie Górny Śląsk.

Polacy oczywiście chcieli, aby Górny Śląsk przyłączono do Polski. Argumentem było to, że większa część ludzi zamieszkujących ów obszar to Polacy. Pomysł ten nie spodobał się Niemcom. Uważali oni, że Górny Śląsk jest silnie związany gospodarczo z ich państwem. Brytyjczycy poparli Niemców. Dlatego właśnie miał zostać przeprowadzony plebiscyt, aby zakończyć ten konflikt. Nad jego przebiegiem miała czuwać Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa Górnego Śląska.

15 sierpnia 1919 r. Niemcy zaczęli masowo zwalniać z fabryk i kopalń Polaków. Na ich miejsca zatrudniali Niemców. Po interwencji niemieckiego wojska w kopalni "Mysłowice" wybuchł strajk ( I Powstanie Śląskie). Jednak po tygodniu walk powstanie upadło.

Władze na Górnym Śląsku przejęła Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa Górnego Śląska. Poza Komisją przybyły wojska: angielskie, francuskie i włoskie. Wycofano także niemiecką armię i straż graniczną, ale pozostawiono niemiecką administrację i policję.

Na czele polskiego komisariatu plebiscytowego stanął Wojciech Korfanty. Jednak radykalne nastroje Polaków nie trwały zbyt długo. W sierpniu 1920 r. wybuchło II Powstanie Śląskie. Przez nie w rękach powstańców były: okręgi królewsko - huckie (chorzowskie), bytomskie, tarnogórskie, rybnicko - raciborskie i katowickie.

W czasie II Powstania, Polacy nie atakowali miast, w których znajdowały się wojska alianckie. 25 sierpnia, Wojciech Korfanty wezwał do zakończenia walk, a Komentant Główny Polskiej Oragnizacji Wojskowej Górnego Śląska oficjalnie ogłosił rozwiązanie podłegłej mu organizacji. Tak więc II Powstanie Śląskie, tak samo jak poprzednie, trwało tylko tydzień.

Jednak ów Powstanie przyniosło Polakom pewnien sukces. Rozwiązana została Sipo, którą zastąpiła tzw. Policja Plebiscytowa, złożona z rodowitych Górnoślązaków, Polaków oraz Niemców. Natomiast z obszaru plebiscytowego usunięto osoby przybyłe nań po VIII 1919 r., co było bezpośrednim ciosem w siejące terror wobec polskiej ludności niemieckie bojówki.

20 marca 1921 r. doszło do plebiscytu. Na wniosek polskiej delegacji w Paryżu, mogły w niej uczestniczyć tylko osoby urodzone na Górnym Śląsku. Polacy przegrali plebiscyt, ponieważ Niemcy przetransportowali swoich, urodzonych na Górnym Śląsku, na ten obszar. Było to aż 180 tys. ludzi, a Polaków było zaledwie 10 tys.

Plebiscyt nie przesądził do kogo ma należeć Górny Śląsk. Dlatego 2 maja 1921 r., pod dowództwem Wojciecha Korfantego, doszło do III Powstania Śląskiego. Po tygodniu walk, Niemcy przełamali polską obronę na Górze Św. Anny.

W czerwcu 1921 r. zakończono Powstanie, a oddziały zbrojne polskie i niemiecki zostały wycofane. Ostateczny werdykt w sprawie Górnego Śląska miała wydać Liga Narodów.

20 października 1921 r. do polski zostało przyłączone 29% terenu plebiscytowego. Mieszkało na nim 46% ludności. Znajdowała się tam także większa część górnośląskich zakładów przemysłowych. Natomiast Niemcy dostali w większości tereny rolnicze.

1922 r. rząd polski przejął władzę administracyjną na przyznanym obszarze. Wtedy oba państwa uzgodniły zasady ochrony mniejszości narodowych, wymiany handlowej oraz ruchu osobistego.