Fizjologia - wysiłek fizyczny.

WYSIŁEK FIZYCZNY- praca mięśni szkieletowych wraz z całym zespołem towarzyszących jej czynnościowych zmian w organizmie.
wysiłki ogólne – występują wówczas gdy w wysiłku zaangażowanych jest ponad 30% masy mięśniowej ( zależy od masy ciała)
wysiłki lokalne – występują wtedy, gdy w wysiłku zaangażowane jest mniej niż 30% całej masy ciała (praca 1 lub 2 kończyn)
wysiłki maksymalne – gdy zapotrzebowanie na tlen podczas wykonywania pracy jest równe indywidualnej wartości VO2max
wysiłki supramaksymalne – gdy zapotrzebowanie na tlen przekracza VO2max
wysiłki submaksymalne – gdy zapotrzebowanie na tlen jest mniejsze niż VO2max
W czasie wysiłku fizycznego następuje przetwarzanie energii chemicznej powstającej w czasie metabolizmu komórkowego w energię mechaniczną niezbędną w pracy mięśni. Człowiek w czasie pracy fizycznej wykorzystuje do 30% energii zawartej w produktach żywnościowych. Pozostała część jest zamieniana w ciepło.
Procesy metaboliczne związane są z przemianą materii i energii ,mogą przebiegać w warunkach tlenowych i beztlenowych.

1. Klasyfikacja wysiłków fizycznych
w zależności od rodzajów skurczów mięśni
- statyczne
- dynamiczne
w zależności od wielkości zaangażowanych grup mięśni
- ogólne
- miejscowe
w zależności od czasu trwania
- długotrwałe
- krótkotrwałe
w zależności od intensywności
- submaksymalne
- maksymalne
- supramaksymalne
w zależności od procesów biochemicznych dominujących w pokrywaniu zapotrzebowania energetycznego
- tlenowe
- beztlenowe
na podstawie wydatku energetycznego
Ocena ciężkości pracy
Wydatek energii (kJ/min)

Mężczyźni
Kobiety
Lekka
8 – 20
06 – 14.
Umiarkowanie ciężka
21 - 30
15 - 22
Ciężka
31 - 40
23 - 30
Bardzo ciężka
41 - 50
31 - 40
Niezwykle ciężka
51<
40<

Koszt fizjologiczny różni się od pojęcia koszt energetyczny. Koszt energetyczny wykonywanej pracy możemy precyzyjnie zmierzyć. Obciążenie fizjol związane jest z funkcjonowaniem narządów i układów człowieka związanych z charakterem wykonywanej pracy i nie ma obiektywnych metod które by pozwalały je dokładnie określić. Ma ono cechy wysoce zindywidualizowane chociaż można wyodrębnić pewne wspólne uwarunkowania wynikające z charakteru wykonywanej pracy. Np. funk układu pokarmowego, krążenia i innych ma związek z charakterem wykonywanej pracy w sensie obciążenie jak i towarzyszącym stresem i emocjami. Trudno jest znaleźć bezpośredni związek miedzy tymi zależnościami chociaż związek taki niewątpliwie istnieje.
WYDATEK ENERGETYCZNY – często jest stosowany jako energetyczne kryteria ciężkości pracy fizycznej. Do oceny ciężkości pracy wykorzystywana jest wielkość wydatku energetycznego w ciągu zmiany roboczej.
METODY POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO:
-kalorymetria bezpośrednia
-kalorymetria pośrednia
-chronometrażowa (tabelaryczna wg Lehmana)
-oceny na podstawie mechanicznego efektu pracy
-oceny na podstawie zmian fizjologicznych
-oceny uciążliwości wynikającej z wysiłków statycznych
-oceny uciążliwości związanej z monotypowością ruchów roboczych
-badanie „odnowy tętna”
METODY TABELARYCZNE
Przy braku możliwości wykonywania pomiaru wydatku energetycznego jedną z wymienionych wcześniej metod wartości te możemy określić za pomocą szacunkowej metody chronometrażowo-tabelarycznej, odczytując z tabeli wartość wydatku energetycznego dla typowych czynności.

Zmiany zachodzące w mięśniach podczas krótkotrwałego wysiłku o dużej intensywności- wysiłek trwa zbyt krótko aby koszt energetyczny mógł być pokryty przez tlenowe procesy metaboliczne (spalanie węglowodanów i tłuszczy), dlatego podczas takiego wysiłku głównym źródłem energii są beztlenowe procesy metaboliczne. Są wówczas wykorzystywane mięśniowe zapasy ATP, fosfokreatyny i glikogenu. Zapasy te mogą się zmniejszać bardzo znacznie co obniża zdolność kompleksów aktomiozynowych do skracania się. Glukoza uwolniona z glikogenu jest metabolizowana do kwasu pirogronowego, który w warunkach braku tlenu zostaje zredukowany do kwasu mlekowego. Stężenie kwasu mlekowego w mięśniach gwałtownie rośnie, to z kolei powoduje wzrost stężenia jonów wodorowych w komórkach mięśniowych-my odczuwamy to jako zakwasy.