Bohaterowie w habitach. Przedstaw sposób ich kreowania w wybranych utworach literackich.

Oddanie życia Bogu, to decyzja, jaką podejmuje się po długich przemyśleniach lub pod wpływem chwilowego silnego impulsu. W każdym jednak przypadku niesie ona za sobą poważne konsekwencje. Każda idea, jeśli poświęcić się Bogu całkowicie, niesie za sobą pewne konsekwencje, a od naszych decyzji i rozwagi zależy, czy będą one pozytywne, czy wręcz przeciwnie.
Ojciec Paneloux z ,,Dżumy" Camusa, jest jedynym bohaterem, który odwołuje się do religii. On, podobnie jak inni, musi się uporać ze złem, jakie wdarło się do Oranu. Widok ludzkiego cierpienia, śmierc bliskich i zagrożenie własnego życia kazały się ludziom zastanawiać, dlaczego tak się dzieje, dlaczego spotkało ich takie nieszczęście. Próbują wiec odpowiedzieć sobie na pytanie skąd się wzięło zło. Wydaje się, ze w tej sytuacji ojciec Paneloux powinien dawać sobie radę najlepiej, przecież on ma oparcie w religii. Powinien znać odpowiedź. Tak myśli wiele osób, gromadzą się na nabożeństwach, chcąc od niego usłyszeć odpowiedz, szukają u niego pocieszenia i zrozumienia. Jednak ojciec Paneloux nie daje wiernym pocieszenia, jest świetnym kaznodzieją, mówi pięknie i ze swadą, ale jego słowa nie przynoszą ukojenia. Groźnie kazanie jest oskarżeniem wobec zgromadzonych, dżuma to kara za ich grzechy. Nie przynosi wiec pociechy, tylko poczucie winy. Ludzie obarczeni odpowiedzialnością za to nieszczęście, mają się zwrócić do Boga o przebaczenie.
Jednak zasadnicze i surowe rozumienie zdarzenia zmienia się. Jezuita przystępuje do pracy w oddziałach sanitarnych i patrzy na ogrom ludzkiego cierpienia, sam nie może uwierzyć, ze to słuszne dzieło Boga. Ne ma tu zwątpienia ani w Boga, ani w jego miłośc, tylko przewartościowanie poglądów. Przełomowym dla zakonnika wydarzeniem jest śmierć małego, niewinnego dziecka, które umiera w strasznym bólu. Ojciec Paneloux sam już nie zgadza się z interpretacja kary bożej, Bóg nie mógłby skazać na takie cierpienie dziecka, które jest bezgrzeszne. Kolejne kazanie ujawnia zmianę postawy kaznodziei. Znamienna jest zmiana formy "wy" na "my", zakonnik poczuwa się do wspólnoty z cierpiącymi, nie jest już grzmiącym kaznodzieją, straszącym kara bożą, ale współczującym chrześcijaninem, który pragnie pomóc swoim braciom w ciężkiej chwili. Teraz inaczej tłumaczy sens cierpienia, nie wytycza mu konkretnego celu, uczy, ze trzeba je przyjąć, pogodzić się z nim.
Paneloux przeżywa przemianę, odchodzi od demagogicznej wiary, na rzecz wiary praktycznej, żywej. I z tym poczuciem Bożej bliskości umiera, czyniąc ze swego cierpienia ofiarę, przyjmuje je tak, jak nauczał swoich wiernych.
Jacek Soplica z ,,Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza był bardzo popularny na Litwie. W młodości był lubiany i poważany przez szlachtę i ziemiaństwo. Prowadził awanturniczy tryb życia. Jego porywczy, kłótliwy i gwałtowny charakter, uwidaczniał się podczas szlacheckich, pijackich biesiad, które kończyły się użyciem przez Jacka szabli. Według szlachty Jacek robił to wszystko na pokaz. Oprócz tych złych cech charakteru Jacek posiadał też pozytywne, płynące z głębi serca. Przeciwstawieniem złego postępowania była szczera i niewinna miłość do Ewy. Odtrącony przez ojca Ewy, krewki i dumny Jacek, został nazwany zabójcą i zdrajcą narodu, z czym nie mógł sobie poradzić. Ten tragiczny i hańbiący czyn, spowodował upadek moralny i nędzę Jacka. Po dokonanej zbrodni Jacek przeobraził się w całkiem innego człowieka, nie tylko psychicznie, ale i fizycznie. Zgolił wąsy, na ciele miał liczne ślady ran, a szlachecki strój zamienił na bernardyński habit. Z dumnego zawadiaki zamienił się w cichego i pokornego zakonnika. Stał się emisariuszem, konspiratorem bez prywatnego życia. Jego jedynym celem było dobro ojczyzny. Pragnął również naprawić krzywdy wyrządzone najbliższym. Stał się troskliwym opiekunem Zosi, uratował życie Hrabiemu i Gerwazemu, ale przede wszystkim anonimowo czuwał nad wychowaniem syna Tadeusza.
Ksiądz Piotr to jeden z głównych bohaterów występujących w ,,Dziadach cz. III" Adama Mickiewicza. Jest zakonnikiem należącym do zakonu bernardynów. Występuje w kilku fragmentach utworu, a w całości poświęcona została mu scena V, której akcja dzieje się w jego celi. Bardzo dużą część tej sceny zajmuje Widzenie księdza Piotra. W nim zakonnik doznaje Boskiej łaski – ma proroczą wizję przyszłości świata i Polski, która zawiera w sobie ideologię mesjanistyczną.
W historii literatury istnieje podejrzenie, co do tego, kto był pierwowzorem dla postaci księdza Piotra. Znana jest relacja Antoniego Edwarda Odyńca, współczesnego Mickiewiczowi poety, na ten temat. Pierwowzorem miał być Józef Oleszkiewicz, mistyk i malarz z Petersburga. Relacja ta jest jednak niepotwierdzona i niepewna.Wygląd księdza Piotra nie jest w utworze opisany. Można znaleźć tylko wzmiankę na temat jego postury, którą wypowiada senator Nowosilcow. Żartobliwie porównuje go do poety. Jako zakonnika, księdza Piotra należy wyobrażać sobie w szatach bernardyńskich
Istotnymi cechami bohatera są jego: religijność, moc porozumiewania się z istotami nadprzyrodzonymi (zarówno z Bogiem, jak i diabłami), dar przepowiadania przyszłości i zaangażowanie w opiekę nad tymi, którzy zgrzeszyli lub potrzebują pomocy. Ksiądz Piotr jest postacią ważną dla przesłania utworu. Bohater charakteryzuje się bezgraniczną pokorą wobec Boga, w zupełności Mu ufa. Często się modli, kilkakrotnie pada krzyżem na ziemię. Przez inne postacie występujące w dramacie jest uważany za oddanego Stwórcy. Zakonnik jest postacią, która pojawia się w scenie III. Wówczas Konrad traci przytomność i wstępuje w niego zły duch. Ksiądz Piotr odprawia egzorcyzmy nad bohaterem, wypędzając z niego nieprzyjazną istotę. Nim to jednak zrobi, rozmawia z nią. Co więcej – dzięki swojemu stanowi kapłańskiemu i żarliwej modlitwie, posiada moc wydawania jej rozkazów.
Widzenie, którego doznaje Ksiądz Piotr, to wizja mesjanistyczna. To znaczy taka, która zakłada, że naród polski jest narodem wybranym. Jego dzieje zostają porównane do losów Chrystusa. Polacy mają zbawić wszystkie narody pozostające w niewoli. Zanim jednak to się stanie, muszą wiele wycierpieć. Zakonnik ma możliwość doznać wizji przyszłości ze względu na swoją religijność. Nie jest to jednak jedyne proroctwo księdza Piotra. Przepowiada on również śmierć pochlebcy senatora Nowosilcowa, Doktora. Została ona zawarta w treści utworu. Powoduje to, że jego przepowiednie stają się bardziej wiarygodne, a lęk przed zakonnikiem odczuwa nawet sam senator Nowosilcow. Kiedy spełnia się proroctwo związane z Doktorem, wypuszcza wolno aresztowanego wcześniej księdza Piotra. Poza pomocą opętanemu przez diabła Konradowi, ksiądz Piotr pomaga także nieszczęśliwej, niewidomej Pani Rollison. Przychodzi razem z nią do sali senatora, aby umożliwić jej widzenie się z uwięzionym synem. Co więcej, wiadomo też, że troszczy się o młodego Rollisona od kilku tygodni, starając się o wizytę w jego celi.
,,Matka Joanna od Aniołów" to opowieśc o życiu mieszkanek klasztoru Urszulanek w Ludyniu. Całość akcji rozgrywa się w wieku XVII, a podstawowym wątkiem są zmagania ks. Suryna z diabłem. Główny wątek fabularny przerywany jest od czasu do czasu wzmiankami o życiu świeckich z pobliskich miejscowości.
Fabuła, jak przystało na opowiadanie, jest dość skondensowana, ale treściwa. Urszulanki z Ludynia zostają opętane przez szatana. Przypuszcza się, że przyczyną tej tragedii była działalność proboszcza, który powszechnie uznawany był za czarnoksiężnika. Przeprowadzenia koniecznych egzorcyzmów podjął się ks. Józef Suryn. Niestety, tradycyjne metody nie przyniosły efektów. Ks. Józef postanowił więc nawiązać bliższy kontakt z przeoryszą zakonu, matką Joanną, podejrzewano bowiem, że to ją w większości opętał szatan. Tym razem modlitwy okazały się skuteczne i opętanie opuściło matkę, przechodząc na ks. Józefa. Postanowił on poświęcić się i nie dopuścić, by szatan powrócił do ciała siostry, zdecydował się więc zamordować dwójkę parobków. Fabuła opowiadania skrywa pod sobą przesłanie natury psychologiczno- erotycznej. Opętanie matki Joanny było dla niej niemal powodem do dumy, a na pewno okazją do zdobycia rozgłosu. Przejawiało się ono w obłudzie związanej z nieszczerym wypełnianiem obowiązków, a także w wybujałym erotyzmie, którego nie mogła zaspokoić. Spod habitu mniszego wyszła z niej kobieta pełna goryczy z powodu nudnego życia, pragnąca odmiany za wszelką cenę. Szatan nie musiał się trudzić, by skłonić ją do złego, miała bowiem słaby charakter i nie potrafiła przeciwstawiać się pokusom.
Matka Joanna nie pozostawała ze swoimi grzechami i obłudnymi pokusami w odosobnieniu. Wręcz przeciwnie, wpływ tej kobiety odczuły zarówno mniszki z jej klasztoru, jak i sam egzorcysta, ks. Józef. Jako człowiek niezwykle religijny i refleksyjny, początkowo upatrywał w jej zachowaniu oznak działalności szatana. Kiedy jednak egzorcyzmy nie przyniosły skutku, należało się zastanowić nad dalszymi krokami. Niestety, ks. Suryn był bezsilny wobec dominującego charakteru matki Joanny. Dodatkowo przeciwko niemu przemawiał fakt, że w całym swoim życiu nie miał kontaktu z kobietami. Jedynymi niewiastami, jakie znał, były jego własna matka i Maryja Panna, co częściowo wypaczyło jego mniemanie o płci pięknej. Tymczasem stanęła przed nim kobieta świadoma swojej wartości i żądz, jakie się w niej kłębią i sprawiła, że w księdzu wybuchła burza uczuć, zamieniając się w konsekwencji w miłośc. To właśnie z powodu swojego niefortunnego zakochania postanowił się poświęcić i zrealizować największe marzenie przeoryszy, marzenie o świętości. A ponieważ owe rzekome demony przeszkadzały jej w spełnieniu swoich pragnień, ks. Józef wziął je na siebie i popełnił okrutną zbrodnię. Nic nie może usprawiedliwić jego haniebnego czynu, jakkolwiek czyste miałby intencje.
Głównym przesłaniem opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza jest przestroga przed własnymi żądzami. Człowiek jest tylko słabą istotą cielesną, w której tli się iskierka duszy. Nie zawsze jednak dusza potrafi zapanować nad pokusami ciała, nawet jeśli jest ono ubrane w mnisi habit.
Mam nadzieję, że w pełni przedstawiłam wybrany temat, pokazując różne wizerunki księży w literaturze, a wiedza którą przyswoiłam pozwoli mi otrzymac pozytywna notę.