Geografia Ekonomiczna - Ściaga 31

Geografia Ekonomiczna:
1) jeden z trzech głównych działów geografii 2) nauka badająca zjawiska i procesy społeczno-ekonomiczne występujące w przestrzeni geograficznej 3) nauka badająca przestrzenne struktury społeczno-ekonomiczne i procesy dokonujące się w tych strukturach
Przedmiot badań geografii ekonomicznej:
1)uwarunkowania przestrzennego rozmieszczenia ludności osadnictwa, produkcji infrastruktury 2)możliwości i sposoby gospodarczego wykorzystania środków gospodarczych 3)zależności zachodzące między zjawiskami przyrodniczymi i społeczno-gospodarczymi ich geneza i przyczyny 4)uwarunkowania i ocena skutki powiązania gospodarki ze środkami gospodarczymi oraz trendy przyszłościowe
Interdyscyplinarny charakter geografii ekonomicznej:
1)wielodyscyplinowe badania przestrzennych aspektów zjawisk gospodarczych i społecznych
2)szerokie korzystanie z dorobku innych dyscyplin naukowych bez których nie byłyby w stanie poznać i wyjaśnić badanej rzeczywistości społeczno gospodarczej
Funkcje geografii ekonomicznej:
1.Poznawcza- wynika z analizowania rzeczywistości geograficznej i wyciągania stąd wniosków co do przebiegu różnych procesów społeczno-gospodarczych w przestrzeni 2.Praktyczna (aplikacyjna)- geografia ekonomiczna spełnia praktyczną rolę w zarządzaniu gospodarką
Przykłady praktycznego zastosowania geografii ekonomicznej:
1)analizy (diagnozy) istniejącego stanu środowiska oraz gospodarki przestrzennej 2)analiza użytkowania przestrzeni 3)bonitacja środowiska ( dla celów rolniczych, przemysłowych, osadniczych, turystycznych) 4)wybór lokalizacji działalności gospodarczej (produkcyjnej i usługowej) 5)wybór JT (miast, gmin, regionów) mających dogodne warunki rozwoju 6)proponowanie nowych kierunków rozwoju gospodarczego przestrzennego JT 7)racjonalizowanie powiązań przestrzennych między JT 8)opracowania przewodników i map turystycznych
Kierunki badań geografii ekonomicznej: 1)Regionalnyh- bada opisuje zjawiska i procesy społeczno-ekonomiczne zachodzące na poszczególnych kontynentach w krajach, regionach, miastach i wsiach 2) Ekologiczny- analizuje całokształt relacji między środowiskiem przyrodniczym a społeczeństwem 3)Przestrzennym- zajmuje się poszukiwaniem uniwersalnym prawidłowości przebiegu zjawisk gospodarczych i społecznych w przestrzeni
Współczesne problemy badawcze geografii ekonomicznej: 1)wyczerpywalność zasobów naturalnych 2)eksplozja demograficzna i jej konsekwencje
3)produkcja żywności na świecie, problem nadwyżek 4)konsekwencje urbanizacji i uprzemysłowienia 5)degradacja środowiska człowieka (antropopresja)
Ograniczenia rozwoju społeczno-gospodarczego człowieka: 1)niepewność i zmienność środowiska przyrodniczego 2)bariery klimatyczne 3)brak wody
4)bariery przestrzenne (naturalne przeszkody: rzeki, oceany, bagna, łańcuchy górskie) 5)wysokość nad poziomem morza 6)ukształtowanie powierzchni Ziemi 7)ograniczenia w gospodarce surowcami mineralnymi 8)ograniczenia w pozyskiwania energii elektrycznej 9)hałas 10)degradacja środowiska
T: Wpływ środowiska na rozwój społeczno gospodarczy
1. Pojęcia środowiska geograficznego:
-ujęcie tradycyjne; ogół warunków naturalnych, jakie dane terytorium stwarza dla działalności produkcyjnej i konsumpcyjne społeczeństwa; - ujęcie współczesne; układ przyrodniczych i antropogenicznych (społecznych i technicznych) warunków życia w pracy człowieka powstałych i rozwijających się
2. Typy środowiska:1) Naturalne (fauna i flora) 2) fizyczno-geograficzne
3) Antropogeniczne (sztuczne)
System interakcji pomiędzy środowiskiem a społeczeństwem i gospodarką

3. Koncepcje filozoficzno-naukowe
1)Determinizm geograficzny- zakłada nadrzędną rolę ŚG w rozwoju społeczno gospodarczym 2)Indeterminizm (nihilizm) geograficzny pogląd zakładający brak zależności między środowiskiem a rozwojem społeczno gospodarczych 3)Posybilizm- (racjonalizm) geograficzny pogląd uznający współzależność i wzajemnie oddziaływanie
4. Koncepcja rozwoju zrównoważonego i ekorozwoju:
1)Zrównoważony rozwój- równowaga pomiędzy trzema obszarami sferą ekonomiczną, społeczna i naturalną 2)Ekorozwój uznaje nadrzędność wymogów ekologicznych, które nie mogą być zakłócone przez rozwój gospodarczy i społeczny
5. Tendencja: 1)elementy przyrodnicze ŚG spadają 2)elementy antropogeniczne ŚG wzrastają
6. Funkcje środowiska geograficznego: 1) Źródło niezbędnych do życia substancji głównie chemicznych (powietrze, woda) 2) Źródła pozyskiwania surowców zaspokajających bezpośrednio lub pośrednio potrzeby społeczne
3) miejsce gromadzenia odpadów 4) Wpływ na lokalizację (rozmieszczenie) różnych form działalności człowieka
7. Formy oddziaływania człowieka na środowisko ze względu na stopień zaangażowania intelektualnego: 1)świadome i zamierzone 2)świadome lecz niezamierzone- uzyskuje efekty, których nie oczekiwał 3)nieświadome- nie zdaje sprawy ze skutków
8. Typy skutków oddziaływania człowieka na środowisko: 1)supletywne- wzbogacenie środowiska, zwiększenie jego pojemności i produktywności (efekty melioracji lub nawożenia) 2)kompensacyjne- wyrównywanie braków lub likwidowanie nieprawidłowości wynikających z nadmiernego eksploatowania środowiska 3)redukcyjne – eliminowanie ze środowiska niektórych jego elementów (np. niszczenie szkodników i chwastów, wyrównywanie terenu), 4)destrukcyjne – zupełne zniszczenie środowiska przyrodniczego, (np. wybetonowanie terenu, usypanie hałdy odpadów przemysłowych).
9. Zasoby środowiska geograficznego: 1)to komponenty ŚG, które w bezpośredni lub pośredni sposób są wykorzystywane przez człowieka w procesach produkcji lub konsumpcji 2)poszczególne komponenty ŚG stają się zasobami w zależności od poziomu techniki, charakteru potrzeb, struktury popytu, warunków ekonomicznych, politycznych i społecznych
10. Klasyfikacja zasobów środowiska geograficznego: 1) NATURALNE – elementy ŚG powstałe w procesach przyrodniczych, które są uznawane przez człowieka za użyteczne w danych warunkach, czasie i miejscu; --obejmują: powietrze atm., klimat, źródła energii, formy terenu, wody, bogactwa mineralne, gleby, roślinność natur, świat zwierzęcy, krajobraz, przestrzeń i jej położenie geograficzne; 2) KAPITAŁOWE (kulturowe) – antropogeniczne elementy ŚG; obejmują kapitał rzeczowy (np. budynki, budowle, maszyny, urządzenia, drogi, lotniska, sklepy, hotele, szkoły, stadiony, itp.) i kapitał finansowy; 3) LUDZKIE – ludność zamieszkała na danym obszarze wraz z jej zdolnością do pracy, wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem.
Współczesne kierunki gospodarki zasobami naturalnymi:
1)poszukiwanie nowych złóż surowców; 2)eksploatacja złóż dna morskiego i obszarów arktycznych; 3)wielokrotne wykorzystywanie surowców (recykling), np. odzyskiwanie metali ze złomu, przerabianie makulatury na papier; 4)zmniejszanie zużycia surowców przez miniaturyzację produkcji; 5)rezygnacja z materiałochłonnych, energochłonnych i wodochłonnych metod wytwarzania; 6)zastępowanie surowców naturalnych tworzywami sztucznymi; 7)poprawa jakości wytwarzanych wyrobów, przez co wydłuża się czas ich użytkowania, co tym samym zmniejsza produkcję i wydobycie.
T:Zasoby ludzkie
Znaczenie zjawisk demograficznych dla rozwoju gospodarczego
-potencjał demograficzny popyt na produkty i usługi
-zasoby rynku pracy
-kapitał ludzki wzrost gospodarczy
-aktywność ekonomiczna ludnościwzrost gospodarczy,
-przemieszczanie ludnościprzestrzenna struktura gospodarki
Typy obszarów wg rozmieszczenia ludności: 1)ekumena - obszary stale zamieszkane i zagospodarowane przez człowieka, 2)subekumena (paraekumena) - obszary okresowo zamieszkane i wykorzystywane gospodarczo, 3)anekumena - obszary niezamieszkane i niezagospodarowane przez człowieka (bezludne)
Czynniki określające rozmieszczenie ludności świata: 1)warunki środowiska przyrodniczego (klimat, warunki wodne, wysokość nad poziom morza i ukształtowanie powierzchni, odległość od morza, występowanie złóż surowców mineralnych); 2)warunki ekonomiczne (ogólny poziom rozwoju, rynek pracy, polityka rozwoju gospodarczego itp.)
Cechy rozmieszczenia ludności świata: 1)ludność zajmuje ok. 10% pow. lądowej Ziemi, 2)prawie 90% ludności świata mieszka na półkuli północnej, 3)większość ludzi na świecie mieszka w strefie klimatu umiarkowanego oraz na nizinach, 4)większość ludzi zamieszkuje wybrzeża mórz i oceanów oraz doliny rzek.
Obszary koncentracji ludności świata: -wschodnioazjatycki (Nizina Chińska, Japonia, Korea Pd., Filipiny) – skupiający ok. 1,6 mld, -południowoazjatycki (Indie – delta Gangesu i Brahmaputry, Pakistan, Bangladesz) – 1,3 mld, -zachodnioeuropejski (obszar od Londynu, wzdłuż Renu, kraje Beneluxu, Ile de France) – 300 mln, -północnoamerykański (rejon Wielkich Jezior i wschodnie wybrzeże Atlantyku w USA) – 200 mln.
Okresy przyrostu ludności: 1)do XVIII w. – powolny wzrost liczby ludności,
2)od XVIII w. do I połowy XX w. – wzrost przyspieszony, 3)od 1950 r. – wzrost bardzo szybki (eksplozja demograficzna).
Ruch naturalny ludności: -obejmuje zmiany w populacji ludzkiej na skutek: urodzeń i zgonów, zawierania oraz rozwiązywania związków małżeńskich.
Przyrost naturalny – różnica między liczbą urodzeń żywych i liczbą zgonów w danym okresie na określonym terytorium („saldo” ruchu naturalnego);
-współczynnik przyrostu naturalnego – przyrost naturalny w przeliczeniu na 1000 ludności.
W_pn=(U_t-Z_t)/L∙〖10〗^3‰
PRZYROST RZECZYWISTY = przyrost naturalny + saldo migracji zagr.
PR = Pn + SM
Dzietność – liczba dzieci przypadająca na
1 kobietę w wieku prokreacyjnym (15-49 lat)
-dla zachowania prostej zastępowalności pokoleń wsk. dzietności powinien wynosić 2,15
Wskaźnik dzietności: 1)w KWR 120-130 (tendencja spadkowa); 2)w KSR – max. w Afryce 580; 3)w Polsce 129 (miasta 116, wieś 150).
Eksplozja demograficzna (bomba demograficzna)
-szybkie tempo przyrostu rzeczywistego ludności w danym regionie
P.rz. > 3%
Czynniki eksplozji demograficznej w KSR: 1)wysoki udział ludzi młodych,
2)bardzo wysoka stopa urodzeń żywych (3-4%), 3)spadek liczby zgonów (wydłużenie okresu trwania życia), 4)model wielodzietnej rodziny, kształtowany przez religię, kulturę oraz środowisko zamieszkania,
Struktura demograficzna jest to struktura ludności wg płci i wieku - jest uzależniona od przyrostu naturalnego oraz od przyrostu (ubytku) migracyjnego
T: Urbanizacja i osadnictwo miejskie
Co oznacza pojęcie urbanizacji?: 1)wzrost liczby ludności zamieszkałej w miastach, 2)wzrost liczby miast, 3)rozwój już istniejących ośrodków miejskich, 4)rozwój osad wiejskich w miasta, 5)wprowadzanie w osadach wiejskich stylu architektonicznego typowego dla miast, 6)wzrost liczby ludności zajmującej się zawodami pozarolniczymi, 7)upowszechnianie się tzw. miejskiego stylu życia,
Urbanizacja to: --zjawisko rozwoju miast jako dynamicznych ośrodków gospodarczych, społecznych i politycznych; --zespół przemian społeczno-ekonomicznych, kulturowych i przestrzennych prowadzących do rozwoju miast, wzrostu ich liczby, powiększania się odsetka ludności miejskiej oraz rozszerzania się obszarów miejskich.
Płaszczyzny urbanizacji: -demograficzna – wzrost liczby i odsetka ludności miejskiej; -ekonomiczna – wzrost liczby i odsetka ludności zatrudnionej w zawodach pozarolniczych; -przestrzenna – powiększanie się powierzchni miast, powstawanie nowych miast i tworzenie się rozległych obszarów zurbanizowanych; -społeczna – upowszechnianie się „miejskiego stylu życia”.
Korzyści aglomeracji:
- korzyści skali – są oszczędnościami powstającymi, gdy skala produkcji powiększa się; -korzyści lokalizacji – wynikają ze skupienia na niewielkim obszarze wielu przedsiębiorstw prowadzących działalność w tej samej lub pokrewnej dziedzinie gospodarki; -korzyści urbanizacji – wynikają z występujących na obszarach zurbanizowanych powiązań różnych dziedzin działalności między sobą oraz z gospodarką lokalną miasta.
Problemy rozwoju miast:
1)ekonomiczne: przeciążenie infrastruktury technicznej, wzrost nakładów na infrastrukturę, brak wolnych terenów, 2)społeczne: obniżenie się poziomu bezpieczeństwa ludności, dehumanizacja życia, wzrost bezrobocia, powstanie dzielnic biedy, wzrost przestępczości i patologii społecznych, 3)ekologiczne: degradacja środowiska, problem składowania i utylizacji odpadów, hałas, brak terenów zielni miejskiej.
Fazy procesu urbanizacji: 1. urbanizacja – stały przyrost ludności miast, w tym największy w częściach centralnych spowodowana zwiększaniem się zapotrzebowania na siłę roboczą w rozwijającym się przemyśle i usługach oraz powiększanie się obszarów miejskich przez włączanie do nich obszarów przyległych;

2. suburbanizacja – dalszy wzrost ludności w mieście, najszybszy jednak w strefie zewnętrznej, spowodowany napływem imigrantów oraz przepływem zamożniejszej ludności z dzielnic centralnych miasta do obszarów podmiejskich;

3. dezurbanizacja – intensywny odpływ ludności zarówno z obszarów centralnych (śródmieścia) jak i peryferyjnych na tereny bardziej oddalone

4. reurbanizacja – jest związana ze zmianą charakteru miast (ich modernizacją) w celu poprawy atrakcyjności z punktu widzenia potrzeb mieszkańców oraz inwestorów.
Zmiany te dotyczą: 1)rewitalizacji obszarów śródmiejskich, 2)restrukturyzacji gospodarki miejskiej, 3)polepszenia jakości środowiska; 4)modernizacji stref mieszkaniowych; 5)poprawy warunków wypoczynku i rekreacji.
Pozytywne skutki urbanizacji:
w sferze ekonomicznej: 1)dobre wyposażenie miast w infrastrukturę techniczną, co obniża koszty inwestycji, 2)duże zasoby wykwalifikowanej siły roboczej, 3)możliwość współpracy z ośrodkami naukowo-badawczymi, 4)możliwość kooperacji obniżająca koszty podzespołów do produkowanych urządzeń, 5)bliskość chłonnego rynku zbytu;
w sferze społecznej: 1)większe możliwości wyboru pracy niż na terenach wiejskich,
2)wyższe niż na wsi zarobki, 3)większa ilość czasu wolnego umożliwiająca rozwój zainteresowań, 4)lepszy dostęp do usług oraz do instytucji kulturalnych i oświatowych, lepszy dostęp do służby zdrowia, 5)wyższy komfort życia w wyniku lepiej rozwiniętej infrastruktury technicznej miasta.
w sferze ekonomicznej: 1)wysokie koszty utrzymania infrastruktury, 2)wysokie ceny gruntów związane z ich niedoborem w centrach miast, 3)wysokie ceny mieszkań oraz czynsze, 4)przeciążenie infrastruktury technicznej i konieczność ciągłej jej modernizacji, 5)przerost funkcji miastotwórczych nad funkcjami obsługi miasta, co prowadzi do nienadążania rozwoju infrastruktury za rozwojem przestrzennym miast;
w sferze społecznej: 1)wzrost liczby osób dojeżdżających do pracy, 2)postępująca alienacja jednostki w społeczeństwie, 3)wzrost agresji oraz spadek bezpieczeństwa, 4)problemy z zaopatrzeniem w wodę oraz odprowadzaniem ścieków, 5)problemy mieszkaniowe spowodowane niedostateczną ilością terenów budowlanych i ich wysokimi cenami, 6)wysokie koszty utrzymania, 7)stres i depresje wśród ludności zamieszkującej miasta, 8)pojawienie się wokół miast dzielnic nędzy, 9)problem bezdomności;
w sferze ekologicznej: 1)problem utylizacji rosnącej ilości odpadów, 2)problem hałasu, 3)zmniejszanie się powierzchni terenów zielonych oraz degradacja gleb wskutek niwelacji terenu i opadu pyłów przemysłowych, 4)przekształcenia rzeźby powierzchni wskutek niwelacji terenów, 5)zaburzenie stosunków wodnych, tworzenie lejów depresyjnych wokół ujęć wody;
T:Infrastruktura = „infra” (pod) + „struktura” (układ, budowa) dosłownie „konstrukcja pod spodem”
Infrastruktura – to zespół podstawowych urządzeń i instytucji niezbędnych do prawidłowości funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa, tj. zapewniających odpowiednie warunki bytowe ludności
Infrastruktura
- gospodarcza – urządzenia i instytucje potrzeby w zakresie komunikacji, energetyki, zaopatrzenia w wodę, ochrony środowiska, usuwania odpadów, handlu, itp.
- społeczna – urządzenia i instytucje publiczne zaspokajające potrzeby w zakresie oświaty i nauki, kultury, ochrony zdrowia, opieki społ., wypoczynku, kultury fizycznej, administracji;
Obiekty infrastruktury:
- gospodarczej: drogi, ulice, mosty, drogi wodne, linie kolejowe, porty, linie energetyczne, linie ścieków, składowiska odpadów, urządzenia melioracyjne, urządzenia telekomunikacyjne
- społeczne: urzędy administracyjne, sądy, ambasady, szkoły wyższe, obiekty kulturalne (kino, teatr, muzea, galerie), obiekty sportowo-rekreacyjne
Współczesny podział infrastruktury:
- podstawowa, bazowa, ekologiczna, informacyjna
- biznesowa- obejmuje różnorodne instytucje zajmujące się wspieraniem biznesu i tworzące
sprzyjające środowisko dla inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej (ułatwiające przedsiębiorstwom ich powstanie, rozwój i funkcjonowanie), jak np.: instytucje finansowe, agencje i fundacje rozwoju regionalnego, ośrodki innowacji i przedsiębiorcz. (np. inkubatory przedsiębiorczości, parki technologiczne, ośrodki transferu technologii);
Formy przestrzenne infrastruktury
1. Infrastruktura gospodarcza (techniczna) składa się głównie z urządzeń liniowych (np. kolej, drogi, linie telefoniczne, gazociągi, linie elektryczne, wodociągi i inne urządzenia do przemieszczania dóbr, ludzi i informacji).
2. Infrastruktura społeczna składa się głownie z instytucji i urządzeń punktowych (tj. urzędów, sądów, szkół, przedszkoli, ośrodków zdrowia, szpitali, domów kultury, kin, teatrów itd.).
Cechy infrastruktury
- służebny charakter
- bryłowatość (niepodzielność) urządzeń
- wysoka kapitałochłonność
- skokowy sposób powstawania kosztów
- długowieczność, immobilność
- komplementarność
Funkcje infrastruktury: transferowa, usługowa , integracyjna , lokalizacyjna , akceleracyjna
Transport to przemieszczanie ludzi, rzeczy lub energii w przestrzeni, wzdłuż określonej drogi przy wykorzystaniu odpowiednich środków transportowych
Rola transportu w gospodarce
– umożliwia przemieszczanie osób i towarów
- wpływa na wzrost ruchliwości społecznej
- zapewnia wewnątrz spójnoć państwa oraz obrone jego granic
- wpływa na kooperację produkcji
- integruje sferę produkcji i wymiany
- wpływa na geografię wymiany handlowej
- jest odbiorcą produktów finalnych
- jest źródłem wielkich zysków,
- współtworzy PKB (na świecie 5%, w KWR 7%) i zapewnia wiele miejsc pracy
Podział transportu ze względu na:
a) przedmiot transportu: osobowy i towarowy,
b) rodzaj środowiska, w którym się odbywa: lądowy (naziemny, podziemny), wodny, powietrzny, przesyłowy
c) środki transportu: samochodowy, kolejowy, lotniczy, wodny śródlądowy, morski, mieszany.
Transport samochodowy
- jest najszybciej rozwijającą się obecnie gałęzią transportu
- jest podstawowym, najbardziej elastycznym rodzajem transportu,
- przypada na niego ponad 3/4 ogólnych przewozów ładunków na świecie
- jest energochłonny i mało ekonomiczny
Autostrada (A) – droga publiczna o ograniczonej dostępności, przeznaczona wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych, charakteryzująca się bezkolizyjnymi skrzyżowaniami oraz podzielona na pasy ruchu dla różnych szybkości i kierunków (co najmniej dwa w każdą stronę, oddzielone pasem zieleni lub barierami).
Cechy charakterystyczne autostrady:
- przebieg poza terenami zamieszkałymi
- wyposażenie w urzadzenia obsługi podróżnych pojazdów i przesyłek
- wielopoziomowe skrzyżowania z drogami przecinającymi
- odstępy pomiędzy wezłami min. 15km
- ogrodzenia przed dziką zwierzyną
Korzyści wynikające z istnienia autostrad:
- ożywienie wzrostu gospodarczego regionów, przez które przebiegają autostrady, nowie miejsca pracy
- wzmocnienie powiązań gospodarczych pomiędzy poszczególnymi regionami kraju i kontynentu,
- zwiększenie prędkości podróżowania o 1/3,
- zmniejszenie ryzyka wypadków
- zmniejszenie emisji spalin wynikające z płynnego ruchu pojazdów

T: Struktura ekonomiczna przemysłu
Przemysł- to dział gospodarki zajmujący się wydobywaniem i przetwarzaniem różnorodnych surowców na dobra wykorzystywane
Cechy charakterystyczne przemysłu: 1)masowość produkcji i szeroki rynek zbytu
2)uzależnienie produkcji od popytu rynkowego oraz od koniektury na rynkach zagranicznych 3)niewielkie uzależnienie od warunków przyrodniczych 4)wysoki stopień uzależnienia od rozwoju infrastruktury technicznej 5)tendencja do koncentracji firm produkcyjnych
Początki rewolucji przemysłowej: 1)Przełom we włókiennictwie (mechaniczny)
2)Produkcja substytutów z Orientu (porcelana, wełna, bawełna itp.) 3)Wzrost zapotrzebowania na żelazo
Przekształcenia przemysłu światowego: Wiek pary, rozwój kolei, kapitał akcyjny
Tendencje rozwoju przemysłu: 1)zmniejszenie się udziału przemysłu w GN 2)stały wzrost rangi przemysłu przetwórczego w strukturze przemysłu 3)struktury przemysłu zmiękczane 4)kompleksowa automatyzacja i robotyzacja procesów produkcji 5)miniaturyzacja wyrobów przemysłowych 6)skracanie się życia produktów 7)dywersyfikacja produkcji przemysłowej 8)umiędzynarodowienie procesów produkcji i rynków zbytu 9)rozwój korporacji międzynarodowych 10)koncentracja, konsolidacja, fuzje i przejęcia 11)wzrost roli i liczby MSP
Przemysł wysokich technologii (high-tech): 1)są to branże przemysłu powstające na styku nauki i przemysłu, które bazują na wykorzystani wyników badań naukowych;2)opiera się na zastosowaniu zaawansowanych technologii, zwłaszcza inżynierii materiałowej, mikroelektroniki i biotechnologii,3)stanowią nowe lokomotywy rozwoju (tzw. Przemysły wiodące)
Działalności zaawansowane technologicznie:- informatyka; sprzęt komputerowy (serwery, PC, mikroprocesory, układyscalone itp.), oprogramowanie (systemowe i aplikacyjne); -elektronika; sprzęt komunikacyjny, sprzęt audio-video, urządzenia poligraficzne, kopiarki, lasery, aparaty radiologiczne i elektronika medyczna, kondensatory, lampy elektroniczne, półprzewodniki,;;- mechanika precyzyjna; instrumenty i aparaty pomiarowe elektryczne i elektroniczne, instrumenty optyczne i precyzyjne, sprzęt fotograficzny i filmowy;; - przemysł elektryczny; aparatura przemysłowa niskiego napięcia, przekaźniki i urządzenia sygnalizacyjne, wytwarzanie urządzenia automatyki przemysłowej;;- aeronautyka; kapsuły latające, elementy napędowe rakiet, wyposażenie pojazdów kosmicznych, silniki i wyrzutnie rakietowe;; -chemia; barwniki syntetyczne, włókna sztuczne, tworzywa plastyczne, kauczuk syntetyczny, i inne elastomery aromaty naturalne i syntetyczne;;
- farmacja; specyfiki farmaceutyczne
Cechy przemysłów high-tech: 1)generują wysoką wartość dodaną, 2)wysoka rentowność (stopa zysku 20-50%, przy średniej w przemyśle 5%), 3)wysoka konkurencyjność (opłacalność) eksportu, 4)dynamiczny wzrost udziału w strukturze eksportu, 5)wysoka wydajność pracy (o 50% wyższa niż przeciętnie w przemyśle), 6)wysoka kapitałochłonność, 7)niska metriałochłonność i energochłonność, 8)ścisłe powiązania z instytucjami badawczo rozwojowymi, 9)rozległa kooperacja-często z kilkudziesięcioma zakładami,
Ewolucja czynników lokalizacji przemysłu:
I rewolucja przemysłowa XVIII/XIX w. ; surowce mineralne (węgiel kamienny, rudy żelaza)
II rewolucja przemysłowa XIX/XX w. ; dogodne położenie komunikacyjne
III rewolucja przemysłowa od lat 70. XX w. ; korzyści aglomeracji (instytuty naukowo-badawcze, wykwalifikowani pracownicy)
Czynniki lokalizacji przemysłu higt-tech (wysokich technologii): 1)dostępność wysoko kwalifikowanej kadry 2)bliskość zaplecza naukowego 3)dostępność infrastruktury na najwyższym poziomie technicznym 4)atrakcyjność krajobrazu i czyste środowisko 5)sprzyjający klimat naturalny , polityczny i społeczny 6)wysoka jakość otoczenia biznesu 7)korzyści aglomeracyjne
Obszary skupiające przemysł high-tech: -Park naukowy- kompleks uniwersytecko- przemysłowy to kompleks laboratoriów, biur i różnych pracowni tworzonych z inicjatywy uniwersytetu które współpracują z firmami wdrażającymi do produkcji.
Biegun (Park) technologiczny-to skupisko instytucji naukowo-badawczych i zakładów przemysłowych współpracujących w zakresie opracowania i wdrażania do produkcji innowacji technologicznych.