Wiatry sezonowe i lokalne na kuli ziemskiej.

1. Wiatr - pojęcie.
2. Wiatry sezonowe:
- monsun;
- bryza.
3. Wiatry lokalne.

1. Wiatr – poziomy lub prawie poziomy ruch powietrza względem powierzchni ziemi. Wiatr wywołany jest przez różnicę ciśnień oraz różnice w ukształtowaniu powierzchni.

2. Wiatry sezonowe to takie, które zmieniają swój kierunek, ale występują jedynie w określonych porach roku. Przykładem takiego wiatru jest monsun, bryza.

Monsun - jest wiatrem sezonowym, co pół roku zmieniającym kierunek. Monsuny występują w strefie międzyzwrotnikowej, w strefie umiarkowanej na półkuli północnej. Często jako monsun określa się opady deszczu spowodowane tymi wiatrami. Są dwa typy monsunów, wyróżnianie na podstawie kierunku, z którego wieją:

- monsun letni morski - jest to wiatr wiejący w lecie znad morza w kierunku lądu. Niesie ze sobą wilgotne morskie powietrze, a wraz z nim intensywne opady. Nad zbiornikiem wodnym, który wolno się ogrzewa, a powietrze nad nim jest chłodniejsze, a zarazem cięższe, występuje wówczas wyż baryczny. Natomiast nad lądem, który ogrzewa się szybko, wobec czego powietrze nad nim jest cieplejsze, a co za tym idzie lżejsze - niż. Wówczas, ponieważ wiatr ma tendencję wiać z ośrodków wyższego ciśnienia do niższego, monsun wieje znad morza;

- monsun zimowy lądowy - jest to wiatr wiejący w zimie znad lądu w kierunku morza. W zimie następuje zmiana w układzie ciśnień - nad lądem, ponieważ szybko się ochładza, a powietrze robi się zimne i ciężkie, tworzy się wyż, a nad wodą, która ochładza się wolniej, powietrze nad nią jest wobec tego cieplejsze i lżejsze, powstaje niż. Stąd monsun zimowy wieje znad lądu i przynosi ochłodzenie i suszę.

Bryza - jest to wiatr zmieniający kierunek dwa razy w ciągu doby, występujący nad brzegami mórz i dużych jezior. W zależności od pory dnia i kierunku wiania wyróżnia się:
- bryzę morską - wieje w dzień znad wody w kierunku lądu. Tworzy się dzięki różnicy ciśnień nad wodą i lądem. Nad lądem, który ogrzewa się szybciej, tworzy się układ niskiego ciśnienia, a nad wodą, która ogrzewa się wolno - układ wysokiego ciśnienia;
- bryzę nocną - wieje w nocy znad lądu w kierunku wody. Powstaje, ponieważ nocą szybko wychłodzona powierzchnia lądu jest zimna i tworzy się nad nią układ wysokiego ciśnienia, a powierzchnia wody nadal jest ciepła i nad nią występuje wyż.

3. Wiatry lokalne mają mały zasięg oraz powstają w sprzyjających warunkach terenowych. Wyróżniamy takie wiatry lokalne jak:
- fen, halny, polak, chinook są one gwałtowne, są suchymi, ciepłymi wiatrami występującymi po zawietrznej stronie łańcucha górskiego oraz powstają podczas przechodzenia wilgotnego powietrza ponad barierą górską;
- spływowe - lodowcowe powstają, gdy nad rozległymi wyniesionymi obszarami (płaskowyże, lodowce) zalega zimne powietrze następnie spływają w dół pod wpływem grawitacji. Są chłodne, suche i bardzo silne (ok. 130km/h);
- zboczowe (dolinne) są to wiatry o rytmie dobowym, powstają w górach na skutek różnego tempa nagrzewania się powietrza nad dnami dolin i zboczami;
- pustynne są suche i gorące, często o charakterze burz pyłowych, wieją zwykle od pustynnych obszarów kontynentalnych.