Odzwierciedlanie poglądów w publicystyce.

Odzwierciedlanie i propagowanie haseł pozytywistycznych odbywało się m.in. w artykułach prasowych - "Kurier Warszawski", "Kurier Codzienny", "Przegląd Tygodniowy", "Słowo", "Czas", "Gazeta Polska", "Prawda".

Julian Ochorowicz - "Wstęp i pogląd ogólny na filozofię pozytywną". Z jednej strony filo-zofia czerpie treść ze wszystkich nauk, z drugiej zaś tworzy zasady i wskazania stanowiące podstawę dla wszystkich nauk. W badaniu zjawisk dużą rolę odgrywa doświadczenie. Pozy-tywista opiera się na dowodach realnych; dających się sprawdzić.

Aleksander Świętochowski - "Praca u podstaw". Duże znaczenie w rozwoju społecznym i ekonomicznym kraju miało mieć zaangażowanie najniższych i najuboższych klas społeczeń-stwa. Praca powinna przełamać bariery międzystanowe. Problem pojawił się po zniesieniu pańszczyzny. Niewykształcony, ograniczony chłop nie potrafił wykorzystać uwłaszczenia. Ziemianie powinni byli zapewnić możliwość nauki dla prostego ludu i uczynić z nich pełno-prawnych obywateli.

"Wskazania polityczne" - "szczęście rzeczywiste" zapewnić ma "ciężka, spokojna i wytrwała praca".

Bolesław Prus - "Szkic programu w warunkach obecnego rozwoju społeczeństwa". Z pracą u podstaw łączy się praca organiczna - społeczeństwo składa się części, podobnie jak orga-nizm z narządów. Jest to związek celowy, funkcjonalny i harmonijny. Aby społeczeństwo od-zyskało niepodległość, musi ono dążyć do postępu cywilizacji miejsko-przemysłowej. Pro-gram zakładał uczestnictwo wszystkich grup w edukacji i dążeniu do rozwoju.

Eliza Orzeszkowa - "O Żydach i kwestii żydowskiej" porusza problem asymilacji mniejszo-ści narodowych. Stanowi apel do Polaków by przeciwstawili się antysemityzmowi.

"Kilka słów o kobietach" - istniała potrzeba, by kobiety zaczęły zarabiać na swoje utrzymanie. Pracowały głównie jako guwernantki - jednak za niewielką zapłatę. Artykuł apeluje także o emancypację.