Malarstwo średniowieczne

Średniowiecze to okres rozwoju malarstwa przede wszystkim na desce. Tworzono przede wszystkim przy użyciu farb temperowych, później również farbą olejną. Powszechna była tematyka religijna. Malarstwo było w całości religijne. Chrześcijanie w przeciwieństwie do Greków czy Rzymian wstydzili się nagości, uważali ją za coś niestosownego. Powodowało to, że przez prawie tysiąc lat Syn Boży, jego uczniowie, Maryja byli starannie odziewani w ubrania. Wbrew pozorom wielu artystów w tym słynny Giotto di Bondone źródeł historycznych tworzyli dzieła bardzo „frywolne.” Na zamówienia bogatych mieszczan. Niestety mogą to być tylko plotki gdyż żadne obrazy nie zachowały się do dzisiaj Artyści w swoich dziełach przedstawiali symbole religijne celowo – oddawali hołd Bogu. Nie przywiązywano wagi to proporcji anatomicznych człowieka – stąd duże różnice w budowie ciała ludzi na obrazach. Osoby ważniejsze często przedstawiane są jako większe, bardziej majestatyczne. Autorze chcieli tym zabiegiem celowo nadać status tym odpowiednim postaciom. Malarstwo uzupełniano często elementami złota. Pod koniec średniowiecza lub na początku renesansu pojawił się pejzaż. Malarstwo średniowieczne najchętniej podejmuje problematykę związaną z męka Jezusa Chrystusa na krzyżu. Popularne są również wizerunki Matki Boskiej otoczonej aniołami. Obok dzieł sakralnych, powstają również te przedstawiające możnych królów, władców i książąt. W średniowieczu powstawało wiele cechów czy bractw, które zrzeszały popularnych artystów.

Giotto di Bondone

Giotto di Bondone (ok. 1266-1337), włoski malarz i architekt, najwybitniejszy przedstawiciel trecenta, działał we Florencji, Asyżu, Rzymie, Padwie, Neapolu i Bolonii. Od 1334 prowadził budowę dzwonnicy (kampanili) przy katedrze florenckiej, autor licznych fresków i obrazów sztalugowych. W swej twórczości konfrontował włoską tradycję bizantyjską ze sztuką gotyku, szczególnie w zakresie przedstawiania bryły w przestrzeni.
Był pierwszym artystycznym wyrazicielem poglądu, który stawia człowieka na nowym ważnym miejscu w dziełach plastycznych. W swoich obrazach religijnych zawarł wiele aktualnej prawdy dotyczącej życia ludzkiego. Przez G. Vasariego został określony jako uczeń natury.

Dzieła artysty
- freski w kaplicy Scrovegnich (dell'Arena) w Padwie:
o Ostatnia wieczerza, - ok. 1303 - 1305,
o Sąd ostateczny - 1303 - 1305
o Adoracja magów - 1303 - 1306
- Freski Giotta w bazylice św. Franciszka w Asyżu
- Madonna z Dzieciątkiem - ok. 1310,
- Pokłon Trzech Króli - 1304-1306,
- Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny - po 1310

Fra Angelico

Fra Angelico, także Jan z Fiesole, właśc. Guido di Pietro da Mugello (1387- 1455) – malarz religijny wczesnego renesansu, dominikanin, błogosławiony Kościoła Katolickiego. Oprócz obrazów temperowych malował także freski i miniatury. Podejmował tylko tematy religijne.

Dzieła malarza
- Dziewica z Dzieciątkiem i Świętymi Dominikiem i Tomaszem – ok. 1424 – 1430
- Zwiastowanie (obraz Fra Angelico) – ok. 1430 – 1432
- Koronacja Matki Boskiej z aniołami i świętymi – ok. 1432,
- Koronacja Maryi – 1434 – 1435,
- Zdjęcie z krzyża – 1436 – 1440,
- Madonny z Dzieciątkiem i aniołami – ok. 1437
- Hołd Trzech Króli – fresk 1440
- Sąd Ostateczny – 1450,
- Noli me tangere – ok. 1450,
- Rzeź niewiniątek – 1451 – 1453
- Przemienienie Pańskie – fresk w klasztorze w celi szóstej,Florencja

Jan van Eyck

Jan van Eyck (ok. 1390-1441) - malarz niderlandzki, przedstawiciel piętnastowiecznego realizmu niderlandzkiego. Współpracował ze swym bratem Hubertem (zm. 1426). Uważany za jednego z twórców nowożytnego malarstwa, szczególnie malarstwa portretowego. W jego twórczości znajdujemy liczne obrazy religijne, portrety, miniatury. Jako jeden z pierwszych malarzy europejskich XV wieku zaczął stosować technikę
olejną w swoich obrazach - nie mieszając jednak farb na palecie lecz przez nakładanie laserunków. W jego twórczości widzimy dążenie do przedstawienia rzeczywistości przez np. zastosowanie perspektywy powietrznej.
Najsłynniejsze obrazy Jana van Eycka:
- Portret małżonków Arnolfini (1434)
- Tryptyk ołtarzowy z kościoła Św. Bawona, w Gandawie, wykonany prawdopodobnie z bratem Hubertem, zwany także Ołtarzem Baranka Mistycznego (1432)
- Madonna kanclerza Rolin (ok. 1435)
- Madonna kanonika van der Paele (1436)
- Portret mężczyzny w czerwonym turbanie (1433)

Hans Memling

Hans Memling (1435-1494) malarz niderlandzki, w którego obrazach widać ścieranie się tendencji jeszcze średniowiecznego (gotyckiego) malarstwa i cech sztuki renesansowej. Memling wypracował indywidualny styl malowanych postaci: łagodność, liryzm, spokój, wewnętrzne skupienie i zaduma. Głównym jego dziełem był obraz pt. Sąd ostateczny.

Hieronim Bosch

Hieronim Bosch ( 1450 -1516)– niderlandzki malarz. Jego twórczość charakteryzuje złożona symbolika, dotycząca w wielu przypadkach grzeszności i niedoskonałości człowieka, poprzez swą zawiłość nie do końca jasna dla odbiorców. Mówi się, że malarstwo Boscha stanowiło inspirację dla XX-wiecznych surrealistów.

Obrazy
- Ogród ziemskich rozkoszy - (tryptyk) ok. 1500,
- Kuszenie św. Antoniego - (tryptyk) 1501,
- Wóz z sianem - 1500 - 1502, (tryptyk)
- Sąd Ostateczny - ok. 1482,
- Cierniem ukoronowanie - 1510 - 1515,
- Siedem grzechów głównych - ok. 1480